भारतीय अभिनेता From Wikipedia, the free encyclopedia
आयुष्मान खुराणा (जन्म: निशांत खुराणा; १४ सप्टेंबर, १९८४) हा एक भारतीय अभिनेता, गायक, गीतकार आणि संगीत दिग्दर्शक आहे, जो हिंदी चित्रपटांमध्ये काम करतो. सामाजिक नियमांशी लढा देणाऱ्या सर्वसामान्य पुरुषांच्या चित्रणासाठी तो प्रसिद्ध आहे.[१][२] राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार आणि चार फिल्मफेअर पुरस्कारांसह अनेक पुरस्कार त्याला मिळाले आहेत. २०१३ आणि २०१९ च्या फोर्ब्स इंडियाच्या १०० यादीत त्याला समाविष्ट करण्यात आले. टाइमने २०२० मधील जगातील १०० सर्वात प्रभावशाली व्यक्तींपैकी एक म्हणून त्याला घोषित केले.[३]
 | या लेखात सत्यापनासाठी अतिरिक्त संदर्भ किंवा स्रोतांची आवश्यकता आहे. कृपया विश्वसनीय संदर्भ जोडून हा लेख सुधारण्यात मदत करा. स्रोतहीन सामग्रीला आव्हान दिले जाऊ शकते आणि काढले सुद्धा जाऊ शकते. |
_(cropped).jpg)
| माध्यमे अपभारण करा | |||
 विकिपीडिया | |||
| स्थानिक भाषेतील नाव | ਆਯੂਸ਼ਮਾਨ ਖੁਰਾਨਾ | ||
|---|---|---|---|
| जन्म तारीख | सप्टेंबर १४, इ.स. १९८४ चंदिगढ | ||
| कार्य कालावधी (प्रारंभ) |
| ||
| नागरिकत्व | |||
| शिक्षण घेतलेली संस्था |
| ||
| मातृभाषा | |||
| भावंडे | |||
| अपत्य |
| ||
| वैवाहिक जोडीदार |
| ||
| उल्लेखनीय कार्य | |||
| पुरस्कार |
| ||
| अधिकृत संकेतस्थळ | |||
| |||
खुरानाने २००४ मध्ये एमटीव्ही रोडीजच्या वास्तव प्रदर्शनाचा (रिॲलिटी शो) दुसरा सीझन जिंकला आणि सूत्रसंचालक म्हणून कारकीर्द सुरू केली. २०१२ मध्ये विनोदी प्रणयपट विकी डोनर मधून त्याने पदार्पण केले, ज्यामध्ये शुक्राणू दाता म्हणून केलेल्या भूमिकेसाठी त्याला सर्वोत्कृष्ट पुरुष पदार्पणाचा फिल्मफेअर पुरस्कार मिळाला.[४][५] एका छोट्या धक्क्यानंतर, त्याने व्यावसायिक आणि समीक्षात्मक यशस्वी दम लगा के हैशा (२०१५) मध्ये अभिनय केला.
बरेली की बर्फी (२०१७), शुभ मंगल सावधान (२०१७), बधाई हो (२०१८), ड्रीम गर्ल (२०१९), आणि बाला (२०१९) हे विनोदी नाट्यपट; थरारपट अंधाधुन (२०१८); आणि गुन्हेगारी नाट्यपट कलम १५ (२०१९) यांसारख्या अनेक गाजलेल्या चित्रपटांतन खुरानाने स्वतःची ओळख निर्माण केली.[६][७] अंधाधुन मधील आंधळा पियानोवादक आणि आर्टिकल १५ मधील एक प्रामाणिक पोलिस म्हणून केलेल्या कामगिरीमुळे त्याला सलग दोन वेळा सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा फिल्मफेअर समीक्षक पुरस्कार मिळाला. अंधाधुनसाठी सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारही त्याने जिंकला. २०२० मध्ये, त्याने शुभ मंगल ज्यादा सावधान मध्ये भूमिका केली, जो खुलेपणाने समलैंगिक पात्रांनी नेतृत्व केलेला पहिला मुख्य प्रवाहातील बॉलिवूड चित्रपट होता. सकारात्मक पुनरावलोकने मिळूनही बॉक्स ऑफिसवर न चाललेल्या अनेक चित्रपटांनंतर, खुराणाला ड्रीम गर्ल २ (२०२३) मध्ये व्यावसायिक यश मिळाले.
खुराणाने अभिनय भूमिकांव्यतिरिक्त त्याच्या अनेक चित्रपटांसाठी गाणी गायली आहेत. त्याने गायलेले आणि सह-संगीत दिलेले "पाणी दा रंग" या गाण्याने त्याला सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायकाचा फिल्मफेअर पुरस्कार मिळवून दिला.
आयुष्मानचा जन्म १४ सप्टेंबर १९८४ रोजी चंदिगढ येथे झाला होता. त्याचे पालक पूनम आणि पी. खुराणा आहेत. त्यांचे जन्म नाव निशांत खुराना, नंतर त्याच्या आई-वडिलांनी त्यांचे नाव आयुष्मान असे ठेवले जेव्हा ते ३ वर्षांचे होते त्यांनी गुरू नानक खालसा महाविद्यालयात शिक्षण घेतले. चंदिगढ येथील सेंट जॉन हायस्कूल आणि चंदिगढमधील डीएव्ही कॉलेजमध्ये त्यांनी शिक्षण घेतले. पंजाब विद्यापीठाच्या स्कूल ऑफ कम्युनिकेशन स्टडीजमधून मास कम्युनिकेशनमध्ये त्यांनी एस्टरची पदवी कायम ठेवली. ५ वर्षे त्यांनी थिएटर केले. आयुष्मान डीएव्ही महाविद्यालयाच्या "आघाज" आणि "मंचनत्र"चे संस्थापक सदस्य होते. मूड इंडिगो (आयआयटी बॉम्बे), ओएएसआयएस (बिर्ला इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी अँड सायन्स, पिलानी) आणि सेंट बेडस शिमला या राष्ट्रीय महाविद्यालयीन महोत्सवात त्याने बक्षिसे जिंकली. धर्मवीर भारतीच्या अंध युगमध्ये अश्वत्थामा प्ले केल्याबद्दल सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा पुरस्कारही त्याने जिंकला.[८]
२००२ मध्ये आयुष्मान खुराणा वयाच्या १७ व्या वर्षी टीव्हीवर चॅनल व्हीवरील रिॲलिटी शो पॉपस्टार्समध्ये दिसली होती. खुराणा २० व्या वर्षी रियल्टी शो रोडीज सीझन २चा वाइनर होता. पत्रकारिता विषयातील पदवी आणि पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर, त्यांची पहिली नोकरी दिल्लीतील बिग एफएम येथे आरजे म्हणून झाली. त्यांनी बिग चाय - मानना मान, में तेरा आयुष्मान या कार्यक्रमाचे आयोजन केले आणि त्यासाठी २००७ मध्ये यंग अ‍ॅचिव्हर्स अवॉर्डही जिंकला. नवी दिल्लीतील भारत निर्माण पुरस्काराने तो सर्वात तरुण होता. त्यांनी एमटीव्ही फुल्ली फाल्लू मूव्हीज, चक दे इंडिया आणि जादू एक बार यासारख्या इतर एमटीव्ही कार्यक्रमांमध्ये देखील काम केले. त्यानंतर त्यांनी कलर टीव्हीवर इंडियाज गॉट टॅलेंटमध्ये मल्टीपॅल्ट-टेलंट आधारित रिॲलिटी शो 'निखिल चिनापा' सह सह-कलाकार म्हणून दूरदर्शनवरील होस्ट बनविला. त्या स्टार प्लसवर 'म्युझिक का महा मुक्काबला' या गायन रिॲलिटी शोचे अँकर होते. गौरव कपूर, समीर कोचर आणि अंगद बेदी यांच्यासमवेत एसईटी मॅक्सवरील इंडियन प्रीमियर लीग सीझन ३ साठी एक्स्ट्रा इनिंग्ज टी-२० च्या अँकरिंग टीमचा खुराना देखील होता. त्यांनी स्टार प्लसवर डान्स बेस्ड रिॲलिटी शो जस्ट डान्स ऑन अँकर केला.
आयुष्मानने २०१२ साली हिंदी चित्रपटसृष्टीत अभिनय क्षेत्रात पदार्पण केले होते, शूजित सिरकर दिग्दर्शित विक्की डोनर या चित्रपटाद्वारे. या चित्रपटासाठी 'पानी दा रंगला' हे गाणेही त्यांनी गायले. या चित्रपटाने जगभरात रु ६१० दशलक्ष डॉलर्स कमाई केली. फिल्मफेर पुरस्कार सोहळ्यात खुराणा यांना सर्वोत्कृष्ट पुरुष पदार्पण आणि सर्वोत्कृष्ट पुरुष प्लेबॅक सिंगरसाठी ट्रॉफी प्रदान करण्यात आली. २०१३ मध्ये, खुराणा फोर्ब्स इंडियाच्या सेलिब्रिटी १०० यादीमध्ये आली आणि अंदाजे वार्षिक उत्पन्न रु २५.८ दशलक्ष डॉलर्ससह ७० व्या क्रमांकावर आहे. २०१३ मध्ये तो रोहन सिप्पीच्या नौटंकी सालामध्ये कुणाल रॉय कपूरसोबत दिसला होता. चित्रपटाच्या साउंडट्रॅकसाठी त्याने दोन गाणीही रेकॉर्ड केली. २०१४ मध्ये त्याने बेवाकोफियान रोमँटिक कॉमेडी केली. २०१५ मध्ये तो हवाईजादा चित्रपटात दिसला होता.
२०१५ मध्ये त्यांनी भूमी पेडणेकर अभिनीत 'दम लगा के हैशा' हा चित्रपट केला होता. जगभरात रु ४१० दशलक्ष कमावणाऱ्या या चित्रपटाला मोठा यश मिळाला. २०१७ मध्ये तो मेरी प्यारी बिंदू या चित्रपटात दिसला होता जो बॉक्स ऑफिसमध्ये चांगला कामगिरी करत नव्हता. बरेली की बर्फी आणि शुभ मंगल सावधान हे दोघेही व्यावसायिकदृष्ट्या यशस्वी ठरले. शुभ मंगल सावधान मध्ये त्यांनी भूमी पेडणेकर यांच्याबरोबर अभिनय केला होता. नव्याने व्यस्त असलेल्या बिघडलेल्या व्यक्तीच्या भूमिकेसाठी. खुराणा यांना नंतरच्या चित्रपटासाठी सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याच्या फिल्मफेर पुरस्कारासाठी नामांकन मिळालं.
२०१८ मध्ये, खुराणाने वर्षाच्या दोन सर्वाधिक कमाई करणाऱ्या हिंदी चित्रपटांमध्ये अभिनय केला. त्याची पहिली भूमिका श्रीराम राघवनच्या अंधाधुन मध्ये होती, जो तब्बू आणि राधिका आप्टे यांच्या मुख्य भूमिका असलेला एक पियानो वादक होता, ज्याने अनिच्छेने मिटून गेला होता. अंधाधुनने जगभरात रु ४.५६ अब्ज डॉलर्स कमावले. त्यानंतर त्यांनी बधाई हो या चित्रपटात अभिनय केला. या चित्रपटाचा दिग्दर्शक अमित शर्मा याने एका तरुणाविषयी बोलताना विनोदी अभिनय केला होता. ज्याचे वयस्कर पालक गर्भवती होते. २०१९ मध्ये खुरानाने मोठ्या हिट चित्रपट केले, जे आर्टिकल, ड्रीम गर्ल आणि बाला. सन २०१९ मध्ये होते, तो फोर्ब्स इंडियाच्या सेलिब्रिटी १०० यादीमध्ये पुन्हा आला, रु ३०५ दशलक्ष डॉलर्सच्या वार्षिक उत्पन्नासह ३७ व्या क्रमांकावर आहे.
त्याच्या पुढच्या प्रोजेक्टसाठी खुरानाने सक्रियपणे विनोदी पद्धतीने लैंगिकतेचे वर्णन करणाऱ्या आणखी एका मुख्य प्रवाहासाठी चित्रपट शोधला. त्याच्या या चित्रपटाच्या निवडीमुळे त्यांना वर्ष २०२० मध्ये शुभ मंगल झ्यादा सावधान हा चित्रपट करण्यास भाग पाडले. या सिनेमात त्याने एक समलिंगी व्यक्तीची भूमिका केली आहे ज्याला आपल्या जोडीदाराच्या कुटुंबास त्यांच्या नातेसंबंधाबद्दल पटवून देण्यात त्रास होतो.
| वर्ष | चित्रपट | भूमिका | दिग्दर्शक |
|---|---|---|---|
| २०१२ | विकी डोनर | विक्की अरोरा | शुजित सिरकर |
| २०१३ | नौटंकी साला! | आरपी उर्फ राम परमार | रोहन सिप्पी |
| २०१४ | बेवकूफियां | मोहित चड्ढा | नुपूर अस्थाना |
| २०१५ | हवाईजादा | शिवकर बापूजी तळपदे | विभू पुरी |
| २०१५ | दम लगा के हईशा | प्रेम प्रकाश तिवारी | शरत कटारिया |
| २०१७ | मेरी प्यारी बिंदू | अभिमन्यू रॉय | अक्षय रॉय |
| २०१७ | बरेली की बर्फी | चिराग दुबे | अश्विनी अय्यर तिवारी |
| २०१७ | शुभ मंगल सावधान | मुदित शर्मा | आर.एस. प्रसन्न |
| २०१८ | अंधाधुन | आकाश | श्रीराम राघवन |
| २०१८ | बधाई हो | नकुल कौशिक | अमित रविंदरनाथ शर्मा |
| २०१९ | आर्टिकल १५ | अयान रंजन | अनुभव सिन्हा |
| २०१९ | ड्रीम गर्ल | कर्मवीर सिंह | राज शांडिल्य |
| २०१९ | बाला | बालमुकुंद 'बाला' शुक्ला | अमर कौशिक |
| २०२० | शुभ मंगल ज्यादा सावधान | कार्तिक सिंह | हितेश केवल्या |
| २०२० | गुलाबो सीताबो | बांके रस्तोगी | शुजित सरकार |
| २०२१ | चंदिगढ करे आशिकी | मनू मुंजल | अभिषेक कपूर |
| २०२२ | अनेक | एजन्ट अमन | अनुभव सिन्हा |
| २०२२ | डॉक्टर जी | डॉ. उदय गुप्ता | अनुभूती कश्यप |
| २०२२ | ॲन ॲक्शन हिरो | मानव | अनिरुद्ध अय्यर |
| २०२३ | ड्रीम गर्ल २ | कर्मवीर सिंह | राज शांडिल्य |
खुराणाचा जन्म चंदीगडमध्ये झाला होता. त्याचे वडील पी खुराणा एक ज्योतिषी आणि ज्योतिष विषयावर लेखक आहेत, तर त्याची आई पूनम गृहिणी आणि हिंदीमध्ये पात्र एम.ए. आहेत. त्याचा भाऊ अपारशक्ती खुराणा दिल्लीतील रेडिओ मिर्ची ९८.३ एफएम येथे रेडिओ जॉकी आहे. त्याच्या भावाने २०१६ मध्ये दंगल या चित्रपटाद्वारे डेब्यू केला होता. आयुष्मान तो हिंदीमध्ये लिहिणारा ब्लॉगही ठेवतो आणि त्याचे प्रशंसकांकडून तो चांगला प्रतिसाद मिळाला. ताहिरा कश्यप आयुष्मानची पत्नी आहेत. त्याचा मुलगा विराजवीर यांचा जन्म २ जानेवारी २०१२ रोजी झाला होता आणि त्याची मुलगी वरुष्काचा जन्म २१ एप्रिल २०१४ रोजी झाला होता.[९]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
