लिअँडर पेस

लिअँडर एड्रीयन पेस ( जून १७, १९७३) एक भारतीय व्यावसायिक टेनिसपटू आहे. लिअँडर सध्या ए.टी.पी. टूरमधील दुहेरी तसेच डेव्हिस करंडक स्पर्धांमध्ये टेनिस खेळतो. आजवर पुरुष दुहेरीमध्ये ८ तर मिश्र दुहेरीमध्ये १० ग्रँड स्लॅम स्पर्धांची अजिंक्यपदे मिळवणारा पेस हा जगातील सर्वोत्तम दुहेरी टेनिस खेळाडूंपैकी एक मानला जातो. सर्वाधिक वयामध्ये ग्रँड स्लॅम स्पर्धेचे विजेतेपद मिळवण्याचा मान त्याच्याकडेच जातो. भारतामधील आजतागायतचा सर्वात यशस्वी टेनिस खेळाडू असलेल्या पेसला १९९६-९७ मध्ये राजीव गांधी खेल रत्न, १९९० मध्ये अर्जुन पुरस्कार तर २००१ साली पद्मश्री हे भारतामधील अनेक उच्च पुरस्कार मिळाले आहेत.

लिअँडर पेस

देश	भारत
वास्तव्य	कोलकाता व ओरलँडो, फ्लोरिडा
जन्म	१७ जून, १९७३ (1973-06-17) (वय: ५१) गोवा
उंची	१.७८ मी (५ फु १० इं)
सुरुवात	१९९१
शैली	उजवा; एकहाती बॅकहॅन्ड
बक्षिस मिळकत	७५,९७,५३४ डॉलर्स
प्रदर्शन	९९ - ९८
अजिंक्यपदे	१
क्रमवारीमधील सर्वोच्च स्थान	क्र. ७३ (२४ ऑगस्ट १९९८)
ऑस्ट्रेलियन ओपन	२ फेरी (१९९७, २०००)
फ्रेंच ओपन	२ फेरी (१९९७)
विंबल्डन	२ फेरी (२००१)
यू.एस. ओपन	३ फेरी (१९९७)
प्रदर्शन	७१४ - ३९०
अजिंक्यपदे	५५
क्रमवारीमधील सर्वोच्च स्थान	क्र. १ (२१ जून १९९९)
ऑस्ट्रेलियन ओपन	विजयी (२०१२)
फ्रेंच ओपन	विजयी (१९९९, २००१, २००९)
विंबल्डन	विजयी (१९९९)
यू.एस. ओपन	विजयी (२००६, २००९, २०१३)
अजिंक्यपदे	१०
ऑस्ट्रेलियन ओपन	विजयी (२००३, २०१०, २०१५)
फ्रेंच ओपन	विजयी (२०१६)
विंबल्डन	विजयी (१९९९, २००३, २०१०, २०१५)
यू.एस. ओपन	विजयी (२००८, २०१५)
शेवटचा बदल: जून २०१६.

पदक माहिती
भारत या देशासाठी खेळतांंना
ऑलिंपिक
कांस्य	१९९६ अटलांटा	एकेरी
राष्ट्रकुल खेळ
कांस्य	२०१० दिल्ली	पुरुष दुहेरी
आशियाई खेळ
सुवर्ण	१९९४ हिरोशिमा	पुरुष दुहेरी
सुवर्ण	१९९४ हिरोशिमा	पुरुष संघ
सुवर्ण	२००२ बुसान	पुरुष दुहेरी
सुवर्ण	२००६ दोहा	पुरुष दुहेरी
सुवर्ण	२००६ दोहा	मिश्र दुहेरी
कांस्य	१९९४ हिरोशिमा	पुरुष एकेरी
कांस्य	२००२ बुसान	मिश्र दुहेरी

१५ ग्रँड स्लॅम विजेतेपदे मिळवण्यासोबतच पेस त्याच्या १९९६ अटलांटा ऑलिंपिक स्पर्धेमधील पुरुष एकेरीमध्ये कांस्यपदक मिळवण्यासाठी देखील प्रसिद्ध आहे. १९९२ ते २०१२ दरम्यान सलग सहा ऑलिंपिक स्पर्धांमध्ये सहभाग घेतलेला पेस हा एकमेव भारतीय खेळाडू तर जगातील एकमेव टेनिस खेळाडू आहे. इतर स्पर्धांमध्ये त्याने भारतासाठी अनेक पदके जिंकली आहेत. डेव्हिस करंडकासाठीच्या भारतीय संघाचा तो अनेक वर्षे कर्णधार होता. २०१० सालच्या विंबल्डन स्पर्धेमध्ये विजय मिळवून पेस रॉड लेव्हरखालोखाल तीन वेगवेगळ्या दशकांमध्ये विंबल्डन विजेतेपदे मिळवणारा दुसराच टेनिस खेळाडू ठरला. २०१० साली पेसने ऑलिंपिक गोल्ड क्वेस्ट ह्या गीत सेठी व प्रकाश पडुकोण ह्यांनी स्थापन केलेल्या संस्थेमध्ये प्रवेश केला. भारतीय खेळाडूंना ऑलिंपिक स्पर्धांमध्ये पदके मिळवण्यासाठी प्रोत्साहन व प्रशिक्षण देणे व अधिकाधिक जागतिक दर्जाचे खेळाडू घडवणे हे ह्या संस्थेचे ध्येय आहे.

जीवन

लिअँडरचा जन्म १७ जून १९७३ रोजी गोव्यामध्ये झाला. लिअँडरचे दोघे पालक माजी खेळाडू आहेत. त्याचे वडील व्हेस पेस हे निवृत्त हॉकी खेळाडू असून ते १९७२ म्युनिक ऑलिंपिक स्पर्धेमध्ये कांस्यपदक मिळवणाऱ्या भारतीय हॉकी संघामध्ये होते. लिअँडरची आई जेनिफर पेस ही माजी बास्केटबॉल खेळाडू असून १९८२ साली तिने भारतीय बास्केटबॉल संघाचे नेतृत्व केले होते. १९व्या शतकामधील प्रसिद्ध बंगाली कवी मायकेल मधुसूदन दत्त हे जेनिफर पेसचे आजोबा होते. लिअँडरचे बालपण कलकत्त्यामध्ये गेले. कलकत्त्यामधील ला मार्तिनिये ह्या प्रसिद्ध शाळेमध्ये तसेच कोलकाता विद्यापीठातील सेंट झेव्हियर्स कॉलेज येथे त्याने शिक्षण घेतले. १९८५ साली लिअँडरने मद्रासमधील ब्रिटानिया अमृतराज टेनिस अकॅडमीमध्ये दाखला घेतला जेथे त्याचे टेनिस जीवन घडण्यास सुरुवात झाली. १९९० साली विंबल्डन स्पर्धेमधील जुनियर स्पर्धेमध्ये अजिंक्यपद मिळवून लिअँडर प्रसिद्धीझोतात आला.

बॉलिवूड अभिनेत्री महिमा चौधरी हिच्यासोबत काही काळ व्यतीत केल्यानंतर लिअँडरने मॉडेल रिया पिल्लई हिच्यासोबत विवाह केला. त्याला आयना पेस ही एक मुलगी आहे.

ग्रँड स्लॅम कारकीर्द

पुरुष दुहेरी: 16 (8–8)

२०१२ ऑस्ट्रेलियन ओपन जिंकून पेसने पुरुष दुहेरीमधील ग्रँड स्लॅम पूर्ण केले.

निकाल	वर्ष	स्पर्धा	कोर्ट	जोडीदार	प्रतिस्पर्धी	स्कोर
उप-विजयी	1999	ऑस्ट्रेलियन ओपन	हार्ड	महेश भूपती	योनास ब्यॉर्कमन पॅट्रिक राफ्टर	3–6, 6–4, 4–6, 7–6(12–10), 4–6
विजयी	1999	फ्रेंच ओपन	क्ले	महेश भूपती	गोरान इव्हानिसेविच जेफ टॅरँगो	6–2, 7–5
विजयी	1999	विंबल्डन	ग्रास	महेश भूपती	पॉल हारह्यूस जॅरेड पामर	6–7(10–12), 6–3, 6–4, 7–6(7–4)
उप-विजयी	1999	यू.एस. ओपन	हार्ड	महेश भूपती	सेबास्तियन लारू ॲलेक्स ओब्रायन	6–7, 4–6
विजयी	2001	फ्रेंच ओपन (2)	क्ले	महेश भूपती	पेत्र पाला पावेल विझ्नर	7–6, 6–3
उप-विजयी	2004	यू.एस. ओपन	हार्ड	डेव्हिड रिकल	मार्क नौल्स डॅनियेल नेस्टर	3–6, 3–6
उप-विजयी	2006	ऑस्ट्रेलियन ओपन	हार्ड	मार्टिन डॅम	बॉब ब्रायन माइक ब्रायन	6–4, 3–6, 4–6
विजयी	2006	यू.एस. ओपन	हार्ड	मार्टिन डॅम	योनास ब्यॉर्कमन मॅक्स मिर्न्यी	6–7(5–7), 6–4, 6–3
उप-विजयी	2008	यू.एस. ओपन	हार्ड	लुकास लूही	बॉब ब्रायन माइक ब्रायन	6–7(5–7), 6–7(10–12)
विजयी	2009	फ्रेंच ओपन (3)	क्ले	लुकास लूही	वेस्ली मूडी डिक नॉर्मन	3–6, 6–3, 6–2
विजयी	2009	यू.एस. ओपन (2)	हार्ड	लुकास लूही	महेश भूपती मार्क नौल्स	3–6, 6–3, 6–2
उप-विजयी	2010	फ्रेंच ओपन	क्ले	लुकास लूही	नेनाद झिमोंजिक डॅनियेल नेस्टर	5–7, 2–6
उप-विजयी	2011	ऑस्ट्रेलियन ओपन	हार्ड	महेश भूपती	बॉब ब्रायन माइक ब्रायन	3–6, 4–6
विजयी	2012	ऑस्ट्रेलियन ओपन	हार्ड	राडेक स्टेपानेक	बॉब ब्रायन माइक ब्रायन	7–6(7–1), 6–2
उप-विजयी	2012	यू.एस. ओपन	हार्ड	राडेक स्टेपानेक	बॉब ब्रायन माइक ब्रायन	3–6, 4–6
विजयी	2013	यू.एस. ओपन (3)	हार्ड	राडेक स्टेपानेक	अलेक्झांडर पेया ब्रुनो सोआरेस	6-1, 6-3

मिश्र दुहेरी: 18 (10–8)

निकाल	वर्ष	स्पर्धा	कोर्ट	जोडीदार	प्रतिस्पर्धी	स्कोर
विजयी	1999	विंबल्डन	ग्रास	लिसा रेमंड	अ‍ॅना कुर्निकोव्हा योनास ब्यॉर्कमन	6–4, 3–6, 6–3
उप-विजयी	2001	यू.एस. ओपन	हार्ड	लिसा रेमंड	रेनेइ स्टब्स टॉड वूडब्रिज	6–4, 5–7, [11–9]
विजयी	2003	ऑस्ट्रेलियन ओपन	हार्ड	मार्टिना नवरातिलोव्हा	एलेनी डॅनीलिदू टॉड वूडब्रिज	6–4, 7–5
विजयी	2003	विंबल्डन (2)	ग्रास	मार्टिना नवरातिलोव्हा	अनास्तासिया रोदियोनोव्हा अँडी राम	6–3, 6–3
उप-विजयी	2004	ऑस्ट्रेलियन ओपन	हार्ड	मार्टिना नवरातिलोव्हा	एलेना बोविना नेनाद झिमोंजिक	6–1, 7–6
उप-विजयी	2005	फ्रेंच ओपन	क्ले	मार्टिना नवरातिलोव्हा	दानियेला हंटुचोवा फॅब्रिस सान्तोरो	3–6, 6–3, 6–2
उप-विजयी	2007	यू.एस. ओपन	हार्ड	मेगन सॉनेसी	व्हिक्टोरिया अझारेन्का मॅक्स मिर्न्यी	6–4, 7–6(8–6)
विजयी	2008	यू.एस. ओपन	हार्ड	कारा ब्लॅक	लिझेल ह्युबर जेमी मरे	7–6, 6–4
उप-विजयी	2009	विंबल्डन	ग्रास	कारा ब्लॅक	ॲना-लेना ग्रोनेफेल्ड मार्क नौल्स	7–5, 6–3
उप-विजयी	2009	यू.एस. ओपन	हार्ड	कारा ब्लॅक	कार्ली गुलिक्सन ट्रॅव्हिस पॅरट	6–2, 6–4
विजयी	2010	ऑस्ट्रेलियन ओपन (2)	हार्ड	कारा ब्लॅक	येकातेरिना माकारोव्हा यारोस्लाव लेविन्स्की	7–5, 6–3
विजयी	2010	विंबल्डन (3)	ग्रास	कारा ब्लॅक	लिसा रेमंड वेस्ली मूडी	6–4, 7–6
उप-विजयी	2012	ऑस्ट्रेलियन ओपन	हार्ड	एलेना व्हेस्निना	बेथनी मॅटेक-सँड्स होरिया तेकाउ	3–6, 7–5, [3–10]
उप-विजयी	2012	विंबल्डन	ग्रास	एलेना व्हेस्निना	लिसा रेमंड माइक ब्रायन	3–6, 7–5, 4–6
विजयी	2015	ऑस्ट्रेलियन ओपन	हार्ड	मार्टिना हिंगीस	क्रिस्टिना म्लादेनोविच डॅनियेल नेस्टर	6–4, 6–3
विजयी	2015	विंबल्डन (4)	ग्रास	मार्टिना हिंगीस	अलेक्झांडर पेया तिमेआ बाबोस	6-1, 6-1
Winner	2015	यू.एस. ओपन (2)	हार्ड	मार्टिना हिंगीस	बेथनी मॅटेक-सँड्स सॅम क्वेरी	6–4, 3–6, [10–7]
Winner	2016	फ्रेंच ओपन	क्ले	मार्टिना हिंगीस	सानिया मिर्झा इव्हान दोदिग	4–6, 6–4, [10–8]