![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Carbon_Dioxide_800kyr.svg/langmk-640px-Carbon_Dioxide_800kyr.svg.png&w=640&q=50)
Јаглерод диоксид во атмосферата на Земјата
From Wikipedia, the free encyclopedia
Јаглерод диоксидот во атмосферата на Земјата е компонента со незначителна концентрација во модерната Земјината атмосфера, концентрацијата на јаглерод диоксид ( CO2, јаглерод диоксид ) во сувиот воздух е 0,03—0,045 об. % ( 300—450 ппм). Јаглерод диоксидот ја формирал основата на атмосферата на младата Земја, заедно со азот и водена пареа. Процентот на јаглерод диоксид се намалува од појавата на океаните и почетокот на животот. Од средината на 19 век, има постојан пораст на количината на овој гас во атмосферата од ноември 2015 година, неговата просечна месечна концентрација постојано надминувала 400 ппм[1], а во 2022 година било за еден и пол пати повисоко од прединдустриското ниво[2].
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Carbon_Dioxide_800kyr.svg/320px-Carbon_Dioxide_800kyr.svg.png)
Улогата на јаглерод диоксидот во животот на биосферата е првенствено да ја поддржува фотосинтезата, која ја вршат растенијата. Како стакленички гас, јаглерод диоксидот во воздухот влијае на размената на топлина на планетата со околниот простор, ефикасно блокирајќи ја повторно зрачената топлина на голем број фреквенции и на тој начин учествува во обликувањето на климата на планетата[3].
Поради активната употреба на фосилните горива од страна на човештвото како гориво, концентрацијата на овој гас во атмосферата рапидно се зголемува. Покрај тоа, според IPCC на ОН, до 20 % од антропогените емисии на CO 2 се резултат на уништувањето на шумите [4]. За прв пат, антропогеното влијание врз концентрацијата на јаглерод диоксид е забележано од средината на 19 век. Оттогаш, нејзината стапка на раст се зголемувала и во 2010-тите се случило да достигне со стапка од 2—3 ппм/годишно[5] или 0,5—0,7 % за една година. Според поединечни студии, сегашното ниво на CO 2 во атмосферата е највисоко во последните 800 илјади години и, можеби, во последните 14[6] или 20 милиони години[7][8].