Vokal tengah-tengah ialah sejenis bunyi vokel yang terdapat dalam sebilangan bahasa lisan, dilambangkan oleh ə dalam Abjad Fonetik Antarabangsa (IPA) dan @ dalam X-SAMPA. Aksara yang sama boleh digunakan untuk vokal tengah-tengah yang bundar dan tak bundar.
| Nombor AFA | 322 | ||
|---|---|---|---|
| Pengekodan | |||
| X-SAMPA | @ | ||
| |||
| Sampel audio | |||
Dalam bahasa Melayu, vokal pusat tengah diwakili oleh huruf e pepet, contohnya: enam, berat, liter. Huruf e dalam bahasa Melayu ada dua kegunaannya, iaitu e pepet [ə] dan e taling [e] (vokal tak bundar depan separuh sempit).
Vokal tak bundar pusat tengah sentiasa dilambangkan oleh aksara [ə], tetapi aksara ini tidak semestinya melambangkan vokal tak bundar, apalagi sering digunakan untuk mana-mana vokal vokal tak tentu yang tidak tertekan. Jika perlunya keperincian, digunakannya aksara vokal tak bundar pusat hampir sempit dengan tanda penurun: [ɘ̞].
Ciri-ciri
- Ketinggian vokalnya adalah tengah, iaitu lidah terletak di tengah-tengah jarak di antara vokal sempit dan vokal luas.
- Kebelakangan vokalnya adalah pusat, iaitu lidah terletak di tengah-tengah jarak di antara vokal depan dan vokal belakang.
- Vokal ini adalah tak bundar, iaitu bibir tidak dibundarkan.
Penggunaan
| Bahasa | Perkataan | IPA | Erti | Catatan | |
|---|---|---|---|---|---|
| Inggeris | RP[1] | fur | [fɜ̝ː] | 'bulu' | Rujuk fonologi bahasa Inggeris |
| Jerman[2] | bitte | [ˈbɪtə] | 'tolong' | Rujuk fonologi bahasa Jerman. | |
| Portugis | Eropah[3] | pagar | [pɜ̝ˈɡaɾ] | 'membayar' | Lebih kepada vokal hampir luas [ɐ] dalam bahasa Portugis Brazil.[4] Rujuk fonologi bahasa Portugis |
| Romania | măr | [mər] | 'epal' | Rujuk fonologi bahasa Romania. | |
Sesetengah bahasa ada vokal bundar pusat tengah ([ə] bundar) yang berbeza dari vokal separuh sempit dan separuh luas pusat tengah. Walaupun begitu, memandangkan tiada bahasa yang diketahui membezakan ketiga-tiganya, maka tiadanya aksara IPA yang khusus untuk vokal ini, sebaliknya aksara [ɵ] untuk vokal bundar pusat separuh sempit meminjam tempatnya. Jika perlunya keperincian, maka diakritik penurun boleh digunakan: [ɵ̞].
Ciri-ciri
- Ketinggian vokalnya adalah tengah, iaitu lidah terletak di tengah-tengah jarak di antara vokal sempit dan vokal luas.
- Kebelakangan vokalnya adalah pusat, iaitu lidah terletak di tengah-tengah jarak di antara vokal depan dan vokal belakang.
- Vokal ini adalah bundar, iaitu bibir dibundarkan.
Penggunaan
| Bahasa | Perkataan | IPA | Erti | Catatan | |
|---|---|---|---|---|---|
| Belanda | kopen | [ˈkopə] | 'membeli' | Rujuk fonologi bahasa Belanda | |
| Perancis[5] | je | [ʒɵ̞] | 'saya' | Lebih ke depan untuk sebilangan penutur. Rujuk fonologi bahasa Perancis | |
| Rusia[6][7] | тётя | [ˈtʲɵ̞tʲə] | 'ibu saudara' | Alofon bagi /o/ di keliling konsonan yang dipalatalkan. Rujuk fonologi bahasa Rusia | |
| Sweden | energi | [ˌɛnːərˈɧiː] | 'tenaga' | Alofon tak tertekan bagi /ɛ/. Rujuk fonologi bahasa Sweden | |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
