Фатимидски Калифат
муслиманска династија / From Wikipedia, the free encyclopedia
Фатимидски Калифат — исмаилски шиитски калифат кој постоел од десеттиот до дванаесеттиот век од нашата ера. Опфаќајќи голема површина на Северна Африка, се простирал од Атлантскиот Океан на запад до Црвеното Море на исток. Фатимидите, династија со арапско потекло,[1] го следат своето потекло до ќерката на Мухамед Фатима и нејзиниот сопруг, Али Талиб, првиот шиитски имам. Фатимидите биле признати како вистински имами од различни исмаилски заедници, како и од деноминациите во многу други муслимански земји и соседните региони.[2][3] Потекнувајќи за време на Абасидскиот Калифат, Фатимидите ја освоиле Ифрикија и го основале градот ел-Махдија. Династијата Исмаили владеела со територии низ медитеранскиот брег на Африка и на крајот го направила Египет центар на калифатот. Во својот врв, калифатот вклучувал - покрај Египет - и различни области на Магреб, Судан, Сицилија, Левант и Хиџаз.
Фатимидски Калифат ٱلْخِلَافَة ٱلْفَاطِمِيَّة al-Khilāfah al-Fāṭimiyyah | |||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
909–1171 | |||||||||||||||||||||||||||||
Развој на Фатимидскот Калифат | |||||||||||||||||||||||||||||
Главен град |
| ||||||||||||||||||||||||||||
Говорени јазици | |||||||||||||||||||||||||||||
Вероисповед | Исмаилизам Шиизам Ислам (Државна религија) | ||||||||||||||||||||||||||||
Уредување | Наследен калифат | ||||||||||||||||||||||||||||
Калиф | |||||||||||||||||||||||||||||
• 909–934 (прв) | Абдула ел-Махди Билах | ||||||||||||||||||||||||||||
• 1160–1171 (последен) | ел-Адид | ||||||||||||||||||||||||||||
Историски период | Early Middle Ages | ||||||||||||||||||||||||||||
• Соборување на Аглабидите | 5 јануари 909 | ||||||||||||||||||||||||||||
• Фатимидско освојување на Египет и на Каиро | 969 | ||||||||||||||||||||||||||||
17 September 1171 | |||||||||||||||||||||||||||||
Валута | динар, дирхам | ||||||||||||||||||||||||||||
|
Помеѓу 902 и 909 година, основањето на државата на Фатимидите било реализирано под водство на Даи (мисионер) Абу Абдалах, чие освојување на аглабидска Ифрикија го отворил патот за воспоставување на калифатот.[4][5][6] По освојувањето, Абдалах ал-Махди Билах бил извлечен од Сиџилмаса, а потоа прифатен како имам на движењето, станувајќи првиот калиф и основач на династијата во 909 година.[7][8] Во 921 година, градот ел-Махдија бил основан како главен град. Во 948 година, тие го префрлиле својот главен град во ел-Мансурија, во близина на Керуан. Во 969 година, за време на владеењето на ел-Муиз, тие го освоиле Египет, а во 973 година калифатот бил преместен во новооснованиот главен град на Фатимидите Каиро. Египет станал политички, културен и религиозен центар на царството, кое развило нова и „автохтона арапска“ култура.[9] По неговите првични освојувања, калифатот често дозволувал одреден степен на религиозна толеранција кон нешиитските секти на исламот, како и кон Евреите и христијаните.[10] Сепак, нејзините водачи направиле мал напредок во убедувањето на египетското население да ги прифати неговите религиозни верувања.[11]
По владеењето на ел-Азиз и ел-Хаким, долгото владеење на ел-Мустансир воспоставил режим во кој калифот останал настрана од државните работи и везирите добиле поголемо значење. [12] Политичкиот и етничкиот фракционеризам во армијата довеле до граѓанска војна во 1060-тите, која го загрозило опстанокот на земјата. [13] По периодот на преродба за време на мандатот на везирот Бадр ел-Џамали, калифатот на Фатимидите брзо опаѓал во текот на доцниот единаесетти и дванаесеттиот век. [12] Покрај внатрешните тешкотии, калифатот бил ослабен со навлегувањето на Турците Селџуци во Сирија во 1070-тите и доаѓањето на крстоносците во Левант во 1097 година. [13] Во 1171 година, Саладин го укинал владеењето на династијата и ја основал Ајубидската династија, која го вклучила Египет назад во номиналната сфера на авторитет на Абасидскиот Калифат.[14] [12]