Боливија
From Wikipedia, the free encyclopedia
Боливија (шпански: Bolivia, кечуански: Buliwya, ајмарски: Wuliwya, гварански: Volívia), или официјално Повеќенационална Држава Боливија[10][11] (Estado Plurinacional de Bolivia) — независна држава во Јужна Америка. Боливија се граничи со Бразил на север и исток, со Парагвај и Аргентина на југ, со Чиле на југозапад и со Перу на запад. Главен град на државата според уставот е Сукре, а седиште на владата е Ла Пас. Државата има 37 службени јазици, а најзборувани се шпанскиот, кечуанскиот, ајмарскиот и гваранскиот јазик. Боливија има население од околу 10 милиони жители. Над 50% од населението се јужноамерикански староседелци, меѓу кои најголеми се Кечуаните, Ајмарите и Гвараните.
- За останати значења на зборот „Боливија“, видете ја страницата за појаснување.
Повеќенационална Држава Боливија |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Гесло: ¡La unión es la fuerza! „Сојузот е силата!“ (шпански) [1] |
||||||
Химна: Himno Nacional de Bolivia |
||||||
Випала од Куласују:[2] |
||||||
Главен град | Сукре | |||||
Најголем град | Санта Крус де ла Сиера 17°48′S 63°10′W | |||||
Службен јазик | шпански кечуански ајмарски и 34 останати локални јазици[3][4] |
|||||
Народности | 55% староседелци (Кечуани, Ајмари и 34 други народи 30% местици 15% белци[5] |
|||||
Демоним | Боливиец | |||||
Уредување | унитарна претседателска република | |||||
• | Претседател | Луис Арсе | ||||
• | Потпретседател | Давид Човеванка | ||||
Независност | од Шпанија | |||||
• | објавена | 6 август 1825 | ||||
• | призната | 21 јули 1847 | ||||
• | сегашен устав | 7 февруари 2009 |
||||
Површина | ||||||
• | Вкупна | 1,098,581 км2 (28-ма) | ||||
• | Вода (%) | 1.29 | ||||
Население | ||||||
• | проценка за 2018 г. | 11,217,864[6] (83та) | ||||
• | Густина | 10.2 жит/км2 (224та) | ||||
БДП (ПКМ) | проценка за 2011 г. | |||||
• | Вкупен | $50.904 милијарди[7] | ||||
• | По жител | $4,789[7] | ||||
БДП (номинален) | проценка за 2011 г. | |||||
• | Вкупно | $24.604 милијарди[7] | ||||
• | По жител | $2,314[7] | ||||
Џиниев коеф. (2010) | 53[8] висок · 14та |
|||||
ИЧР (2013) | ▬ 0.667[9] среден · 113та |
|||||
Валута | Боливијано (BOB ) |
|||||
Часовен појас | BOT (UTC−4) | |||||
Се вози на | десно | |||||
НДД | .bo | |||||
Повик. бр. | +591 |
Пред европската колонизација на Америка, андскиот регион на Боливија бил дел од познатата Империја на Инките — најголема држава во претколумбовскиот период. Шпанската империја го освоила регионот во 16 век. За време на шпанскиот колонијален период, територијата на Боливија се нарекувала Горно Перу и била дел од Вицекралството Перу. По објавувањето на независноста во 1809 година, следувала војна која траела 16 години. По крајот на војната била основана новата република на 6 август 1825, а името го добила во чест на јужноамериканскиот револуционер Симон Боливар. Во својата историја како независна држава, Боливија се соочила со голем број политички немири, диктаторски општествени уредувања и економски проблеми.
Боливија е демократска претседателска република. Административно, државата е поделена на девет департмани. Релјефот на државата е разновиден, па така во западните предели се наоѓаат високите Анди, а во источниот дел на земјата се наоѓаат низините на Амазонија и Гран Чако. Државата е означена како „држава во развој“, со среден Индекс на човеков развој и ниво на сиромаштија од 53%.[12] Главни стопански гранки во државата се земјоделството, шумарството, риболовството, рударството и производството на текстил, облека, обработени материјали и рафинирана нафта. Држава е богата со природни ресурси, особено со калај и литиум.