Markgrevskapet Brandenburg

Markgrevskapet Brandenburg (tysk Markgrafschaft Brandenburg eller Mark Brandenburg) var eit stort fyrstedøme i Det tysk-romerske riket frå 1157 til 1806. Det spelte ei vesentleg rolle i Tyskland og Sentral-Europa.

Historia til Brandenburg og Preussen
Nordmark før 1100-talet		Gammalprøyssarane før 1200-talet
Markgrevskapet Brandenburg 1157–1618 (1806)		Ordensstaat 1224–1525
		Hertugdømet Preussen 1525–1618	Det kongelege (polske) Preussen 1466–1772
Brandenburg-Preussen 1618–1701
Kongedøme i Preussen 1701–1772
Kongedømet Preussen 1772–1918
Fristaten Preussen 1918–1947
Brandenburg 1947–1952 / 1990–

Mark/Markgrafschaft Brandenburg Markgrevskapet Brandenburg
Stat i Det tysk-romerske riket Kurfyrstedøme (1356–1806)
← 1157–1806 →
Våpen
Hovudstad	Brandenburg Berlin (frå 1417)
Religion	Romersk-katolsk Lutheranisme Calvinisme
Styreform	Monarki
Markgreve
- 1157–1170	Albrekt Bjørnen (første)
- 1797–1806	Fredrik Vilhelm III (siste)
Historie
- Markgrevskapet oppretta	3. oktober 1157
- Kurfyrstedømet oppretta	25. desember 1356
- Brandenburg-Preussen	27. august 1618
- Kongedømet Preussen	1. januar 1701
- Oppløysinga av riket	6. august 1806

Brandenburg utvikla seg frå Nordmark som vart grunnlagd i landområdet til det slaviske folket vendarane. Dei regjerande markgrevane vart sett inn som høgt respekterte kurfyrstar i Den gylne bullen i 1356, noko som gav dei stemmerett i valet av den tysk-romerske keisaren. Staten vart då etter kvart òg kjend som Kurfyrstedømet Brandenburg (Kurfürstentum Brandenburg eller Kurbrandenburg).

Huset Hohenzollern tok over trona av Brandenburg i 1415. Under Hohenzollern sitt styre fekk Brandenburg raskt meir makt på 1600-talet og arva Hertugdømet Preussen. Dette vart til Brandenburg-Preussen, ein føregjengar for Kongedømet Preussen, som skulle verte den leiande tyske staten på 1700-talet. Sjølv om den høgaste tittelen til kurfyrstane var Konge av Prøyssen, var maktbasen deira i Brandenburg og hovudstadane Berlin og Potsdam.

Markgrevskapet Brandenburg enda då det gamle Tysk-romerske riket vart oppløyst i 1806 og vart erstatta av den prøyssiske provinsen Brandenburg i 1815. Trass i ein treg start i Det tysk-romerske riket, klarte Hohenzollern i Kongedømet Preussen å samle Tyskland og opprette Det tyske riket i 1871. «Mark Brandenburg» vert framleis uformelt nytta i dag som om forbundslandet Brandenburg i Tyskland.

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Margraviate of Brandenburg» frå Wikipedia på engelsk, den 7. juni 2008.
  • Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
    • Den tyske utgåva av artikkelen frå 22. januar 2007.
    • H.W. Koch (1978). A History of Prussia. New York: Barnes & Noble Books. s. 326. ISBN 0-88029-158-3.

Bakgrunnsstoff

• Brandenburg1260.de Hochmittelalter in der Mark Brandenburg
• Der Brandenburger Landstreicher Arkivert 2007-02-05 ved Wayback Machine.
• Historisk kart over Brandenburg frå 1789