Едвин Хабл (20 ноември 1889 — 28 септември 1953 ) — американски астроном.[1]
| Едвин Хабл | |
|---|---|
| Податотека:Edwin-hubble.jpg | |
| Роден(а) | 20 ноември 1889 Маршфилд, САД |
| Починал(а) | 28 септември 1953 (возр. 63) Сан Марино, Калифорнија |
| Живеалиште | САД |
| Националност | Американец |
| Полиња | Астрономија |
| Установи | Универзитет Чикаго |
| Образование | Универзитет Чикаго |
| Познат по | Биг Бен Хаблов закон |
| Влијаел врз | Алан Сандаж |
Тој е првиот научник кој докажал дека вселената се шири.[2] Тој укажал на непосредната меѓу брзината на оддалечување на далечните галаксии и нивните оддалечености од Земјата, денес познати под името Хаблов закон. Хабл е познат и по докажувањето дека галаксиите се наоѓаат надвор од Млечниот Пат, како и по системот на класифицирање на галаксиите. Според него е наречен еден вселенски телескоp - Хаблов вселенски телескоп, а и константата на пропорционалноста меѓу брзината на оддалечување и растојанието го носи неговото име - Хаблова константа.
Едвин Хабл е дете на Вирџинија Ли Џејмс и Џон Пауел Хабл.[3] Во неговите млади денови, тој бил повеќе забележуван поради неговите атлетски способности, иако имал добри оцени и по другите предмети на училиште, освен правопис. Едвин бил надарен спортист, играл бејзбол, фудбал, кошарка.[4] Неговите студии на Универзитетот во Чикаго беа концентрирани на математиката и астрономијата и во 1910 дипломирал на истиот факултет. Во 1909 година, целото семејство се преселува од Чикаго во Шелбивил, Кентаки, така што семејството живее во еден мал град. Неговиот татко починал во текот на зимата на 1913 година, додека Едвин сè уште бил во Англија, а во текот на летото на 1913 година, Едвин се вратил дома за да се грижи за мајка си, двете сестри и помладиот брат, исто како и неговиот брат Вилијам. Семејството се преселило уште еднаш во Еверет Авенија во Њујорк, во соседството Хајландс Луисвил.[5]
Хабл, исто така, беше верен син, кој, и покрај неговиот голем интерес во астрономијата од детството, се предаде на барање на неговиот татко да студира право, прво на Универзитетот во Чикаго, а подоцна и во Оксфорд, но сепак решил да ги студира математика и природни науки.[6] По смртта на својот татко во 1913 година, Едвин се враќа во средниот запад од Оксфорд. Тој се предава на учење шпански, физика и математика во Њу Албани-средно училиште во Њу Албани, Индијана. За една година пред тој решава да се почне одново, на возраст од 25 години, да стане професионален астроном. Бил тренер на момчињата од кошаркарската репрезентација во Њу Албани средното училиште. После една година предавање средношколска настава, со помош на неговиот поранешен професор на Универзитетот во Чикаго, успева да влезе на факултет, да студира астрономија во Јеркес опсерваторија на Универзитетот каде добива свој докторат во 1917 година.Неговата дисертација е насловена Фотографски истражување на Слаби Маглини. Кога Конгресот и објавил војна на Германија во 1917 година, Хабл ја побрза својата дисертација за својот докторат, додека волунтирал за американската армија. По завршувањето на Првата светска војна Хабл останал една година во Кембриџ, каде што ги продолжил своите студии.[7] Хабл исто така служел во армијата на САД во Абердин Провинг Граунд за време на Втората светска војна. За својата работа, тој добил Легијата на наградата заслуги. Пред неговата смрт, на планината Паломар бил поставен 200-инчен (5,1 м) рефлектор, Хејловиот телескоп, а Хабл бил првиот астроном што го користел. Хабл го продолжил своето истражување во опсерваториите на планината Вилсон и планината Паломар, каде што останува активен сè до неговата смрт. Иако Хабл бил израснат како Христијанин, тој подоцна станал агностик.[8][9] Хабл доживеал срцев удар во јули 1949 година, додека бил на одмор во Колорадо. Четири години подоцна, во 1953, починал од церебрална тромбоза (спонтано згрутчување на крвта во мозокот) во Сан Марино, Калифорнија. Погреб не бил одржан за него, а неговата сопруга никогаш не ја откри локацијата на неговиот гроб.[10][11][12]
Во тоа време, распространетиот поглед на космосот бил дека универзумот се состои целосно од Млечниот Пат. Користејќи го Хукеровиот телескоп на планината Вилсон, Хабл идентификувал Кефеида, која се користи како средство за да се одреди растојанието од галаксијата.[13][14] Неговите забелешки, направени во 1922-1923, покажаа убедливо дека овие маглини се премногу оддалечени за да бидат дел од Млечниот Пат, всушност, цели галаксии надвор од нашиот универзум. Оваа идеја беше спротивставувана од страна на многу основачи во астрономијата, особено од страна на Универзитетот Харвард- засновани од Харлоу Шепли. Наоѓањата на Хабл фундаментално го смени научниот поглед кон Универзумот, и ги објавува своите истражувања на маглини.[15] Ова објавено дело му ја носи наградата на Американска асоцијација и пет стотини долари од Бартон Е. Ливингстон од Комосијата на награди.
Хабл, исто така, смислува и систем за класификација на галаксиите групирајќи ги во согласност со нивниот изглед во фотографии. Тој ги распореди во различни групи на галаксии, а денес е познато како Хабл-низа.[16]
Црвеното поместување се зголемува со растојанието
Во 1929 година, Хабл го испита односот помеѓу растојанието и црвено поместување на галаксиите, со комбинирање на своите мерења на растојанија на галаксијата врз основа на Леавит период-луминозноста врска на Хенриета Свон за Кефеида заедно со претходните податоци од колеги астроном Весто Слипхер плус мерењата на Милтон Л. Хумасон.[2] Жорж Леметр, белгиски католички свештеник и физичар, кој покажа дека набљудувањата на Хабл го поддржаа Фриедманиот модел на ширење на вселената врз основа на равенките на Ајнштајн за општата релативност, која сега е познат како Биг Бенг теорија. Ова значи дека, колку поголемо е растојанието меѓу две галаксии, толку е поголема нивната релативна брзина на поделба. Ако се толкува на тој начин, мерења на Хабл на 46 галаксии доведе до вредност за Хаблова константа од 500 км / с / МПЦ, која е многу повисока од денешната, но е прифатена вредноста поради грешката во нивната оддалеченост. Имало методолошки проблеми со техниката на Хабл кои покажаа отстапување од сплесканоста на црвеното поместување. Кога Ајнштајн научил за црвеното поместување, Хабл сфатил дека проширувањето е предвидено од страна на општата релативност, мора да биде вистина, но подоцна тој жали поради менувањето на своите равенки. Хабл исто така го открил астероидот 1373 Синсинати, на 30 август 1935 година.
Во тоа време, Нобеловата награда за Физика не се доделувала во областа на астрономијата. Хабл во текот на својата кариера се залагал астрономијата да биде посебна наука, а не во склоп на физиката. Оваа побуна била неуспешна, но после неговата смрт, Нобеловиот Комитет одлучи дека астрономската работа ќе биде прифатена за Нобелова награда за Физика.[4]
• Награда „Њуком Кливленд“ во 1924 година;
• Брајсов медал во 1938 година;
• Френклин медал во 1939 година;
• Златен медал на Кралското астрономско друштво во 1940 година;
• Легија за заслуги за особен придонес во балистика истражување во 1946 година.
Именувани според него
• Астероидот 2069 Хабл;
• Кратерот Хабл на Месечината;
• Едвин Хабл Планетариум П., кој се наоѓа во Едвард Р. Мароу Висока школа, Бруклин, Њујорк;
• Едвин Хабл автопат, се протега на автопат 44, минува низ неговото родно место на Маршвилд, Мисури;
• Едвин П. Хабл медал, на Иницијативата се доделува еднаш годишно од страна на градот Маршвилд, Мисури - родното место на Хабл;
• Хабл Основно училиште во Веатон, Илиноис, беше преименувано за Едвин Хабл кога Веатон Централна Висока школа беше претворена во средно училиште во есента 1992 година.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
