Düren (stad)
stad Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
stad Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Düren (Ripuarisch: Düre) is een stad en gemeente in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen en de hoofdstad van Kreis Düren. De gemeente telt 91.272 inwoners (31 december 2020)[1] op een oppervlakte van 85,00 km².
Stad in Duitsland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Deelstaat | Noordrijn-Westfalen | ||
Kreis | Düren | ||
Regierungsbezirk | Köln | ||
Coördinaten | 50° 48′ NB, 6° 29′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 85,00 km² | ||
Inwoners (31-12-2020[1]) |
91.272 (1.074 inw./km²) | ||
Hoogte | 125 m | ||
Burgemeester | Frank Peter Ullrich (SPD) | ||
Overig | |||
Postcodes | 52349, 52351, 52353, 52355 | ||
Netnummer | 02421 | ||
Kenteken | DN, JÜL, MON, SLE | ||
Gemeentenr. | 05 3 58 008 | ||
Website | www.dueren.de | ||
Locatie van Düren in Düren | |||
Foto's | |||
Markt | |||
|
Tussen haakjes het aantal inwoners (gemeentetotaal: 92.971 personen) op peildatum 31 december 2020.[2]
Düren ligt in het Rijnland tussen de Eifel in het zuidwesten en de grotendeels door de bruinkoolwinning sterk veranderde, door landbouw gedomineerde gebieden in het oosten. De stad ligt reeds sinds de Romeinse tijd op een strategisch punt, halverwege Keulen en Aken.
Dwars door de gemeente stroomt de Roer.
Düren heeft een centraal station, Station Düren (Duits: Bahnhof Düren), waar verscheidene spoorlijnen bijeen komen. Dit zijn de lijnen:
Voorheen lag het ook aan de spoorlijn Düren – Neuss.
Diverse bij Düren behorende dorpen hebben een eigen spoorweghalte.
Düren heeft twee busknooppunten: het ZOB (centrale busstation) bij het spoorwegstation en de Kaiserplatz in het stadscentrum. De onderneming Rurtalbus verzorgt sedert 2019 een dicht busnet van voornamelijk stads- en scholierenbuslijnen, maar er zijn ook enige streek- en snelbusdiensten. De stadsdiensten doen ook de gemeente Kreuzau ten zuiden van Düren aan. De meeste van de stadsbussen rijden tijdens de kantooruren eenmaal per uur. In het weekend en 's avonds is het openbaar busvervoer beperkt tot enige belbussen en een viertal nachtbuslijnen.
Düren heeft een traditie van familiebedrijven (de fabrikantenfamilies Hoesch en Schoeller speelden eeuwenlang een voorname rol) in de sectoren papierindustrie, ijzer- en staalindustrie, textiel- en chemische industrie. Nog steeds is, vooral in de dorpen rondom de stad, deze industrie van belang. Op het terrein van een in 1903 opgerichte en in 2005 failliet gegane glasfabriek is een bedrijfsverzamelgebouw en een sociale werkplaats gevestigd. Daarnaast heeft de stad, aan haar uitvalswegen, vijf overwegend bij midden- en kleinbedrijf in gebruik zijnde bedrijfsterreinen, die deels de grenzen van de buurgemeenten overschrijden.
In de stad is een schoonmaak-, glazenwassers- en beveiligingsbedrijf met 7.200 medewerkers gevestigd. Deze onderneming, qua personeelsbezetting de grootste van de stad, voert ook kleine reparaties aan gebouwen en installaties uit en is in geheel Duitsland actief. Dat laatste geldt ook voor een in dienstverlening aan de medische sector gespecialiseerd softwarehuis, dat meer dan 3.700 artsen in geheel Duitsland als klant heeft en in deze branche het grootste van Duitsland is.
De stad heeft drie "gewone" ziekenhuizen, waarvan één in Birkesdorf en één in Lendersdorf, een psychiatrisch ziekenhuis en een privékliniek. Daarnaast is er het regionale bestuurskantoor van de Kreisverwaltung, een Amtsgericht, een belastingkantoor en een aantal andere ambtelijke instanties, die in een stad van deze omvang gebruikelijk zijn. Een opvallend overdekt winkelgebouw, halverwege de busknooppunten Kaiserplatz en ZOB (station) gelegen, is het moderne, ruim vijftig winkels bevattende StadtCenter, dat in 2005 is gebouwd.
In de stad staat een van de ruim dertig Berufsförderungswerke van Duitsland. Dit zijn belangrijke instellingen om mensen met een handicap te scholen of in de praktijk te trainen voor een beroep. Het Berufsförderungswerk van Düren is gericht op blinden en slechtzienden. Düren bezit enige gymnasia met een goede reputatie, waaronder één, waar de voertaal van een deel van de lessen Frans is.
In het gebied van de gemeente Düren was reeds in het Mesolithicum, ruim 5100 jaar voor het begin van de jaartelling, sprake van menselijke bewoning, zie Arnoldsweiler. In de tijd van Julius Caesar leefden hier de Keltische stam der Eburonen, en na hun ondergang de Ubiërs. Er volgden vier eeuwen waarin Romeinen, Germanen en Kelten een gemengde, uiteindelijk overwegend Frankische, bevolking deden ontstaan. Er zijn uit deze tijd daterende van reliëfs voorziene stenen, gewijd aan de zgn. matres of matrones gevonden. De stad Düren is ontstaan uit het "Marcodurum" (= Gallo-Romeinse vestiging/versterking) dat rond het jaar 70 n. Chr. genoemd werd door de schrijver Tacitus. Bij deze op één dagmars van zowel Keulen als Aken gelegen plaats kruiste de belangrijke Romeinse heirbaan Keulen - Aken - Gallië de Roer.
In 748 kreeg het de status van "Vila duria" (= erkende stad) en in 774 werd het als Frankisch koningsoord genoemd: Pippijn de Korte, de vader van Karel de Grote, stichtte er een palts. In 882 werd Düren door Vikingen geplunderd. In 1212 kwam de stadsomwalling gereed. In 1241 verloor Düren haar status van vrije rijksstad en werd ze deel van het Graafschap Gulik, later het Hertogdom Gulik. De Gulikse leeuw siert om die reden nog steeds de onderste helft van het veld van het stadswapen van Düren. In 1543 werd de stad tijdens de 3e Gelderse Erfopvolgingsoorlog door keizerlijke troepen bestormd en veroverd, en liep daarbij zware schade op. Twintig jaar later was de hierbij deels verwoeste St. Annakerk weer hersteld. Intussen was het effect van de Reformatie beperkt gebleven; de protestanten zijn tot op de dag van vandaag numeriek ver in de minderheid[3] ten opzichte van de rooms-katholieke christenen.
Afgezien van de Tweede Wereldoorlog was de 17e eeuw (en ook het eerste kwart van de 18e eeuw) de meest rampzalige periode in de stadgeschiedenis: inname in 1614 door Spaanse troepen onder Ambrosio Spinola, verwoesting door Hessische troepen in 1642, diverse pestepidemieën en nog eens oorlogsgeweld rond 1679. Het aantal inwoners van Düren daalde tot circa 1.800 in 1713. Wel was reeds in de 17e eeuw, mede door het zeer zachte en dus voor deze bedrijfstakken zeer geschikte water van de Rur, de papier- en textielindustrie op gang gekomen.
Düren ligt in het gebied van de Roerrandbreuk, die deel uitmaakt van de Beneden-Rijnslenk. Deze geologische omstandigheid maakt, dat het gebied, waar Düren in ligt, gevoelig is voor lichte tot middelzware aardbevingen. De Aardbeving bij Düren op 18 februari 1756 was de sterkste aardbeving die ooit in Duitsland is waargenomen (op basis van gereconstrueerde historische gegevens berekende magnitude: 6,4 op de schaal van Richter, epicentrum bij de stad Düren) en een van de grootste bekende aardbevingen in West-Europa in de geschiedenis. De aardbeving werd gevoeld in grote delen van Nederland en België en tot in Londen, Halle en Straatsburg. De schade was aanzienlijk, maar het aantal slachtoffers bleef beperkt tot 4 doden, van wie twee in Düren zelf.
In 1841 kreeg Düren een spoorwegverbinding met o.a. Keulen en Aken, wat de industrialisering een sterke impuls gaf. Voor de economische geschiedenis van Düren in de 19e eeuw waren de families Hoesch en Schoeller zeer belangrijk. Vooral laatstgenoemde bracht veel industriëlen en fabrieksdirecteuren voort, van wie verscheidenen de stad uit liefdadigheid ruim begunstigden. De late 19e eeuw was de grootste bloeiperiode van Düren. De welvarende stad had in 1880 17.368, en in 1900 zelfs ongeveer 27.000 inwoners (onder wie 50 miljonairs), en talrijke scholen, openbare instellingen en door fabrikanten bewoonde villa's. Ook het (in de nazi-tijd bloedig verwoeste) joodse leven bloeide: er stond een fraaie synagoge te Düren en één te Gürzenich. In de buurt, waar nu de Satellitenstadt staat, lag tot en met de 19e eeuw een groot terrein met daarop een baksteenfabriek. Later was hier een tijdelijke hal voor zeppelins, die in de Eerste Wereldoorlog voor verkenningen boven en luchtaanvallen op Frankrijk werden gebruikt; dit alles werd in 1918 gesloopt. Van 1919-1929 was Düren op grond van de Vrede van Versailles, eerst korte tijd door Engeland, daarna door Frankrijk bezet. De crises van 1923 en 1929 troffen de stad zwaar.
In 1944 kwam Düren in het frontgebied van de Tweede Wereldoorlog te liggen. Al op 19 juli 1944 vielen bij een geallieerd bombardement 123 doden in de stad. In september-december 1944 vond op minder dan 30 km van de stad de -door de geallieerden verloren- Slag om het Hürtgenwald plaats. Het zwaarste bombardement was op 16 november 1944, verwoestte de stad voor 90% en eiste 3.106 mensenlevens. Eerder hadden de Duitse autoriteiten de bevolking van Düren, alsmede de talrijke voor het oorlogsgeweld in de streek rond Aken gevluchte mensen, geadviseerd, de stad te ontruimen, maar dit advies werd massaal genegeerd. Na het grote bombardement volgde wel een gedwongen evacuatie. In februari 1945 veroverden Amerikaanse troepen de ruïnes van Düren. Het daarop volgende puinruimen, waarvoor de aanleg van een speciaal mijnspoortje noodzakelijk was, duurde tot 1954. Een deel van het voor recycling ongeschikte puin vormt nog steeds een beboste heuvel achter een supermarkt ten zuiden van de stad. Na enige discussie -velen wilden de stad enkele kilometers zuidelijker herbouwen - werd besloten tot wederopbouw op de oorspronkelijke locatie.
In de jaren 1950/1960 is de stad heropgebouwd en tot op heden ademt een groot deel van Düren nog steeds de (stads)sfeer uit die tijd uit.
Van 1950 tot 1997 stond de Panzerkaserne in de stad. Hier waren tot 1992 in NAVO-verband militairen uit België gelegerd.
Op 1 januari 1972 werden, in het kader van een gemeentelijke herindeling, de hierboven vermelde stadsdelen aan Düren toegevoegd. Deze dorpen waren tot dan toe zelfstandige gemeenten geweest.
Plaats | Streek | Land | Sedert: |
---|---|---|---|
Altmünster | Gmunden | AUT | 1971 |
Cormeilles | Normandië | FRA | 1970 |
Ereğli | Prov.Zonguldak | TUR | 2009 |
Gradačac | Tuzla | BIH | 2001 |
Jinhua | Zhejiang | CHN | 2002 |
Lechbruck am See | Ostallgäu | Duitsl. | 2012 |
Stryj | Oblast Lviv | UKR | 2001 |
Valenciennes | Hauts-de-France | FRA | 1959 |
Te Düren zijn, zoals in een stad van deze omvang mag worden verwacht, veel verschillende sportverenigingen actief. Enige daarvan hebben meer dan regionale betekenis. De grootste sport- en evenementenhal in de stad, die vooral voor de gymnastieklessen van de scholen en voor thuiswedstrijden van de plaatselijke mannen-volleybalclub, SWD Powervolleys Düren,[6] wordt gebruikt, draagt de naam Arena Kreis Düren en kan normaliter 2.878 toeschouwers bevatten.
Zie ook de artikelen over de sportverenigingen:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.