Zaman Veda

Zaman Veda ialah zaman sewaktu Veda, iaitu teks yang berkaitan dengan agama Indo-Arya awal, ditulis. Zaman itu berlangsung dari sekitar milenium ke-2 SM hingga pertengahan milenium ke-1 SM.

Peta India Utara pada Zaman Veda Akhir

Sejarah Asia Selatan Sejarah India
Zaman Batu	sebelum 3300 SM
• Budaya Mehrgarh	7000–3300 SM
Peradaban Lembah Indus	3300–1700 SM
• Budaya Harappan Akhir	700–1300 SM
Peradaban Vedic	2000–600 SM
Zaman Besi • 1200–1 SM Maha Janapadas • 700–300 SM Empayar Magadha • 684–424 SM Empayar Nanda • 424-321 SM Empayar Maurya • 321–184 SM Empayar Sunga • 185-73 SM Empayar Kanva • 75-26 SM Empayar Kharavela • 209–170 SM Kerajaan Kuninda • 200s SM––300s Kerajaan India-Scythian • 200 BC–400 Empayar Chera • 300 SM––1200 Empayar Chola • 300 SM––1279 Kerajaan Pandyan • 250 SM––1345 Empayar Satavahana • 230 SM––220 Kerajaan India-Greek • 180 SM––10
Kerajaan Pertengahan • 1–1279 Kerajaan India-Parthian • 21–130s Empayar Satrap Barat • 35–405 Empayar Kushan • 60–240 Kerajaan India-Sassanid • 230–360 Empayar Vakataka • 250–500 Kerajaan Kalabhras • 250–600 Empayar Gupta • 280–550 Kerajaan Pallava • 275–800 Empayar Kadamba • 345–525 Kerajaan Ganga Barat • 350–1000 Empayar Vishnukundina • 420-624 Kerajaan Huna • 475-576 Kerajaan Rai • 489–632 Empayar Chalukya • 543–753 Empayar Harsha • 590-647 Kerajaan Shahi • 565-670 Kerajaan Chalukya Timur • 624-1075 Empayar Pratihara • 650–1036 Empayar Pala • 750–1174 Empayar Rashtrakuta • 753–982 Kerajaan Paramara • 800–1327 Empayar Yadava • 850–1334 Kerajaan Solanki • 942–1244 Empayar Chalukya Barat • 973–1189 Empayar Hoysala • 1040–1346 Empayar Sena • 1070–1230 Empayar Ganga Timur • 1078–1434 Kerajaan Kakatiya • 1083–1323 Empayar Kalachuri • 1130–1184
Empayar Islam	• 1206–1707
• Kesultanan Delhi	• 1206–1526
• Kesultanan Deccan	• 1490–1596
Kerajaan Ahom	1228–1826
Kesultanan Vijayanagara	1336–1646
Kerajaan Mysore	1399–1947
Empayar Mughal	1526–1707
Kerajaan Madurai Nayak	1559 –1736
Kerajaan Thanjavur Nayak	1572–1918
Empayar Maratha	1674–1818
Empayar Durrani	1747–1823
Empayar Sikh	1799–1849
Pemerintahan syarikat di India	1757–1858
British India	1858–1947
Pembahagian India	1947
Sejarah negara
Afghanistan • Bangladesh • Bhutan • India Maldives • Nepal • Pakistan • Sri Lanka
Sejarah wilayah
Assam • Bihar • Balochistan • Bengal Himachal Pradesh • Wilayah-wilayah Pakistan Punjab • Orissa • India Selatan • Tibet
Sejarah-sejarah khas
Syiling • Dinasti • Ekonomi Indologi • Bahasa • Kesusasteraan • Maritim Tentera • Sains dan Teknologi • Garis masa
Kotak ini: lihat bincang sunting

Budaya yang berkaitan, kadang - kadang digelar Tamadun Veda, berpusat di bahagian utara dan barat laut subbenua India.

Daripada segi kronologi, fasanya yang awal bertindih dengan Zaman Harappa Akhir dan fasanya yang akhir bertindih dengan kemunculan Mahajanapada (kerajaan-kerajaan awal Indo-Arya di India). Setelah tamatnya Zaman Veda, kerajaan Mahajana seterusnya digantikan oleh Empayar Maurya (dari k.k. 320 SM), zaman keemasan sastera Sanskrit klasik.

Gambaran keseluruhan

Rekonstruksi sejarah Veda India berdasarkan perincian dalaman teks. Daripada segi linguistik, teks Veda dapat dikelaskan kepada enam strata kronologi:

1. Rigveda: Rig Veda ialah teks Veda yang paling kuno yang masih dalam keadaan baik. Teks ini mengekalkan banyak unsur Indo-Iran yang umum, baik daripada segi bahasa mahupun daripada segi kandungan, yang tidak wujud dalam mana-mana satu teks Veda yang lain. Penulisannya harus menelan masa beberapa abad dan, selain daripada buku-buku yang terbaharu (bahagian pertama dalam Jilid 1 dan kesemua bahagian dalam Jilid 10), harus siap menjelang 1000 SM. Daripada segi arkeologi, Zaman Rig Veda bertepatan dengan Budaya Kubur Gandhara, iaitu budaya Pusara H di Punjab serta budaya Tembikar Warna Oker (OCP) yang lebih jauh di sebelah timur. Bagaimanapun, tidak terdapat sebarang bukti arkeologi atau bukti linguistik yang diterima secara meluas tentang kesinambungan budaya ini dengan tamadun Lembah Indus.
2. Bahasa Mantera: Zaman ini merangkumi kedua-dua mantera dan bahasa prosa Atharvaveda (Paippalada dan Shaunakiya), Khilani Rigveda, dan Sama Veda Samhita (yang mengandungi sekitar 75 mantera yang tidak terdapat dalam Rig Veda), serta juga mantera Yajurveda. Banyak teks ini berasal sebahagian besarnya daripada Rig Veda tetapi telah mengalami setakat perubahan, baik kerana perubahan linguistik mahupun kerana pentafsiran semula. Perubahan ketara termasuk perubahan vishva, "semua", oleh sarva, dan penyebaran dasar kata kerja kuru- (untuk krno- Rig Veda). Zaman ini merupakan zaman awal Zaman Besi di barat laut India yang bertepatan dengan budaya Barang-barang Hitam dan Merah (BRW) dan kerajaan Kuru yang wujud dari kira-kira abad ke-10 SM.
3. Prosa Samhita: Zaman ini menandakan permulaan pengumpulan dan pengkodifikasian daftar karya Veda. Suatu perubahan linguistik yang penting ialah kehilangan sepenuhnya injunktif. Bahagian Brahmana ('ulasan' bagi mantera dan ritual) di dalam teks Yajur Veda Hitam (MS, KS, TS) tergolong dalam zaman ini. Daripada segi arkeologi, budaya Barang-barang Kelabu Berlukis ( PGW) yang berlangsung dari kira-kira 900 SM bertepatan dengan peralihan pusat politik dari kawasan Kuru ke kawasan Panchala di Lembah Ganges.
4. Prosa Brahmana: Teks Brahmana yang asli dalam empat buah Veda berasal dari zaman ini, bersama-sama dengan teks Aranyaka, teks Upanishad yang tertua (BAU, Chu, Jub) dan teks Shrautasutra yang tertua (BSS, VadhSS).
5. Bahasa Sutra: Zaman ini merupakaan lapisan terakhir Sanskrit Veda yang berlangsung sehingga kira-kira 500 SM, dan terdiri sebahagian besarnya daripada Sutra Śrauta dan Sutra Grhya, serta juga sesetengah teks Upanishad (misalnya Kathu, dan MaitrU). Kesemua itu, kecuali lima buah prosa Upanishad, merupakan teks pasca-agama Buddha.^[1] Videha (N. Bihar) sebagai pusat politik ketiga diasaskan pada zaman ini.
6. Epik dan Sanskrit Pāṇinian: Bahasa yang digunakan dalam epik Mahabharata dan epik Ramayana, serta juga bahasa Sanskrit Klasik yang diperihalkan oleh Pāṇini dianggap sebagai pasca-Veda dan wujud selepas 500 SM. Daripada segi arkeologi, penyebaran Barang-barang Hitam Berkilat Utara (NBP) yang begitu pantas ke seluruh India utara bertepatan dengan zaman ini. Teks Vedanta terawal, Gautama Buddha, dan dialek Prakrit Pali yang digunakan dalam kitab agama Buddha tergolong dalam zaman ini.

Rekod sejarah bermula hanya selepas akhirnya zaman Veda tetapi masih jarang ditemui pada seluruh Zaman Pertengahan India. Keakhiran India Veda itu ditandakan oleh perubahan linguistik, budaya, dan politik. Tatabahasa Pāṇini pula menandakan puncak terakhir dalam pengkodifikasian teks Sutra. Pada waktu yang sama, Sanskrit Klasik bermula. Serangan Darius I ke atas Lembah Indus pada awal abad ke-6 SM menandakan permulaan pengaruh luar yang berterusan dan mempengaruhi kerajaan-kerajaan Indo-Yunani. Gelombang baharu penghijrahan kasta Ahira dari Empayar Kushan bermula sejak 150 SM dan akhirnya, kesultanan Islam diasaskan. Sumber sejarah geografi India pasca-Veda yang paling penting adalah daripada Arrian, ahli sejarah Yunani abad ke-2, yang menulis berdasarkan laporan Megasthenes, duta ke Patna pada zaman Empayar Maurya.

Lihat juga

• Sains Veda
• Sejarah India
• Tamadun Lembah Indus
• Veda
• Hinduisme

Rujukan

1. V.A. Gunasekara, http://www.budsas.org/ebud/ebdha255.htm

Pautan luar

• Restoration of Vedic Wisdom Diarkibkan 2016-03-03 di Wayback Machine (pdf), Patrizia Norelli-Bachelet