Holocen

Holocen eller resent er etter geologisk tidsskala namnet på dei siste kring 10 000 åra i tidsrekninga vår, som siste del av kvartær- tida. Dei 10 000 åra er etter karbondatering, som tilsvarar kring 11 430 kalenderår. Altså byrjar holocen ei gong i tida 9560 f. Kr. til 9300 f. Kr. Tida er definert til å byrja etter den siste istida på den nordlege halvkula. Yngre dryas er namnet på den siste kuldeperioden under pleistocen. Etter den tid byrja isbreane å trekkja seg attende.

Hendingar i kenozoikum

sjå • diskuter • endre

-65 —

–

-60 —

–

-55 —

–

-50 —

–

-45 —

–

-40 —

–

-35 —

–

-30 —

–

-25 —

–

-20 —

–

-15 —

–

-10 —

–

-5 —

–

0 —

Neogen

Miocen

 

 

 

Krit

Paleocen

Eocen

Oligocen

Pliocen

Pleistocen

 

 

←

PETM

←

Første isbrear på Antarktis^[1]

←

K-T-utryddinga

←

Den messiniske saliniteskrisa^[2]

←

Holocen starta for 11 500 år sidan.

P
a
l
e
o
g
e
n

N
e
o
g
e
n

 Kenozoikum
 Mesozoikum

Ein tilnærma tidsskala for hendingar i kenozoikum.
Skala: Millionar år sidan

Nyleg er det føreslått at holocen enda ved starten av anthropocen, ein føreslått epoke som starta på 1700-talet då mennesket byrja å påverke det globale klimaet.^[3] Holocen er ein del av neogen og kvartær. Namnet kjem frå dei greske orda ὅλος (holos, 'heilt') og καινός (kainos, 'ny'), og tyder 'heilt nye'.

Holocen vert delt inn i fem kronoson basert på klimasvingingar:

• Preboreal (10 000–9000),
• Boreal (9000–8000),
• Atlantikum (8000–5000),
• Subboreal (5000–2500) og
• Subatlantikum (2500 til i dag).

Jordbruk og menneskelege sivilisasjonar dukka opp i holocen. Paleontologar har ikkje definert aldrar for holocen og når inndelingar er nødvendig vert stundom mellomsteinalder, yngre steinalder og bronsealderen nytta. Men bruken av desse periodane varierer frå stad til stad etter der tid teknologiane frå desse tidene dukka opp.

Klimatisk kan holocen delast inn i periodane hypsitermal og nynedisinga, der skiljet mellom dei to går ved starten av bronsealderen i dei vestlege sivilisasjonane. I følgje enkelte forskarar starta ein tredje periode kalla anthropocen på 1700-talet.^[4] Det er omdiskutert om dette er ein alder i holocen eller ein epoke som kjem etter holocen.

Kjelder

• Delar av denne artikkelen bygger på «Holocene» frå Wikipedia på engelsk, den 28. august 2008.
  • Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:

1. Zachos, J.C.; Kump, L.R. (2005). «Carbon cycle feedbacks og the initiation of Antarctic glaciation in the earliest Oligocen». Global og Planetary Change 47 (1): 51-66.
2. Krijgsman, W.; Garcés, M.; Langereis, C.G.; Daams, R.; Van Dam, J.; Van Der Meulen, A.J.; Agustí, J.; Cabrera, L. (1996). «A new chronology for the middle to late Miocen continental record in Spain». Earth og Planetary Science Letters 142 (3-4): 367-380. Henta 25. august 2008.
3. Zalasiewicz & al 2008
4. Pearce 2007, s. 21

Litteratur

• Hunt, C.O.; Rabett, R.J. (2014). «Holocene landscape intervention and plant food production strategies in island and mainland Southeast Asia». Journal of Archaeological Science 51: 22–33. doi:10.1016/j.jas.2013.12.011.
• Mackay, A. W.; Battarbee, R.W.; Birks, H.J.B.; et al., red. (2003). Global change in the Holocene. London: Arnold. ISBN 978-0-340-76223-3.
• Pearce, Fred (2007), With Speed og Violence, ISBN 978-0-8070-8576-9
• Roberts, Neil (2014). The Holocene: an environmental history (3. utg.). Malden, MA: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-5521-2.
• Zalasiewicz, Jan (2008), «Are we now living in the Anthropocene?», GSA Today (Geological Society of America, publisert februar 2008), 2 av 18: 4–8, doi:10.1130/GSAT01802A.1

Neogen
Kvartær
Pliocen	Pleistocen	Holocen
← Neogen | Gelasium	Tidleg | Mellom | Sein

Neogen
Miocen	Pliocen	Pleistocen	Holocen
Aquitanium | Burdigalium Langhium | Serravallium Tortonium | Messinium	Zancleum | Piacenzium (Gelasium)	Gelasium | Tidleg Midtre | Sein	Boreal | Atlantisk

Denne geologiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.