Spoorlijn St. Gallen - Appenzell

De spoorlijn St. Gallen - Gais - Appenzell is een Zwitserse spoorlijn. De lijn was tussen 1889 en 1987 de voormalige particuliere spoorwegonderneming Elektrische Bahn St. Gallen–Gais–Appenzell (afgekort SGA). Sinds 2006 maakt deze spoorlijn deel uit van de Appenzeller Bahnen (AB).

Elektrische Bahn St. Gallen–Gais–Appenzell St. Gallen - Gais - Appenzell
Totale lengte	20,06 km
Spoorwijdte	1000 mm
Aangelegd door	Elektrische Bahn St. Gallen–Gais–Appenzell (SGA)
Geopend	1889
Huidige status	in gebruik
Type tandstaaf	tandradsysteem Riggenbach-Klose
Geëlektrificeerd	ja
Aantal sporen	1
Baanvaksnelheid	80 km/u
Beveiliging of treinbeïnvloeding	Indusi
Treindienst door	Appenzeller Bahnen (AB)
Traject
Legenda < ex TB lijn van Trogen 80.49 21.42 St. Gallen (670 m) << SBB lijn naar Winterthur SOB lijn richting Luzern begin tandstaaf < Ruckhaldetunnel eind tandstaaf 2.22 Riethüsli 2.56 Liebegg 3.86 Lustmühle 5.15 Niederteufen 5.77 Sternen bei Teufen 6.32 Stofel 7.16 Teufen Goldibach 94 m 9.25 Steigbach 10.63 Bühler 12.05 Strahlholz 12.37 Zweibrücken 13.91 Gais AG lijn naar Altstätten depot en werkplaats 16.18 Sammelplatz 18.40 Hirschberg Hirschberg 64 m Sitter Appenzell 296 m AWW lijn van Wasserauen 20.06 Appenzell AB lijn naar Herisau–Gossau SG

Geschiedenis

Door de Appenzeller-Strassenbahn-Gesellschaft (ASt) werd op 1 oktober 1889 het traject Sankt Gallen – Gais geopend. In de volksmond werd deze lijn Gaiserbahn genoemd. De voortzetting van Gais naar Appenzell volgde op 1 juli 1904.

De ASt veranderde op 23 januari 1931 de naam in Elektrische Bahn St. Gallen–Gais–Appenzell (SGA).

Reeds in 1970 werkten de directie van de SGA samen met de directie van de Appenzeller Bahn (AB).

Om normaalsporige goederenwagens op het meterspoornet te kunnen vervoeren werd op 1 juli 1978 een nieuw rolbokinstallatie in Gossau in bedrijf genomen. Met dit vervoer wordt het traject Gossau – Appenzell – Wasserauen bedient. Vanaf 1989 werd het rolbokbedrijf uitgebreid tot het traject Appenzell – Gais – Teufen.

Op 1 januari 1988 fuseerde de SGA met de Appenzeller Bahn (AB) tot de Appenzeller Bahnen.

Tandradsysteem

De SGA maakt gebruik van het tandradsysteem Riggenbach-Klose. Riggenbach is een tandradsysteem ontwikkeld door de Zwitserse constructeur en ondernemer Niklaus Riggenbach (1817-1899).

Fusie

In 1949 fuseerde de SGA met de Altstätten–Gais-Bahn (AG) en gingen verder als Elektrische Bahn Sankt Gallen-Gais-Appenzell (SGA).

Elektrische tractie

Het traject van de ASt werd op 23 januari 1931 geëlektrificeerd met een spanning van 1500 volt gelijkstroom.

Afbeeldingen

• 
  Station St. Gallen
• 
  In Teufen
• 
  Station Appenzell met Postauto (2008)

Literatuur

• Hardegger Josef, 100 Jahre Gaiserbahn, 1889-1989. Verlag Schläpfer, Herisau, 1989, ISBN 3-85882-063-6
• Wägli Hans G., Bahnprofil Schweiz '05. Diplory Verlag, Grafenried, 2004.
• Tradition & Fortschritt der Appenzeller Bahnen AB/SGA. Herausgeber Appenzeller Bahnen AB/SGA, Herisau, 1981.
• Gächter Arthur, Die «Appenzeller Strassenbahn», St. Gallen–Gais–Appenzell, 1889-1940. Im Selbstverlag des Verfassers, Teufen AR, 1956.
• Eisenbahnatlas Schweiz. Schweers + Wall, Aachen 2004, ISBN 3-89494-122-7.

Zie ook

• Zwitserse spoorwegen
• Lijst van Zwitserse spoorwegmaatschappijen

Externe links

• (de) Appenzeller Bahnen - Officiële site
• (de) Private Seite zur AB

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Elektrische Bahn St. Gallen–Gais–Appenzell op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Treinen van de Appenzeller Bahnen (AB)

De voormalige spoorwegondernemingen:	Appenzeller Bahn (AB) · Elektrische Bahn Sankt Gallen-Gais-Appenzell (SGA) · Trogenerbahn (TB) · Rorschach-Heiden-Bergbahn (RHB) · Bergbahn Rheineck-Walzenhausen (RhW)
Stoomlocomotief:	Eh 2/2 (RHB: 1-3)
Elektrische locomotief:	Ge 4/4 (AB: 1) · DZeh 2/4 (RHB: 21-22)
Voormalige locomotief:	Tm 2/2 (AB: 501)
Elektrisch treinstel:	BDeh 4/4 (SGA: 11-17) · BDeh 4/4 (AB: 31-35) · BDeh 3/6 (RHB: 25) · ABDeh 2/4 (RHB: 23-24) · BDeh 1/2 (RhW: 1) · Be 4/8 (TB: 21-25) · Be 4/8 (TB: 31-35)
Voormalig treinstel:	ABDeh 4/4 (SGA: 91) · ABDeh 4/4 (SGA: 6-8)) · ABDeh 4/4 (AB: 40-43)
Diesel- / rangeerlocomotief:	Xm 1/2 (AB: 89 - ex 51) · Tm (AB: 91) · Tm 2/2 (AB: 97) · Tm (AB: 98) · Thm 2/2 (RHB: 237 916)
Sneeuwfrees:	Xrotm 2/2 (AB: 99) · Xrotm 2/2 (TB: 72)