5 сарын 26

5 сарын 26 нь Григорийн тооллын жилийн 146 дахь (өндөр жил бол 147 дэх) өдөр юм. Мөн он дуустал 219 өдөр үлдэж байна.

Түүхэн жилийн өдөр 4 сар · 5 сар · 6 сар

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Онцлох үйл явдал

• МЭ 17 - Суут жанжин Германикус Германы Черушки, Чатти ванлигуудыг булаан эзэлснээ Ром хотод ёслол төгөлдөр тэмдэглэв.
• 451 - Арменийн босогчид Сасанидын эзэнт гүрэнтэй тулалдав. Сасанидын эзэнт гүрэн ялалт байгуулсан шашны эрх чөлөөг нь хэвээр үлдээжээ.
• 946 - Английн хаан I Эдмундыг Гэгээн Августины өдрөөр амь насыг нь хороов.
• 1293 - Японы Камакүра хотод 7.1 магнитудын хүчтэй газар хөдөлж 23 мянган хүн амиа алджээ.
• 1538 - Женевийн захиргаа Жон Калвин болон түүний дагагсдыг нутгаасаа хөөв. Калвин дагагсадтайгаа Страсбургт гурван жил бүгжээ.
• 1637 - Английн эзлэн түрэмгийлэгч Жон Месоноор удирдуулсан цэргүүд одоогийн Коннектикут мужийн нэгэн тосгонд халдан нутгийн уугуул 500 иргэнийг хороов.
• 1770 - Хаант Оросын дэмжлэгтэй Грекийн босогчид Османы эзэнт гүрний эсрэг бослого дэгдээв. Тулаанд Грекчүүд хүнд ялагдал хүлээсэн билээ.
• 1805 - Францын эзэн хаан Наполеон Бонапарт Миланы сүмд өөрийгөө Бүх Италийн хаан хэмээн зарлав.
• 1821 - Османы эзэнт гүрний эсрэг Грекийн босогчид Пелопоннесийн сенат гэгчийг байгуулжээ.
• 1822 - Норвегийн Гру сүмд гал гарсны улмаас 116 хүн амиа алджээ. Энэ нь Норвегийн түүхэнд тохиосон хамгийн хөнөөлт түймэр байсан юм.
• 1830 - АНУ-ын Конгресс Ерөнхийлөгч Эндрю Жексоны боловсруулсан уугуул иргэдэд газар оноох хуулийг баталжээ.
• 1864 - Одоогийн Монтана муж АНУ-д нэгдэв.
• 1865 - Америкийн иргэний дайн: Эх газрын армийн генерал Эдмунд Кирби Смитээр удирдуулсан цэргүүд Техасын Галвестон хотод бууж өгчээ.
• 1868 - АНУ-ын Ерөнхийлөгч Эндрю Жонсонд итгэл үзүүлэх эсэхээр санал хурааж ердөө нэг хүний саналын илүүгээр авч үлдэв.
• 1879 - Хаант Орос, Их Британийн хооронд Гандамакын гэрээ байгуулагдаж, Афганийн улс байгуулагдах эхээ тавьсан юм.
• 1896 - Хаант Оросын сүүлийн эзэн хаан II Николай хаан ширээнд суув.
  • Америкийн санхүүч Чарльз Дау "Дау Жонесын аж үйлдвэрийн дундаж"-ийг хэвлүүлжээ.
• 1897 - Ирландын зохиолч Брем Стокерын "Дракула" зохиол худалдаанд гарав.
• 1900 - Мянган өдрийн дайн: Колумбын консерватив нам, Либерал намынхаа эсрэг сонгуулийн дүнг эсэргүүцэн зэвсэгт мөргөлдөөн дэгдээв.
• 1908 - Ойрх Дорнодод анх удаагаа газрын тосны илэрц тогтоогдов. Персийн баруун өмнөд хэсэгт орших Масед Солэйман хотод цооног илэрч төд удалгүй Англи-Персийн хөрөнгө оруулалттай газрын тосны компани байгуулагдсан билээ.
• 1918 - Бүгд найрамдах ардчилсан Гүрж улс байгуулагдав.
• 1923 - "Ла Манш" 24 цагийн автомашины уралдаан анх удаагаа зохиогджээ.
• 1938 - АНУ-ын Төлөөлөгчдийн танхимд анх удаагаа Америк биш иргэдийн асуудал эрхэлсэн байнгын хороо байгуулагдаж, хуралдаанаа зарлажээ.
• 1940 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Динамо ажиллагаа: Францын умард хэсгийн Данкөрк хотод Холбоотны цэргийн хүч томоохон дайралт хийжээ.
• 1942 - Дэлхийн хоёрдугаар дайн: Ливийн төлөөх Газалагийн тулаан эхэлжээ.
• 1948 - АНУ-ын Конгресс Холбооны иргэний агаарын тээвэр байгуулах тухай хууль батлав.
• 1966 - Британийн Гайана Их Британиас салан тусгаарлаж, Гайана улс байгуулагджээ.
• 1968 - Исланд улс замын хөдөлгөөний дүрмээ зүүн гараас, баруун гарт шилжүүлэв.
• 1969 - Аполло сансрын хөтөлбөр: Аполло 10 хөлөг саран дээр хүн газардуулж болох эсэхийг ажиглаж задгай сансарт найм хоног ажилласны эцэст эх дэлхийдээ газарджээ.
• 1970 - ЗХУ-ын Ту-144 хөлөг анх удаа арилжааны нислэг үйлдэв.
• 1972 - АНУ, ЗХУ-ын хооронд Баллистик пуужинг устгах гэрээ байгуулав.
• 1981 - Италийн Засгийн газрын гишүүд фримэсоны нийгэмлэгт элссэн гэх шуугиантай холбогдуулан Ерөнхий сайд Арнальдо Форлани Засгийн газраа тараасан юм.
• 1983 - Япон тэнгист 7.8 магнитудын хүчтэй газар хөдөлсний улмаас цүнами үүсэж Хоншү мужид 100 хүн амиа алдав.
• 1986 - Европын зөвлөл хуралдаж Европын холбооны далбааг батлав.
• 1991 - Гүрж ЗХУ-ын бүрэлдэхүүнээс гарснаас хойш анх удаагаа Ерөнхийлөгчөө сонгов. Анхны Ерөнхийлөгчөөр Звиад Гамсахурдиа сонгогджээ.
  • Тайландын Пу Той үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд Лауда агаарын тээврийн 004 нислэг осолдож 223 хүн амиа алджээ.
• 1993 - Алжирын сэтгүүлч Тахар Жаүтын амь насанд исламистууд халдав. Тэрээр зургаадугаар сарын эхээр эмнэлэгт амиа алджээ.
• 1998 - Австралийн Засгийн газар Үндэсний уучлалын өдөр болгон зарлажээ.
• 2004 - Америкийн армийн чөлөөндөө гарсан офицер Терри Николсыг хүн амины 161 хэрэгт буруутай гэж үзэн ял оноожээ.
• 2008 - БНХАУ-ын дорно, өрнө хэсэгт их хэмжээний үер бууж 148 хүн амиа алдан, 1.3 сая хүн ямар нэг хэмжээгээр хохиров.

Мэндэлсэн алдартнууд

• 1887 - Бирмийн хоёр дахь Ерөнхийлөгч Ба У (1963 онд нас барсан)
• 1895 - Америкийн нэрт зурагчин Дороте Ланж (1965 онд нас барсан)
• 1907 - Академийн шагналт, Ерөнхийлөгчийн нэрэмжит Эрх чөлөөний одонт нэрт жүжигчин Жон Уейн (1979 онд нас барсан)
• 1908 - Вьетнамын анхны Ерөнхий сайд Нгуен Нгок То (1976 онд нас барсан)
• 1909 - Мексикийн 48 дахь Ерөнхийлөгч Адольфо Лопез Матеос (1969 онд нас барсан)
• 1912 - Унгарын 46 дахь Ерөнхий сайд Янош Кадар (1989 онд нас барсан)
• 1913 - Английн нэрт жүжигчин Петер Кашинг (1994 онд нас барсан)
  • Олимпын аварга, дэлхийн хошой аварга Германы хүндийн өргөгч Йосеф Мангер (1991 онд нас барсан)
• 1958 - Олимпын хүрэл, дэлхийн мөнгөн медальт Финландын халхалттай гүйгч Арто Бригарр
• 1960 - Олимпын аварга Австралын хүндийн өргөгч Дийн Лакин
  • Олимпын мөнгө, Европын аварга Литвын зээрэнцэг шидэгч Ромас Убартас
• 1966 - "Харри Поттер", "Хааны айлдвар" зэрэг киногоороо алдаршсан Английн жүжигчин Элена Бонхэм Картер
• 1968 - Данийн угсаа залгамжлах хунтайж Фредерик
• 1974 - Олимпын аварга, мөнгөн медальт, дэлхийн есөн алт, найман мөнгөн медальт, европын 12 алт, 10 алтан медальт Шведийн усанд сэлэгч Ларс Фроландер
• 1977 - Италийн хөлбөмбөгч Лука Тони
• 1979 - Олимпын мөнгө, хүрэл медальт, дэлхийн аварга, дэлхийн танхимын долоон удаагийн аварга ОХУ-ын гүйгч Наталья Назарова
• 1988 - Дэлхийн аварга Австралийн зээрэнцэг шидэгч Дэни Стивенс

Нас барсан алдартнууд

• 946 - Английн хаан I Эдмунд (921 онд төрсөн)
• 1969 - Нисэх онгоцны Локхэд компанийг үндэслэгч Аллан Хейнэс Лагхэд (1889 онд төрсөн)
• 2002 - Олимпын алт, мөнгө, хүрэл медальт Этиопын гүйгч Мамо Вольд (1932 онд төрсөн)
• 2008 - Академийн наадмын шагналт нэрт найруулагч Сидни Поллак (1934 онд төрсөн)

Тэмдэглэлт өдөр

•  Дани Угсаа залгамжлах хунтайжийн өдөр
•  Гүрж Тусгаар тогтнолын өдөр
•  Гайана Тусгаар тогтнолын өдөр
•  Польш Ээжүүдийн өдөр
•  Австрали Үндэсний уучлалын өдөр

---

 Commons: 5 сарын 26 – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан