Пјер Мешен

Пјер Франсоа Андре Мешен (француски: Pierre François André Méchain; 16 август 1744 – 20 септември 1804 ) — француски астроном и геодет кој заедно со Шарл Месје одиграл важна улога во изучувањето на длабоконебесните тела и кометите.

Пјер Мешен Pierre Méchain
Пјер Мешен
Роден(а)	16 август 1744(1744-08-16) Лан
Починал(а)	20 септември 1804(1804-09-20) (возр. 60) Кастељон де ла Плана, Шпанија
Националност	Французин
Полиња	астрономија
Установи	Париска опсерваторија
Познат по	длабоконебесни тела комети метар

Живот

Мешен е роден во Лан, Пикардија. Татко му се занимавал со уметничко обликување на таваници и украсно малтерисување. Се покажал како надарен во математиката и физиката, но морал да го прекине школувањето поради недостиг на средства. Сепак, неговата склоност кон астрономијата била забележана од Жером Лаланд, со кој се спријателил и кој го ангажирал како коректор на неговото дело „Астрономија“. Му обезбедил работа како помошник-хидрограф во картографскиот завод на морнарицата во Версај, каде ги провел 1770-тите изработувајќи хидрографски карти на морски површини и брегови. Околу 1774 г. се запознал и спријателил со Шарл Месје. Истата година го издал својот прв астрономски труд, обработувајќи го затскривањето на ѕвездата Алдебаран од Месечината во облика на мемоар за академијата на науките.

Во 1777 г. се оженил со Барба-Тереза Маржу и добил два сина: (Жером и Огистен) и една ќерка. Во 1782 г. Станал член на Француската академија на науките и работел како уредник на стручното списание Connaissance des Temps („Познавање на времето“) од 1785 до 1792 г., каде, меѓу другото, за првпат е објавен списокот на Месјеови објекти. Во 1789 г. станал член на британското Кралско друштво.^[1]

Учествувал во Англо-францускиот земјомер (1784–1790) кој имал за цел по тригонометриски пат да го одреди точното растеојание помеѓу Париската и Гриничката опсерваторија. Проектот бил иницијатива на Џовани Доменико Касини, кој заедно со Мешен и Адриен Мари Лежандр ги посетил Довер и Лондон за да ги надгледува работите. Тројцата воедно го посетиле и астрономот Вилијам Хершел во Слау.

Со неговите земјомерни способности, Мешен работел на карти на северна Италија и Германија, а од 1791 г. извршил важни геодетски испитувања, утврдувајќи го јужниот дел на меридијанскиот лак на Земјината површина помеѓу Динкерк и Барселона. Овој премер потоа послужил како основа за нова единица за должина — метарот. Проектот наишол на голем број потешкотии поради тековната Француска револуција и новоизбувнатата Пиринејска војна помеѓу Франција и Шпанија. Бил притворен во Барселона под сомнение дека инструментите му се наменети за воени цели, а имотот во Париз му бил одземен од Јакобинската диктатура. Подоцна бил пуштен на слобода во Италија, и во 1795 г. се вратил дома.

Мошне интересно во тој проект е тоа што Мешен не бил уверен во точноста на неговите мерења поради незадоволителниот исход при проверката на географската должина на наоѓање по пат на астрономско набљудување. Мешен, со колегата Жан Батист Жозеф Деламбр имал намера да го определат растојанието од полот до екваторот како десет милиони метри (десет илјади колометри). Ова е потврдено кон крајот на XX век со мерења од сателити, покажувајќи дека растојанието изнесува точно 10.002.290 метри.^[2] Малата грешка (отстапка) изнесува вкупно 2.290 метри, или 0,23 милиметри на секој метар^[3] — малку повеќе од пречникот на човечкото влакно. Поради посебните залагања во научната работа, Мешеновата грешка не влијаела на конечната вредност на метарот, ниту пак на утврдената должина на меридијанот.^[4]

Во 1799 г. бил назначен за директор на Париската опсерваторија.

Во 1804 г. се вратил во Шпанија, сомневајќи се во точноста на неговите мерења на Динкиршко-барселонскиот лак. Таму се разболел од жолта треска и починал во градот Кастељон де ла Плана.

Откритија

Мешен открил 25 или 26 длабоконебесни тела (зависно од тоа дали се брои M102).

      Расеано јато       Збиено јато       Маглина       Планетарна маглина       Остаток од супернова       Галаксија       Друг

Месјеов бр.	NGC/IC-бр.	Име	Откриен	Вид објект	Оддалеченост (исг)	Соѕвездие	Привидна величина
M63	NGC 5055	галаксија Сончоглед	14.6.1779	галаксија, спирална	37.000	Ловечки Кучиња	8,5
M72	NGC 6981		30.8.1780	јато, збиено	53	Водолија	10,0
M74	NGC 628		9.1780	галаксија, спирална	35.000	Риби	10,5
M75	NGC 6864		27.8.1780	јато, збиено	58	Стрелец	9,5
M76	NGC 650, NGC 651	маглина Мал Тег	5.9.1780	маглина, планетарна	3,4	Персеј	10,1
M77	NGC 1068	Кит A	29.10.1780	галаксија, спирална	60.000	Кит	10,5
M78	NGC 2068		1780	маглина, дифузна	1,6	Орион	8,0
M79	NGC 1904		26.10.1780	јато, збиено	40	Зајак	8,5
M85	NGC 4382		4.3.1781	галаксија, леќеста	60.000	Береникина Коса	10,5
M94	NGC 4736		22.3.1781	галаксија, спирална	14.500	Ловечки Кучиња	9,5
M95	NGC 3351		20.3.1781	галаксија, пречкеста спирална	38.000	Лав	11,0
M96	NGC 3368		20.3.1781	галаксија, спирална	38.000	Лав	10,5
M97	NGC 3587	маглина Був	16.2.1781	маглина, планетарна	2,6	Голема Мечка	9,9
M98	NGC 4192		15.3.1781	галаксија, спирална	60.000	Береникина Коса	11,0
M99	NGC 4254		15.3.1781	галаксија, спирална	60.000	Береникина Коса	10,5
M100	NGC 4321		15.3.1781	галаксија, спирална	60.000	Береникина Коса	10,5
M101	NGC 5457	галаксија Вртимушка	27.3.781	галаксија, спирална	27.000	Голема Мечка	7,9
M102	(неутврдено)
M103	NGC 581		3–4 1781	јато, расеано	8	Касиопеја	7,0

Независно открил уште четири, за кои не занел дека веќе се откриени од други астрономи, и ги ставил во Месјеовиот каталог: M71 — откритие на Жан Филип де Шезо во 1740-тите; M80 — откриен од Месје две недели претходно и M81 и M82 — првично откриени од германскиот астроном Јохан Елерт Боде.

Мешен има уште шест други откритија кои се сметаат за „почесни Месјеови објекти“, ставени на списокот во XX век:

Месјеов бр.	NGC/IC-бр.	Име	Откриен	Вид објект	Оддалеченост (исг)	Соѕвездие	Привидна величина
M104	NGC 4594	галаксија Сомбреро	11.5.1781	галаксија, спирална	50.000	Девица	9,5
M105	NGC 3379		24.3.1781	галаксија, елиптична	38.000	Лав	11,0
M106	NGC 4258		7.1781	галаксија, спирална	25.000	Ловечки Кучиња	9,5
M107	NGC 6171			јато, збиено	20	Змијоносец	10,0
M108	NGC 3556		19.2.1781	галаксија, пречкеста спирална	45.000	Голема Мечка	11,0
M109	NGC 3992		12.3.1781	галаксија, пречкеста спирална	55.000	Голема Мечка	11,0

Ја открил и NGC 5195 — придружната галаксија која ја сочинува забележителната галаксија M51 (Вител).

Мешен никогаш немал намера да набљудува длабоконебесни тела. Како и Месје, бил заинтересиран само за каталогизација на објекти кои може да се помешаат со комети; со ваквите потфати, станал втор по важност откривач на комети во своето време, по самиот Месје.

Сам открил вкупно осум комети и бил сооткривач на уште три .^[5]

Самостојнио откриени:

• C/1781 M1 (Мешен), 1781 I
• C/1781 T1 (Мешен), 1781 II
• C/1785 E1 (Мешен), 1785 II
• 2P/Encke, откриен во 1786 г.
• C/1787 G1 (Мешен), 1787 I
• 8P/Tuttle, откриен во 1790 г.
• C/1799 P1 (Мешен), 1799 II
• C/1799 Y1 (Мешен), 1799 III

Како сооткривач:

• C/1785 A1 (Месје-Мешен), 1785 I
• C/1792 II Грегори-Мешен, 1792 II
• C/1801 Pons (Пон-Месје-Мешен-Бувар), 1801 I

Треба да се има на ум дека само две од именуваните се поврзани со периодични комети кои имаат пресметани орбити и во ниеден случај не бил набљувач при нивната пресметка, што значи дека по таа потесна дефиниција (вообичаена од XIX век наваму), Мешен не е откривач на ниедна од тие девет.

Оставнина

На 24 јуни 2002 г. во негова чест наречен е астероидот 21785 Мешен, откриен од чешкиот астроном Милош Тихи во опсерваторијата „Клет“ на 21 септември 1999 г. под привремената назнака 1999 SS2.

Поврзано

• Шарл Месје
• Месјеови објекти

Наводи

1. „Library and Archive“. Royal Society. Посетено на 6 August 2012.
2. Alder, Ken, The Measure of All Things: The Seven-Year Odyssey and Hidden Error that Transformed the World (2002, NY, The Free Press) стр. 7; во книгата е дадено подробно образложение за макотрпните потфати на Мешен и неговите усилби да ги исправи или прикрие грешките во пресметките. Причината за отстапувањето во должинските пресметки не е сосема јасна, но можеби се должи на атмосферските пореметувања при набљудувањето не ѕвездите близу јужниот хоризонт.
3. Alder, Ken, The Measure of All Things: The Seven-Year Odyssey and Hidden Error that Transformed the World (2002, NY, The Free Press) prologue, page 7.
4. Alder, Ken, The Measure of All Things: The Seven-Year Odyssey and Hidden Error that Transformed the World (2002, NY, The Free Press) chapter 11, pages 291–324.
5. „Maik Meyer. Catalog of comet discoveries“. Архивирано од изворникот на 16 July 2008. Посетено на 2008-05-15.

Надворешни врски

„Пјер Мешен“ на Ризницата ?

• Биографија на Пјер Мешен — SEDS (англиски)
• Оконор, Џон Џ. и Едмунд Ф. Робертсон. „Пјер Мешен“ - Архив „Историја на математиката“ на MacTutor (англиски)

• Улогата на Мешен во настанокот на метарот Архивирано на 3 јануари 2011 г. (анимација) (француски)