Empayar Maurya

Empayar Maurya ialah sebuah empayar yang luas dan berkuasa di India kuno yang diperintah oleh Dinasti Maurya dari 321 SM hingga 185 SM. Empayar ini yang berasal dari kerajaan Magadha di dataran Indo-Ganges (Bihar moden, Uttar Pradesh timur dan Bengal) di sebelah timur subbenua India, berpusat di ibu kota Pataliputra (Patna moden).^[1][2]

Empayar Maurya
322 SM–185 SM
Dinasti Maurya pada takat terbesar di bawah Asoka Agung
Ibu negara	Pataliputra
Bahasa yang umum digunakan	Indik Lama (Sanskrit, Prakrit)
Agama	Agama Hindu Agama Buddha Jainisme
Kerajaan	Pemerintahan beraja mutlak, sebagaimana diperihalkan dalam karya Arthashastra
Samraat (Maharaja)
• 320–298 SM	Chandragupta Maurya
• 187–180 SM	Brhadrata
Era Sejarah	Zaman purba
• Didirikan	322 SM
• Dibubarkan	185 SM
Mata wang	Pana
Didahului oleh Diganti oleh Dinasti Nanda Mahajanapada Empayar Seleucid Empayaar Sunga Orang Indo-Scyth

Sejarah Asia Selatan Sejarah India
Zaman Batu	sebelum 3300 SM
- Budaya Mehrgarh	7000–3300 SM
Tamadun Lembah Indus	3300–1700 SM
- Budaya Harappa Akhir	1700–1300 SM
Zaman Besi 1200–180 SM Tamadun Veda 1500–500 SM Maha Janapada • 700–300 SM Empayar Magadha • 684–424 SM Empayar Nanda • 424-321 SM Empayar Chera • 300 SM–1200 Masihi Empayar Chola • 300 SM–1279 Masihi Empayar Pandya • 300 SM–1345 Masihi Empayar Maurya • 321–184 SM Empayar Pallava • 250 SM–800 Masihi Empayar Sunga • 185-73 SM Empayar Kanva • 75-26 SM Empayar Kharavela • 209–170 SM Kerajaan Kuninda • 200s SM–300s Masihi Kerajaan Indo-Scyth • 200 BC–400 Masihi Empayar Satavahana • 230 SM–220 Masihi Kerajaan Indo-Yunani • 180 SM–10 Masihi
Kerajaan-kerajaan Tengah 1 Masihi–1279 Masihi Kerajaan Indo-Parthia • 21–130-an Masihi Empayar Satrap Barat • 35–405 Masihi Empayar Kushan • 60–240 Masihi Kerajaan Indo-Sassanid • 230–360 Masihi Empayar Vakataka • 250–500 Masihi Kerajaan Kalabhras • 250–600 Masihi Empayar Gupta • 280–550 Masihi Empayar Kadamba • 345–525 Masihi Kerajaan Ganga Barat • 350–1000 Masihi Kerajaan Kamarupa • 350–1100 Masihi Empayar Vishnukundina • 420-624 Masihi Kerajaan Huna • 475-576 Masihi Kerajaan Rai • 489–632 Masihi Empayar Chalukya • 543–753 Masihi Empayar Harsha • 590-647 Masihi Kerajaan Shahi • 565-670 Masihi Kerajaan Chalukya Timur • 624-1075 Masihi Empayar Gurjara Pratihara • 650–1036 Masihi Empayar Pala • 750–1174 Masihi Empayar Rashtrakuta • 753–982 Masihi Kerajaan Paramara • 800–1327 Masihi Empayar Yadava • 850–1334 Masihi Kerajaan Solanki • 942–1244 Masihi Empayar Chalukya Barat • 973–1189 Masihi Empayar Hoysala • 1040–1346 Masihi Empayar Sena • 1070–1230 Masihi Empayar Ganga Timur • 1078–1434 Masihi Kerajaan Kakatiya • 1083–1323 Masihi Empayar Kalachuri • 1130–1184 Masihi Zaman Islam 1100–1800 Masihi Raja-raja Islam 1206–1707 Masihi - Kesultanan Delhi 1206–1526 Masihi - Kesultanan Deccan 1490–1596 Masihi Empayar Vijayanagara 1336–1646 Masihi Empayar Mughal 1526–1803 Masihi Empayar Maratha 1674–1818 Masihi Empayar Durrani 1747–1823 Masihi Negeri-negeri Gabungan Sikh 1733–1805 Masihi Empayar Sikh 1799–1849 Masihi
Kerajaan Wilayah 1100–1800 Masihi Kerajaan Cochin 1102–1949 Masihi Kerajaan Travancore 1102–1949 Masihi Kerajaan Ahom 1228–1826 Masihi Kerajaan Chitradurga 1300–1779 Masihi Kerajaan Garhwal 1358–1803 Masihi Kerajaan Mysore 1399–1947 Masihi Kerajaan Keladi 1499–1763 Masihi Kerajaan Thondaiman 1650–1948 Masihi Kerajaan Madurai 1559–1736 Masihi Kerajaan Thanjavur 1572–1918 Masihi Kerajaan Marava 1600–1750 Masihi
Pemerintahan Syarikat di India	1757–1858 Masihi
India British	1858–1947 Masihi
Pemecahan India	1947 Masihi
Sejarah Sri Lanka
Kerajaan di Sri Lanka Kerajaan Tambapanni 543–505 SM Kerajaan Upatissa Nuwara 505–377 SM Kerajaan Anuradhapura 377–1017 Masihi Kerajaan Ruhuna 200– Masihi Polonnaruwa Kingdom 300–1310 Masihi Kerajaan Dambadeniya 1220–1272 Masihi Kerajaan Yapahuwa 1272–1293 Masihi Kerajaan Kurunegala 1293–1341 Masihi Kerajaan Gampola 1341–1347 Masihi Kerajaan Raigama 1347–1415 Masihi Kerajaan Kotte 1412–1597 Masihi Kerajaan Sitawaka 1521–1594 Masihi Kerajaan Kandy 1461–1815 Masihi Sailan Portugis 1505–1658 Masihi Sailan Belanda 1656–1796 Masihi Sailan British 1796–1948 Masihi
Sejarah negara
Afghanistan • Bangladesh • Bhutan • India Maldives • Nepal • Pakistan
Sejarah wilayah Assam • Bihar • Balochistan • Bengal Himachal Pradesh • Uttar Pradesh Wilayah Pakistan • Punjab • NWFP Orissa • Sindh • India Selatan • Tibet
Sejarah khusus
Duit syiling • Dinasti • Ekonomi Indologi • Bahasa • Kesusasteraan • Kelautan Tentera • Sains dan Teknologi • Garis masa
Kotak ini: lihat bincang sunting

Empayar Maurya diasaskan pada tahun 322 SM oleh Chandragupta Maurya, selepas menggulingkan Dinasti Nanda. Dengan cepatnya, ia memperluas kuasanya ke arah barat ke seluruh India tengah dan India barat sewaktu berlakunya gangguan kuasa tempatan, ekoran daripada pengunduran tentera Yunani dan tentera Parsi di bawah Alexander Agung ke arah Barat. Menjelang 320 SM, empayar itu telah menduduki seluruh India Barat Laut selepas menewaskan satrap-satrap yang ditinggalkan oleh Alexander.

Empayar Maurya ialah salah satu empayar yang terbesar di dunia sewaktu itu. Pada takatnya yang terbesar, empayar itu terbentang ke utara pada sepanjang batas semula jadi Banjaran Himalaya di utara, dan ke apa yang kini merupakan Assam di timur. Di barat, ia mungkin terbentang melampaui Pakistan moden, dengan pengilhakan Balochistan serta kebanyakan kawasan di apa yang kini merupakan Afghanistan, termasuk Provinsi Herat moden dan Provinsi Kandahar. Empayar ini diperluas ke wilayah India tengah dan India selatan oleh Maharaja Chandragupta dan Maharaja Bindusara, tetapi tidak termasuk sebahagian wilayah puak dan wilayah berhutan yang tidak dijelajahi berhampiran Kalinga (Orissa moden). Kejatuhan Empayar Maurya bermula 60 tahun selepas keakhiran pemerintahan Asoka lalu dibubarkan pada 185 SM, ekoran daripada pengasasan Dinasti Sunga di Magadha.

Di bawah pemerintahan Chandragupta, Empayar Maurya menakluki wilayah trans-Indus yang dikuasai oleh Empayar Macedonia. Chandragupta kemudian menewaskan serangan yang diketuai oleh Seleucus I, seorang jeneral Yunani daripada tentera Alexander. Di bawah pemerintahan Chandragupta dan pewaris-pewarisnya, perdagangan, baik dalaman mahupun luaran, serta pertanian dan aktiviti ekonomi berkembang maju dan diperluaskan ke seluruh India, hasil daripada penciptaan sebuah sistem kewangan, pentadbiran, dan keselamatan yang tunggal dan cekap. Selepas Perang Kalinga, Empayar Maurya kemudian menikmati setengah abad keamanan dan keselamatan di bawah Asoka. India Maurya juga menikmati zaman keharmonian sosial, perubahan agama, dan perluasan bidang-bidang ilmu sains dan pengetahuan. Pemelukan agama Jainisme oleh Chandragupta Maurya meningkatkan pembaharuan sosial dan agama serta reformasi dalam masyarakat, sementara pemelukan agama Buddha oleh Asoka telah dikatakan merupakan asas pemerintahan keamanan sosial dan politik serta ketakganasan di seluruh India. Asoka juga menjadi penaung terhadap penyebaran idaman agama Buddha ke Sri Lanka, Asia Tenggara, Asia Barat, dan Eropah Mediterranean.

Chanakya, menteri Chandragupta, menulis Arthashastra, salah satu karya yang terbesar tentang ekonomi, politik, hubungan luar negeri, pentadbiran, seni ketenteraan, perang, dan agama yang pernah dihasilkan di India. Bersama-sama dengan Edik Asoka, ia merupakan sumber utama rekod bertulis daripada zaman Maurya. Daripada segi arkeologi, zaman pemerintahan Maurya di Asia Selatan tergolong dalam zaman Barang-barang Hitam Berkilat Utara (NBPW). Ibu Kota Singa Asoka di Sarnath ialah lambang kebangsaan di India.

Lihat juga

• Sejarah India

Nota

1. Kulke, Hermann; Rothermund, Dietmar (2004), A History of India, 4th edition. Routledge, Pp. xii, 448, ISBN 0415329205.
2. Thapar, Romila (1990), A History of India, Volume 1, New Delhi and London: Penguin Books. Pp. 384, ISBN 0140138358.

Rujukan

• Robert Morkot, The Penguin Historical Atlas of Ancient Greece ISBN 0-14-051335-3
• Chanakya, Arthashastra ISBN 0-14-044603-6
• J.F.C. Fuller, The Generalship of Alexander the Great ISBN 0-306-81330-0

Kerajaan tengah di India
Garis masa:	India Utara	India Selatan	Lembah Indus
Abad ke-6 SM  Abad ke-5 SM  Abad ke-4 SM  Abad ke-3 SM  Abad ke-2 SM  Abad ke-1 SM  Abad ke-1  Abad ke-2  Abad ke-3  Abad ke-4  Abad ke-5  Abad ke-6  Abad ke-7  Abad ke-8  Abad ke-9 Abad ke-10 Abad ke-11	Magadha Dinasti Shishunaga Empayar Nanda Kalinga Empayar Maurya Empayar Sunga Kerajaan Kuninda Satrap Barat Empayar Gupta Harsha Gurjara Pratihara Empayar Pala Solanki Dinasti Gangga Timur Dinasti Sena	Empayar Satavahana Pandiya Chola Chera Dinasti Kalabara Dinasti Kadamba Pallava Orang Chalukya Rashtrakuta Chalukya Barat Empayar Hoysala	Gandhara (Pemerintahan Parsi) (Penaklukan Yunani) Orang Indo-Yunani Orang Indo-Scyth Orang Indo-Parsawi Empayar Kushan Orang Indo-Sasan Kerajaan Kidara Orang Indo-Heftalit (Penaklukan Islam) Shahi (Empayar Islam)