राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार, सर्वोत्कृष्ट अभिनेता

राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार, सर्वोत्कृष्ट अभिनेता ही राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांमधील एक श्रेणी आहे. भारतातील माहिती व प्रसारण मंत्रालयाने स्थापन केलेल्या डायरेक्टरेट ऑफ फिल्म फेस्टिव्हलद्वारे दरवर्षी हे पुरस्कार सादर करण्यात येतात. हा मुख्य भूमिकेत सर्वोत्कृष्ट कामगिरी बजावणाऱ्या कलाकारास सादर केला जातो. हा एक रजत कमल पुरस्कार आहे. २०१७ला या पुरस्कारात रजत कमल, प्रमाणपत्र आणि रोख रक्कम असे पारितोषिकात समाविष्ट होते.

শ্রেষ্ঠ অভিনেতার জন্য জাতীয় চলচ্চিত্র পুরস্কার (ভারত) (bn); National Film Award du meilleur acteur (fr); Национальная кинопремия за лучшую мужскую роль (ru); National Film Award al millor actor (ca); राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार - सर्वोत्कृष्ट अभिनेता (mr); National Film Award/Bester Hauptdarsteller (de); Giải thưởng Điện ảnh Quốc gia Ấn Độ cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhất (vi); सर्वश्रेष्ठ अभिनेताक लेल राष्ट्रिय चलचित्र पुरस्कार (mai); Ազգային կինոմրցանակ տղամարդու լավագույն դերակատարման համար (hy); National Film Award for Best Actor (ilo); National Filmpris for bedste skuespiller (da); Penghargaan Rajat Kamal untuk Aktor Terbaik (id); ナショナル・フィルム・アワード 主演男優賞 (ja); Prêmio Nacional de Cinema de Melhor Ator (pt-br); National Film Award for Best Actor (en); National Film Award för bästa manliga skådespelare (sv); ملي فلم جایزه د غوره لوبگر لپاره (ps); മികച്ച നടനുള്ള ഇന്ത്യയിലെ ദേശീയപുരസ്കാരം (ml); Національна кінопремія за найкращу чоловічу роль (uk); פרס הקולנוע הלאומי ההודי לשחקן הטוב ביותר (he); सर्वश्रेष्ठ अभिनेता हेतु राष्ट्रीय फिल्म पुरस्कार (hi); భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ నటుడు (te); قومی فلم اعزاز برائے بہترین اداکار (ur); Ҷоизаи миллии синамо барои беҳтарин нақши мардона (tg-cyrl); جائزة الفيلم الوطني لأفضل ممثل (ar); Βραβείο Εθνικού Κινηματογράφου για τον Καλύτερο Ηθοποιό (el); தேசிய திரைப்பட விருதுகள் வாங்கிய நடிகர்களின் பட்டியல் (ta) State-instituted annual film awards in India (en); भारतातील वार्षिक सरकारी पुरस्कार (mr); పురస్కారం (te); indisk filmpris (da) राष्ट्रीय फ़िल्म पुरस्कार - सर्वश्रेष्ठ अभिनेता पुरस्कार (hi); ナショナル・フィルム・アワード 最優秀主演男優賞 (ja)

राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार - सर्वोत्कृष्ट अभिनेता 

माध्यमे अपभारण करा
विकिपीडिया
स्थान	भारत
स्थापना	इ.स. १९६८
Next higher rank	दादासाहेब फाळके पुरस्कार
प्रायोजक	चित्रपट महोत्सव संचालनालय
अधिकार नियंत्रण  Q11038927

राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांची स्थापना १९५४ मध्ये "उच्च सौंदर्याचा आणि तांत्रिक मानक आणि शैक्षणिक आणि संस्कृती मूल्य असलेल्या चित्रपटांच्या निर्मितीस प्रोत्साहित करण्यासाठी" केली गेली आणि प्रादेशिक चित्रपटांसाठी पुरस्कारांचा समावेश करण्याचे नियोजनही केले. पुरस्कार "चित्रपटांसाठी राज्य पुरस्कार" म्हणून स्थापित करण्यात आले होते. परंतु १९५६ मध्ये १५व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांमध्ये त्याचे "राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार" असे नामकरण करण्यात आले.

राज्य पुरस्काराने १९६८ मध्ये "सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा भारत पुरस्कार" म्हणून या पुरस्कार श्रेणीची स्थापना केली. १९७५ मध्ये, त्यास "सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्याचा रजत कमल पुरस्कार" असे नाव देण्यात आले. जरी भारतीय चित्रपटसृष्टीने सुमारे २० भाषा आणि बोलीभाषांमध्ये चित्रपटांची निर्मिती केली असली तरी हिंदी, मल्याळम, तामिळ, बंगाली, मराठी, कन्नड आणि इंग्रजी अशा सात प्रमुख भाषांमध्ये काम केलेल्या कलाकारांनी हे पारितोषिक मिळवले आहेत.

पहिला पुरस्कार प्राप्तकर्ता बंगाली सिनेमाचा उत्तमकुमार होता, ज्याला ॲंटनी फिरंगी आणि चिरियाखाना मधील कामगिरीबद्दल १९६७ मध्ये १५व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्काराने गौरविण्यात आले. त्याच वर्षी दोन भिन्न चित्रपटांसाठी हा पुरस्कार जिंकणारा तो पहिला अभिनेताही होता. २०१८ पर्यंत, अमिताभ बच्चन हे चार पुरस्कारांसह सर्वाधिक सन्मानित अभिनेते आहेत. त्यांना अग्निपथ (१९९० चित्रपट, ब्लॅक (चित्रपट) (२००५), पा (चित्रपट) (२००९) आणी पीकू (२०१५) साठी पुरस्कार मिळाले आहेत. त्यानंतर कमल हासन आणि मामूट्टी यांना तीन पुरस्कार देण्यात आले आहेत. अभिनेते संजीव कुमार, ओम पुरी, नसीरुद्दीन शाह, मिथुन चक्रवर्ती, मोहनलाल आणि अजय देवगण या सहा कलाकारांनी हा पुरस्कार दोन वेळा जिंकला आहे.

दोन कलाकारांनी मिथुन चक्रवर्ती (हिंदी आणि बंगाली) आणि मामूट्टी (मल्याळम आणि इंग्रजी) अशा दोन भाषांमध्ये कामगिरी करण्याचा मान मिळविला आहे. २०१७ मध्ये वयाच्या १९व्या वर्षी रिद्धि सेन ने सर्वात कमी वयात हा पुरस्कार मिळवला आहे. सर्वात अलीकडील प्राप्तकर्ते आयुष्मान खुराणा आणि विक्की कौशल आहेत ज्यांना अंधाधुन आणि उरी: द सर्जिकल स्ट्राइक या हिंदी चित्रपटांमधील ६६व्या राष्ट्रीय पुरस्काराने अनुक्रमे गौरविण्यात आले.

संदर्भ