Harlingen (gemeente)
gemeente in Friesland, Nederland Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Harlingen (ⓘ) (Fries: Harns (ⓘ)) is een gemeente in de Nederlandse provincie Friesland. Aangrenzende gemeentes zijn Waadhoeke in het noordoosten en Súdwest-Fryslân in het zuiden. De gemeente telt 16.212 inwoners (per 1 januari 2024, bron: CBS), waarvan ongeveer 15.200 in de hoofdplaats Harlingen.
Gemeente in Nederland  | |||
|---|---|---|---|
.png) | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Friesland | ||
| Coördinaten | 53° 18′ NB, 5° 41′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 387,67 km² | ||
| - land | 24,96 km² | ||
| - water | 362,71 km² | ||
| Inwoners (1 januari 2024) |
16.212? (650 inw./km²) | ||
| Bestuurscentrum | Harlingen | ||
| Belangrijke verkeersaders | A31 N31 N393 | ||
| Station(s) | Harlingen (-Haven) | ||
| Politiek | |||
| Burgemeester (lijst) | C.M. Sjerps (PvdA) | ||
| Zetels Gemeenteraad PvdA CDA HarlBel VVD WP SP GroenLinks HOOP D66 ChristenUnie |
17 5 3 2 2 1 1 1 1 1 1 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen (2019) | € 22.900 per inwoner | ||
| Gem. WOZ-waarde (2019) | € 164.000 | ||
| WW-uitkeringen (2014) | 53 per 1000 inw. | ||
| Overig | |||
| Postcode(s) | 8856 - 8872 | ||
| Netnummer(s) | 0517 | ||
| CBS-code | 0072 | ||
| CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
| Website | www.harlingen.nl | ||
 Bevolkingspiramide (2023) | |||
| Foto's | |||
 | |||
| Noorderhaven, Zuiderhaven, Station Harlingen Haven, stadhuis, De Blauwe Hand, veerterminal, Stenen Man, Havenmantsje | |||
.png) | |||
| Bevolkingsontwikkeling vanaf 1800 | |||
| |||
De gemeente Harlingen telt slechts drie officiële kernen, waarvan de stad Harlingen verreweg de grootste is. Wijnaldum maakte tot 1 januari 1984 deel uit van de toen opgeheven gemeente Barradeel. De Nederlandse plaatsnamen zijn de officiële.
Stad en dorpen
Aantal inwoners per woonkern in 2023:
| Nederlandse naam | Friese naam | Inwoners |
| Harlingen | Harns | 15.200 |
| Midlum | Mullum | 505 |
| Wijnaldum | Winaam | 485 |
Bron: CBS
Buurtschappen
Naast deze officiële kernen bevinden zich in de gemeente de twee huidige en zeven voormalige buurtschappen:
|
In de gemeente bevinden zich de volgende kanalen, vaarten en sloten:
|
|
Het gemeentebestuur bestaat uit drie onderdelen:
- de gemeenteraad
- het college van burgemeester en wethouders
- de burgemeester.
kijk voor de burgemeesters bij Lijst van burgemeesters van HarlingenElk van deze drie organen heeft eigen taken en bevoegdheden. Het hoogste gezagsorgaan is de gemeenteraad , die in deze gemeente uit zeventien personen bestaat. Hier volgt de zetelverdeling sinds 2006.
| Gemeenteraadszetels | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 2006 | 2010 | 2014 | 2018 | 2022 |
| PvdA | 6 | 3 | 3 | 5 | 4 |
| Harlinger Belang en Harlinger Alternatief '97 | 3 | 2 | 3 | 2 | 3 |
| CDA | 4 | 2 | 3 | 3 | 3 |
| VVD | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| WAD'N PARTIJ Harlingen | - | - | 1 | 1 | 2 |
| HOOP | - | - | - | 1 | 1 |
| GroenLinks | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| D66 | 0 | 1 | 2 | 1 | 1 |
| ChristenUnie | - | 1 | 1 | 1 | - |
| Ouderen Politiek Actief | - | - | 1 | - | - |
| Frisse Wind | - | 3 | - | - | - |
| SP | - | 2 | - | - | - |
| Totaal | 17 | 17 | 17 | 17 | 17 |
Harlingen heeft, zoals vele steden in Friesland, een eigen Stadsfries dialect: Het Harlingers. In de gemeentelijke dorpjes Midlum en Wijnaldum en de buurtschap Foarryp, die na de opheffing van de oude (Friestalige) gemeente Barradeel bij de gemeente Harlingen zijn gevoegd, wordt het Fries wel gesproken.
Het Bildt, met zijn rijke boeren en grote landerijen, gold in de 16e en 17e eeuw als de graanschuur van Nederland. Harlingen was een belangrijke doorvoerhaven voor dit achterland voor handel naar en van Amsterdam en bier-hoofdstad Haarlem. Het is ook sterk overeenkomstig. Dit geldt voor de vele gelijkende stadfriese dialecten in deze omgeving van Friesland. Neem daarin mee het Midslands en het Amelands door de walvisvaart en eeuwenlange beurtschipperij en andere handelsbetrekkingen.
Het Fries wordt op de Harlinger scholen onderwezen, maar relatief weinig gesproken. De Harlinger Regionale Scholengemeenschap Simon Vestdijk heeft een ontheffing aangevraagd voor het verplicht stellen van het Fries op de middelbare scholen in het Friese taalgebied. Het heeft aan de leerlingen en ouders een enquête voorgelegd waarin gevraagd werd naar de taalsituatie thuis en of men bezwaar had tegen het verplicht onderwijzen van de Friese taal. Zover is het in Harlingen (nog) niet door het ontbreken van eenduidigheid. Wel is er een werkgroep in het leven geroepen om het Harlingers op papier te krijgen.
In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
 Vlieland (Waddenzee) |
 Terschelling (Waddenzee) |
|||
 |
||||
 Texel (NH)(Waddenzee) |
 Waadhoeke | |||
 Hollands Kroon (NH)(Waddenzee) |
 Súdwest-Fryslân |
|||
Zie de categorie Harlingen (municipality) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
