Victor Hugo

Victor Hugo (26. februar 1802–22. mai 1885) var ein fransk forfattar, rekna som ein av dei fremste diktarane innan romantikken. Hugo byrja som romantisk stemningslyrikar, men fekk gjennombrotet sitt først som dramatikar med Hernani (1830). Dei bannstøytte (Les Misérables), ei sentimental skildring av fattigdom og elende, er blant dei mest lesne verka hans. Han er òg kjend for den gotiske skrekkromanen Ringeren i Notre Dame.

Victor Hugo
Statsborgarskap	Frankrike
Fødd	26. februar 1802 Besançon
Død	22. mai 1885 (83 år) Paris
Yrke	politikar, skodespelforfattar, romanforfattar, teiknar, librettist, essayist, memoarforfattar, skribent, illustratør, reiseforfattar, lyrikar, kunsthistorikar, kommentator, grafikar
Språk	fransk
Politisk parti	Parti de l'Ordre
Sjanger	pamflett
Medlem av	Académie française, Serbian Learned Society, Académie des sciences, belles-lettres et arts de Besançon et de Franche-Comté, Société des gens de lettres, Société d'encouragement de la locomotion aérienne au moyen du plus lourd que l'air, Académie des sciences, belles-lettres et arts de Rouen
Far	Joseph Léopold Sigisbert Hugo
Mor	Sophie Trébuchet
Ektefelle	Adèle Foucher
Born	Adèle Hugo, Charles Hugo, François-Victor Hugo, Léopoldine Hugo
Victor Hugo på Commons

Hugo var ein engasjert politikar og blei vald inn i den franske grunnlovsforsamlinga og seinare nasjonalforsamlinga. Då Napoleon 3. kom til makta i Frankrike blei Hugo landsforvist, og levde i eksil i nesten 20 år på øya Jersey i den engelske kanalen. Han kom tilbake då republikken blei gjenninnført i Frankrike, og blei hylla som ein folkehelt.

Verk

Ringeren i Notre Dame er eitt av dei kjende verka til Hugo. Illustrasjon av Alfred Barbou.

Utgjeve i levetida hans

• Odes et Poésies Diverses (1822)
• Han d'Islande (1823) (Iislænderen i Norge, 1831; Fangen på Munkholmen, 1996)
• Nouvelles Odes (1824)
• Bug-Jargal (1826) (Bug-Jargal, 1930, omsett av Sigurd Høst)
• Odes et Ballades (1826)
• Cromwell (1827)
• Les Orientales (1829)
• Le Dernier jour d'un condamné (1829)
• Hernani (1830)
• Notre-Dame de Paris (1831), (fleire norske utgåver: Notre-Dame, 1901; Notre-Dame-kirken i Paris, 1915, omsett av Rolf Pande; Notre-Dame i Paris, 1929, omsett av Anton Steen; Ringeren i Notre-Dame, 1949, omsett av Robert Drevon; Ringeren fra Notre Dame, 1960, omsett av Sverre Brændeland)
• Marion Delorme (1831)
• Les Feuilles d'automne
• Le Roi s'amuse (1832)
• Lucrèce Borgia (1833)
• Marie Tudor (1833)
• Étude sur Mirabeau (1834)
• Littérature et philosophie mêlées (1834)
• Claude Gueux (1834)
• Angelo (1835)
• Les Chants du crépuscule (1835)
• Les Voix intérieures (1837)
• Ruy Blas (1838)
• Les Rayons et les ombres (1840)
• Le Rhin (1842)
• Les Burgraves (1843)
• Napoléon le Petit (1852)
• Les Châtiments (1853)
• Lettres à Louis Bonaparte (1855)
• Les Contemplations (1856)
• La Légende des siècles (1859), (Århundredernes legende, 1911, omsett av Bjørnstjerne Bjørnson; Århundrenes legende, 1987, modernisert av Helge Hagerup)
• Les Misérables (1862), (fleire norske utgåver: Elendighedens Ofre, 1862-1863; Samfundets Forskudte, 1899; Samfundets ulykkelige, 1929-1930, omsett av B. Engebrigtsen; De elendige, 1930, oversett av Inge Debes; Dei bannstøytte, 1933, omsett av Idar Handagard; Samfunnets ulykkelige, 1949, omsett av Arthur W. Gammelgaard; De elendige, 1950, omsett av Bjørn Braun)
• William Shakespeare (1864)
• Les Chansons des rues et des bois (1865)
• Les Travailleurs de la Mer (1866), (Havets arbeidere, 1929, omsett av Fredrik Gjerdrum)
• Paris-Guide (1867)
• L'Homme qui rit (1869), (fleire norske utgåver: Manden som ler, 1869; Mannen som ler, 1930, omsett av Fredrik Gjerdrum)
• L'Année terrible (1872)
• Quatrevingt-Treize (1874), (fleire norske utgåver: Aaret 1793: historisk Roman, 1874; 1793: roman fra den franske revolutions tid, 1896, omsett av Fr. Winkel Horn; Tri-og-nitti, 1926, omsett av Aslaug Raknes; Syttenhundredeogtreognitti, 1930, omsett av C. J. Hambro; 1793, 1955, omsett av Johanne og Othar Bertelsen)
• Mes Fils (1874)
• Actes et paroles - Avant l'exil (1875)
• Actes et paroles - Pendant l'exil (1875)
• Actes et paroles - Depuis l'exil (1876)
• La Légende des Siècles 2e série (1877)
• L'Art d'être grand-père (1877)
• Histoire d'un crime - 1re partie (1877)
• Histoire d'un crime - 2e partie (1878)
• Le Pape (1878)
• Religions et religion (1880)
• L'Âne (1880)
• Les Quatres vents de l'esprit (1881)
• Torquemada (1882)
• La Légende des siècles - Tome III (1883)
• L'Archipel de la Manche (1883)

Publisert posthumt

• Théâtre en liberté (1886)
• La fin de Satan (1886)
• Choses vues - 1re série (1887)
• Toute la lyre (1888)
• Alpes et Pyrénées (1890)
• Dieu (1891)
• France et Belgique (1892)
• Toute la lyre - nouvelle série (1893)
• Correspondances - Tome I (1896)
• Correspondances - Tome II (1898)
• Les années funestes (1898)
• Choses vues - 2e série (1900)
• Post-scriptum de ma vie (1901)
• Dernière Gerbe (1902)
• Mille francs de récompense (1934)
• Océan. Tas de pierres (1942)
• Pierres (1951)

Kjelder

• Studia: moderne kunnskap for alle. Fo-Li. Bertmark Norge AS, 2002 (3. rev. utg) ISBN 82-7624-066-6

• Delar av denne artikkelen bygger på «Victor Hugo» frå Wikipedia på bokmål, den 9. august 2008.

.

Bakgrunnsstoff

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Victor Hugo

• victorhugo.culture.fr - fransk nettstad for 200-årsjubileet for Hugo sin fødsel, 2003
• Tekstar - Prosjekt Gutenberg
• Société des amis de Victor Hugo Arkivert 2008-04-11 ved Wayback Machine.
• Lydutgåver av Hugo sine tekstar
  Denne litteraturartikkelen som har med Frankrike å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.