Appenzell Ausserrhoden

Appenzell Ausserrhoden er ein kanton i det nordaustlege Sveits. Kantonen har eit landareal på 243 km², og hadde 55 000 innbyggarar i 2018. Kantonen grensar til kantonane Appenzell Innerrhoden og St. Gallen. Herisau er hovudstad i kantonen, men domstolen har sete i Trogen.

Appenzell Ausserrhoden
Appenzell Rhodes-Extérieures Appenzello Esterno Appenzell Dadora
kanton
Symbol
Forkorting: AR
Land	Sveits
Del av	Aust-Sveits, Northeastern Switzerland, Appenzellerland
Hovudstad	Herisau
Høgaste punkt	Säntis
•  høgd	2 502 moh.
Areal	242,84 km²
Folketal	55 234 (31. desember 2018)[1]
Kanton sidan	1513
Appenzell Ausserrhoden 47.3784°N 9.3128°E / 47.3784; 9.3128
Kart som viser Appenzell Ausserrhoden. Kart som viser Appenzell Ausserrhoden.
Wikimedia Commons: Canton of Appenzell Ausserrhoden

Geografi

Kommunekart over Appenzell Auserrhoden.

Landskapet er prega av slake høgdedrag og låge, skogkledde fjell. Over halvparten av areal vert nytta til landbruk. Det høgste fjellet, Säntis, er 2 502 meter over havet, og er trekantonspunkt for dei tre kantonane Appenzell Ausserrhoden, Appenzell Innerrhoden og St. Gallen.

Folkesetnad

13,2 % av innbyggarane er utanlandske statsborgarar. Tysk er dominerande talemål. 51% av folket er protestantar, medan 31% soknar til den katolske kyrkja.^{[treng kjelde]}

Kommunar

Appenzell Ausserrhoden består av 20 kommunar: Bühler, Gais, Grub, Heiden, Herisau, Hundwil, Lutzenberg, Rehetobel, Reute, Schönengrund, Schwellbrunn, Speicher, Stein, Teufen, Trogen, Urnäsch, Wald, Waldstatt, Walzenhausen og Wolfhalden.

Historie

Appenzell høyrde opphavleg til fyrstedømet St. Gallen, men frigjorde seg og danna i 1411 «volksbund Appendzell». I 1452 gjekk det i allianse med i det sveitsiske eidsforbundet, og frå 1513 har det vore ein fullverdig medlem av forbundet.

Fram til 1597 utgjorde Appenzell Ausserrhoden saman med Appenzell Innerrhoden kantonen Appenzell. Etter reformasjonen vart Appenzell i 1597 delt i to delar, den protestantiske Ausserrhoden og den katolske Innerrhoden. Heilt til 1999 hadde begge status som halvkantonar. Til dess hadde kantonen ei halv røyst under avrøystingar i det sveitsiske stenderrådet. Sidan har kantonen hatt ei røyst, medan dei fleste andre kantonane har to røyster.

Kjelder

1. «Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Kanton, definitive Jahresergebnisse, 2018». Henta 22. mars 2022.

• Denne artikkelen bygger på «Appenzell Ausserhoden» frå Wikipedia på tysk, den 7. august 2011.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Appenzell Ausserrhoden

• Offisiell nettstad