Ракитница

Ракитница — село во Општина Демир Хисар, во областа Железник, во околината на градот Демир Хисар.

За други значења на поимот, погл. Ракитница (појаснување).

Ракитница
Поглед на селото Ракитница
Ракитница Местоположба на Ракитница во Македонија Ракитница на карта
Координати 41°18′57″N 21°11′23″E
Регион	Пелагониски
Општина	Демир Хисар
Област	Железник
Население	11 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	7244
Повик. бр.	047
Шифра на КО	10027
Надм. вис.	690 м
Слава	Митровден[2]
Ракитница на општинската карта Атарот на Ракитница во рамките на општината
Ракитница на Ризницата

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во крајниот северен дел на територијата на Општина Демир Хисар, недалеку од патот Демир Хисар-Крушево. Селото е рамничарско, сместено на надморска височина од 690 метри.^[3]

Атарот на селото зафаќа простор од 17,6 км², при што преовладуваат шумите со површина од 850 хектари, на обработливото земјиште отпаѓаат 427 хектари, а на пасиштата 289 хектари.^[3] Околни села се: Растојца од север, Радово од запад, Суво Грло и Ново Село од југ, Острилци од североисток, и Журче од југоисток.

Историја

Во XIX век, Ракитница било христијанско село во рамките на Битолската каза (нахија Демир Хисар), на Отоманското Царство.

На 23 јули 1902 година (нов стил) кај селото Ракитница дошло до битка помеѓу четата на војводата Веле Марков и турската војска. Во Битката загинува војводата Веле Марков, заедно со шест негови четници, додека Ѓурчин Наумов - Пљакот и уште тројца четници успеале да ја пробијат турската заседа.

Вкупно 4 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[4]

Стопанство

Селото во основа има полјоделско-шумарска функција.^[3]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 351 —     1953 364 +3.7% 1961 305 −16.2% 1971 171 −43.9% 1981 83 −51.5%	Година Нас. ±% 1991 43 −48.2% 1994 40 −7.0% 2002 37 −7.5% 2021 11 −70.3%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Ракитница имало 255 жители.^[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Ракитница имало 240 жители.^[6]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Ракитница се води како чисто македонско село во Битолската каза на Битолскиот санџак со 48 куќи.^[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 300 Македонци.^[8]

Ракитница е мало село, населено со македонско население. Така, во 1961 година селото имало 305 жители, а во 1994 година бројот се намалил само на 40 жители македонско население.^[3]

Според пописот од 2002 година, во селото живееле 37 жители, сите Македонци.^[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 11 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	255	240	351	364	305	171	83	43	40	37	11

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]

Родови

Ракитница е македонско село.

Според истражувањата на Бранислав Русиќ во 1951 година родови во селото:^[14]

• Староседелци: Блажевци (5 к.), Черговци (5 к.), Степановци (4 к.), Момировци (2 к.), Кичевци (2 к.), Пејковци (3 к.), Гусковци (3 к.), Чоклевци (4 к.), Коркаровци (1 к.), Солевци (3 к.), Стојчевци (2 к.), Трпчевци (7 к.), Никовци (6 к.), Тошевци (2 к.), Тушловци (2 к.), Сирковци (5 к.), Љушевци (2 к.) и Костевци (5 к.).
• Доселеници: Кузевци (Кузман се доселил со семејството од Растојца во Ракитница во првата половина на XX век. Од Растојца како староседелци потекнуваат од семејството Жулевци).

Самоуправа и политика

Главната селска црква заедно со селото и селските гробишта

Селото влегува во рамките на проширената Општина Демир Хисар, на која ѝ била додадена поранешната Општина Сопотница по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото припаѓало на Општина Демир Хисар.

Во периодот од 1955 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Демир Хисар.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Општина Демир Хисар, во која покрај селото Ракитница, се наоѓале и селата Бараково, Вардино, Белче, Граиште, Единаковци, Журче, Кутретино, Мургашево, Ново Село, Лесково, Прибилци, Растојца, Сладуево, Слепче, Стругово и Суви Дол. Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната Општина Растојца, во која влегувале селата Зашле, Кочиште, Ново Село, Растојца, Радово и Ракитница.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 632 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на задружен дом.^[15]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 10 гласачи.^[16]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[17]

• Црква „Св. Димитриј“ — главна селска црква

Споменици

• Споменик за НОБ

Личности

Родени

• Малинка Најдова Вељаноска — македонска револуционерка од ВМОРО.^[18]
• Драган Јанкуловски — македонски партизан
• Јонче Момировски — македонски партизан
• Миле Неделковски — македонски партизан
• Нове Николовски — македонски партизан

Починати

• Веле Марков (1870-1902) — револуционер и социјалист

Иселеништво

Постари иселеници до 1951 година од селото има во Романија (1 семејство), Бугарија (1 семејство, во Софија), Битола (1 семејство) и во Србија (1 семејство, во Вршац).^[14]

Галерија

• 
  Поглед на селото (јуни, 2016)
• 
  Споменик од НОБ (јуни, 2016)
• 
  Пчеларник во селото (јуни, 2016)
• 
  Стари куќи (јуни, 2016)

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Димитров, Никола В. (2017). Географија на населби: општина Демир Хисар (PDF). Битола. стр. 102. ISBN 978-608-65616-4-2.
3. Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 252. Посетено на 8 јануари 2017.
4. „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
5. Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 240.
6. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.172-173.
7. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 14.
8. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
9. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 8 јануари 2017.
10. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
11. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
12. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
13. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
14. Русиќ, Бранислав. фондот „Бранислав Русиќ“. Архивски фонд на МАНУ, к-5, АЕ 97.
15. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
16. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
17. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
18. Јасмина Дамјановска, Ленина Жила и Филип Петровски (2016). Илинденски сведоштва. том I, дел I. Скопје: Државен архив на Република Македонија.

Надворешни врски

• Ракитница на Ризницата ^?