Ius gentium

Het ius gentium was in het Romeinse recht het recht dat de Romeinen gemeen hadden met de omringende volkeren. Het werd toegepast bij geschillen tussen burgers afkomstig uit verschillende rechtssystemen. Hoewel het soms wordt opgevat als voorloper van het tegenwoordige volkenrecht is het daarmee toch niet helemaal vergelijkbaar. Anders dan volkenrecht betrof het ius gentium regels van veelal privaatrechtelijke aard.

Internationaal recht

Verdragen Geneefse Conventies GC I GC II GC III GC IV A.P. I A.P. II A.P. III Haagse Conventies Haags Adoptieverdrag Haags Kinderbeschermingsverdrag 1961 Haags Kinderontvoeringsverdrag Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996 Haagse Regels Landoorlogreglement Verenigde Naties VN-Handvest Vluchtelingenverdrag Anti-discriminatieverdrag IVBPR IVESCR Anti-vrouwendiscriminatieverdrag VN-Zeerechtverdrag Kinderrechtenverdrag Gerechtshoven Internationaal Internationaal Gerechtshof Internationaal Strafhof Permanent Hof van Arbitrage Permanent Hof van Internationale Justitie Europa Europees Hof voor de Rechten van de Mens Hof van de Europese Vrijhandelsassociatie Europese Unie Hof van Justitie van de Europese Unie Gerecht Gerecht voor ambtenarenzaken van de Europese Unie Amerikaans Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens Tribunalen Tribunalen Cambodja Joegoslavië Libanon Oost-Timor Rwanda Sierra Leone Tweede Wereldoorlog Neurenberg, hoofdproces Neurenberg, IG Farben Neurenberg, overigen Tokio Organisaties Haagsche Academie voor Internationaal Recht Haagse Conferentie voor Internationaal Privaatrecht Institut de Droit International  Interparlementaire Unie The Hague Forum for Judicial Expertise T.M.C. Asser Instituut Verenigde Naties Volkenbond Geschiedenis Oudheid Ius gentium 16e eeuw Jean Bodin Francisco Suárez Fernando Vazquez de Menchaca Francisco de Vitoria 17e eeuw Hugo de Groot De iure belli ac pacis Mare liberum Samuel von Pufendorf 18e eeuw Emer de Vattel Le droit des gens Cornelis van Bijnkershoek Immanuel Kant Francis Lieber Lieber Code Georg Friedrich von Martens Abbé de Saint-Pierre Christian Wolff 19e eeuw Jeremy Bentham Tobias Asser William Randal Cremer Guillaume-Henri Dufour Henri Dunant Gustave Rolin-Jaequemyns Gustave Moynier 20e eeuw Frédéric Passy Paul d'Estournelles de Constant Elihu Root Woodrow Wilson Veertien Punten

Het Romeinse ius gentium is ouder dan het idee van het natuurrecht (ius naturale). Romeinse juristen waren dan ook geneigd de ideeën van het natuurrecht te zien als synoniem aan hun eigen ideeën betreffende het ius gentium. Dat klopte echter niet helemaal, want het ius gentium is puur feitelijk en heeft geen morele lading terwijl het natuurrecht die morele lading bij uitstek heeft.

Het verschil tussen ius gentium en ius naturale werd duidelijk in kwesties rond de slavernij. Slavernij kwam onder alle volkeren voor, en de Romeinen rekenden slavernij met alle bijbehorende regels omtrent vrijlating dan ook onder het ius gentium. Maar het kon niet onder het natuurrecht worden gerekend, omdat ze wel vonden dat volgens het ius naturale ieder mens vrij geboren wordt.

Met de codificatie van keizer Justinianus die tussen 526 en 533 tot stand kwam verdween de relevantie van het begrip ius gentium. In deze codificatie was het ius gentium verwoord, dat daardoor deel ging uitmaken van het geschreven recht.