From Wikipedia, the free encyclopedia
Arkean, dalam sumber lama kadangkala dipanggil Arkeozoik, merupakan nama untuk eon kedua daripada empat eon geologi dalam sejarah Bumi, didahului oleh Eon Hadean dan diikuti oleh Eon Proterozoik. Archean mewakili tempoh masa dari 4,031 hingga 2,500 Ma (juta tahun dahulu). Bedilan Berat Lewat yang dihipotesis bertindih dengan permulaan eon Arkean. Pengglasieran Huronian berlaku pada penghujung eon tersebut.
| Arkean | |
|---|---|
 Gambaran pelukis berkenaan landskap eon Arkean. | |
| Kronologi | |
-4500 — – -4250 — – -4000 — – -3750 — – -3500 — – -3250 — – -3000 — – -2750 — – -2500 — – -2250 — – -2000 — – -1750 — – -1500 — – -1250 — – -1000 — – -750 — – -500 — – -250 — – 0 — (berunit jutaan tahun dahulu) | |
| Etimologi | |
| Keformalan nama | Formal |
| Sinonim | Eozoik J.W. Dawson, 1865 |
| Maklumat kegunaan | |
| Jasad cakerawala | Bumi |
| Kegunaan tempatan | Global (ICS) |
| Skala masa yang digunakan | Skala Masa ICS |
| Takrifan | |
| Unit kronologi | Eon |
| Unit stratigrafi | Eonotem |
| Keformalan jangka masa | Formal |
| Takrif sempadan bawah | Usia sepuluh batu zirkon U-Pb zircon tertua |
| Sempadan bawah GSSA | Sepanjang Sungai Acasta, Wilayah Barat Laut, Kanada 65.1738°N 115.5538°W |
| Tarikh ratifikasi sempadan bawah GSSA | 2023[1] |
| Takrif sempadan atas | Ditentukan secara kronometri |
| Tarikh ratifikasi sempadan atas GSSA | 1991[2] |
Bumi semasa eon Arkean kebanyakannya merupakan dunia air: terdapat kerak benua, tetapi sebahagian besarnya berada di bawah lautan yang lebih dalam daripada lautan hari ini. Kecuali beberapa kristal peninggalan yang jarang ditemui, kerak benua tertua hari ini wujud sejak eon Arkean. Kebanyakan butiran geologi eon Arkean telah musnah oleh aktiviti geologi pada zaman-zaman berikutan. Atmosfera Bumi juga jauh berbeza dari segi komposisi berbanding pada hari ini: atmosfera prabiota pada masa itu merupakan atmosfera penurunan yang kaya dengan metana dan kekurangan oksigen bebas.
Kehidupan terawal yang diketahui, kebanyakannya diwakili oleh tikar mikrob air cetek yang dipanggil stromatolit, bermula pada eon Arkean dan kekal sebagai prokariot ringkas (arkea dan bakteria) sepanjang zaman. Proses fotosintesis terawal, terutamanya oleh sianobakteria awal, muncul pada pertengahan/akhir eon Arkean dan membawa kepada perubahan kimia kekal di lautan dan atmosfera selepas eon Arkean.
Perkataan Arkean berasal daripada perkataan Yunani arkhē (αρχή), bermaksud 'permulaan, asal usul'. Eon Pra-kambria dipercayai tiada sebarang kehidupan (azoik); bagaimanapun, fosil ditemui dalam mendapan yang dinilai sebagai milik zaman Azoik. Sebelum eon Hadean diiktiraf, eon Arkean menjangkau sejarah awal Bumi dari pembentukannya kira-kira 4,540 juta tahun dahulu sehingga 2,500 juta tahun dahulu.
Berbanding berdasarkan stratigrafi, permulaan dan penghujung eon Arkean ditakrifkan secara kronometri. Sempadan bawah eon atau titik permulaan 4,031±3 juta tahun dahulu diiktiraf secara rasmi oleh Suruhanjaya Stratigrafi Antarabangsa,[1] dengan titik permulaan tersebut merupakan usia pembentukan batuan tertua yang diketahui di Bumi. Oleh itu, bukti batuan dari eon Hadean sebelumnya dihadkan mengikut takrif kepada sumber bukan batuan dan sumber bukan daratan seperti butiran mineral individu dan sampel bulan.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
