Harstad kommune

Harstad, på nordsamisk Hárstták,^[1] er ein kommune i Troms fylke. Han er etter folketal den nest største kommunen i fylket og den tredje største i Nord-Noreg. Under kommunereforma i 1964 blei Harstad slått saman med dei to tidlegare kommunane Trondenes og Sandtorg, og i 2013 med den tidlegare Bjarkøy kommune. Kommunen ligg på nord- og austsida av Hinnøya, den største øya i Noreg, i tillegg til Grytøya, Bjarkøy, Sandsøya og ei rekkje mindre øyer.

Hurtigruteskipet MS «Kong Harald» til kai i Harstad.

Harstad kommune
Hársttáid suohkan
kommune
Kommunevåpen
Land	Noreg
Fylke	Troms
Adm.senter	Harstad
Areal	446 km²
•  land	429 km²
•  vatn	17 km²
Folketal	25 056  (1. januar 2024)
Målform	nøytral
Ordførar	Kari-Anne Opsal (Ap)
Kommunenr.	5503
Harstad kommune 68.79878°N 16.53927°E / 68.79878; 16.53927
Kart som viser Harstad kommune. Kart som viser Harstad kommune.
Wikimedia Commons: Harstad
Nettstad: www.harstad.kommune.no

Byen Harstad er administrasjons- og skulesenter Sør-Troms, og eit viktig trafikknutepunkt, med mellom anna daglege vitjingar av Hurtigruta. Dei nordnorske festspela blir arrangerte i Harstad kvart år i slutten av juni. Lokalavisa i kommunen er Harstad Tidende.

Forsvaret

Harstad er tidlegare forsvarsby med Trondenes leir som mellom anna viser fram Adolfkanonen frå den andre verdskrigen. Han huser eller har husa:

• Befalsskolen for Infanteriet i Nord-Norge låg i Trondenes leir fram til han blei lagt ned sommaren 2003.
• Kystjegerkommandoen nyttar framleis Trondenes leir, men det har vore snakk om å flytta KJK til Tromsø.
• Forsvarets musikkorps Nord-Norge (også kjent som divisjonsmusikken)
• Forsvarets Lønnsadministrasjon
• Kystvakta KV «Harstad» har fått namnet sitt etter byen

Bydelar og bygder

Harstad by har tolv bydelar: Trondenes, Sama, Harstadåsen, Skaret, Sentrum, Heggen, Seljestad, Harstadbotn, Åsby, Gangsås, Stangnes og Kanebogen.

Desse tettstadane og bygdene, rekna sørover frå nordvest, ligg i kommunen: Kasfjord, Ervik, Hagan, Kilhus, Grøtavær, Lundenes, Alvestad, Medkila, Breivik, Ruggevik, Kilbotn, Nordvik, Melvik, Sørvik, Halsebø, Fauskevåg, Gausvik, Haukebø og Sandtorg.

Folketalsutvikling

Sidan kommunesamanslåingane i 1964 var Harstad kommune den nest største kommunen i Troms etter folketal.

Folketalsutvikling for noverande Harstad kommune frå 1930:

1.12.1930[2]	3.12.1946[2]	1.1.1951[3][4][5]	1.1.1961[3][4][5]	1.1.1971[3]	1.1.1981[3]	1.1.1991[3]	1.1.2001[3]	1.1.2010[3]
11 441a	13 202a	14 039a	17 192	19 986	21 613	22 369	23 038	23 257

^a Talet omfattar ikkje eit område som var del av Kvæfjord kommune fram til 1956, då det vart overført til gamle Trondenes kommune. Dette området hadde då 32 innbyggjarar.

Kjende harstadværingar

Kine Hellebust, songar og skodespelar

• Hans Egede (1686–1758), «Grønlands apostel»
• Leif Bothner (1905-1986), Milorg-leiar
• Hanna Kvanmo (1926–2005), politikar
• Knut Andersen (1931–), filmregissør
• Leif Arne Heløe (1932–), politikar, sosialminister
• Tove Veierød (1940–), politikar, sosialminister
• Unni Wikan (1944–), professor i sosialantropologi
• Karl Erik Harr (1940–), biletkunstnar
• Unni Anisdahl (1947–), sportsreporter i NRK (radio)
• Kine Hellebust (1954–), songar, skodespelar
• Kristin Clemet (1957–), politikar
• Randi Hansen (1958–), popsongar
• Kjetil Rolness (1961–), artist, forfattar/skribent, kjend som «Jens Pikenes»
• Elisabeth Aspaker (f. 1962), politikar, EØS- og EU-ministar, fiskeriminister
• Lars A. Sandness (1973–), hip-hop-artist i Tungtvann, kjend som «Poppa-Lars»
• Jon Lech Johansen (1983–), kjend som «DVD-Jon»
• K.M. Myrland (1948–), visesongar
• Runar Normann (1978–), fotballspelar
• Iren Reppen (1965–), artist, forfattar
• Odd Børre Sørensen («Rocke-Børre»), popsongar
• Reidar Thomassen («Richard Macker») (1939–), forfattar

Verdt å sjå

Trondenes kyrkje

• Trondenes kyrkje frå ca 1250
• Harstad kyrkje frå 1958
• Harstad kulturhus
• Trondarnes Distriktsmuseum
• Trondenes Historiske Senter
• Altevågen
• Røkenes Gård
• Sandtorgholmen
• Adolfkanonen

Fotnotar

1. Fastsetting av samisk navn på Harstad kommune, Troms. Vitja 8. september 2018.
2. Statistisk årbok for Norge 69. årgang, 1950 (Statistisk sentralbyrå, 1950)
3. Folkemengd i Harstad 1. januar kvart år frå 1951, frå Statistisk sentralbyrå
4. Folkemengd i Sandtorg 1. januar kvart år frå 1951, frå Statistisk sentralbyrå
5. Folkemengd i Trondenes 1. januar kvart år frå 1951, frå Statistisk sentralbyrå

Bakgrunnsstoff

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Harstad kommune

• Offisiell nettstad

Denne geografiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.