Barestin

Barestin^{[n. 1]} (Baestìn au Burghettu, Balèstrìn in arbenganese d'Arbenga^[5], Balestrìn o Barestrìn in żenese, Balestrino in italian) u l'è in cumün ligüre da pruvincia de Savuna ch'u gh'à ina pupulasiun de 532 abitanti (au 31 d'utubre du 2023)^[1].

AR	Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese, inta varietàe barestéa

Barestin cumün
Barestin – Veduta Panuramma du Burgu
Localizaçión
Stâto	Itàlia
Región	Ligüria
Provìnsa	Savuna
Aministraçión
Scìndico	Stefano Saturno (lista civica de centru-driccia "Balestrino oggi") da-o 4-12-2021
Teritöio
Coordinæ:	44°07′30.47″N 8°10′17.47″E44°07′30.47″N, 8°10′17.47″E (Barestin)
Altitùdine	371 m s.l.m.
Superfìcce	11,27 km²
Abitanti	532[1] (31-10-2023)
Denscitæ	47,2 ab./km²
Fraçioìn	Bergalla, Burgu, Cuniu, Pöżżu[2]
Comùn confinanti	Castrevegliu, Cixan, Türan, U Seriæ, Sücaré
Âtre informaçioìn
CAP	17020
Prefìsso	0182
Fûzo oràrio	UTC+1
Còdice ISTAT	009008
Cod. cadastrâ	A593
Targa	SV
Cl. scìsmica	zöna 3 (sismicitæ bàssa)[3]
Cl. climàtica	zöna E, 2 190 GG[4]
Nomme abitanti	Barestèi Barestinolli (in Carpe)
Sànto patrón	Sant'Andria
Giórno festîvo	30 nuvémbre
Cartògrafîa
Barestin
Barestin – Mappa Pusisiun du cumün de Barestin inta pruvincia de Savuna
Scîto instituçionâle

Geugrafia

• 
  L'Erexea mirà dau Munte de San Peru
• 
  A Rocca Cian de Prai da San Peru
• 
  L'Arpe de Barestin, de lungu da San Peru
• 
  A Colla de Barestin

U cumün de Barestin u se tröva inte l'entrutæra da Rivera de Punente, a ciü o menu 7 chilometri dau mæ, int'ina valle lateræle de chella du Varatèlla, traversà dau Rian du Punte^{[n. 2]}, e p'ina parte ascì inte chella du Rian de Carpe, cu'ina superfice ch'a riva a 11,26 km² in tüttu^[6].

A valle de Barestin a l'è serà sciü træi fianchi da cadene de munti ch'i sun intu grüppu du Munte Cærmu: a cresta ciü æta a l'è chella ch'a cara żü daa Rocca e, rivà inte tære barestee aa Rocca du Cian de Prai (827 m), a passa pe a Rocca Cüraira (721 m), a Colla de Barestin (660 m) e l'Erexea (o Arexea, 813 m), pe rivæ au cunfin cun Türan, de dunde a carerà żü fina au Burghettu, in curispundensa du Munte Aü (748 m) e a Punta Barèste. Da pöi, i ghe sun ancua i munti ciü bassi ch'i særa u valun a nord, cu'a crèsta che dau Cian de Prai a se svilüppa vèrsu levante pasandu pe u Pöżżu de l'Arpe (614 m) e u Pöżżu de Barestin (539 m), cu'ina diramasiun a nord inti scögli di Spèttari e du Bæżu du Mercöiru (491 m)^[7][8].

I riai du valun i sun mesci grossu moddu de travèrsu au Rian du Punte, tantu ch'an scavou e rive di munti au reundu cun de furme ch'i se ripete, dae żotte ciü svilüppae intu fiancu au sciuriu, dund'u gh'è u paiże. Intu teritoriu de Barestin ghe nasce ascì di riai ch'i cara vèrsu nord pe fenì intu Rian de Carpe o inta Varatèlla, cumme u Rian de Funtana Grossa, chellu de Caranche e chellu de l'Uriva^[8][9].

Frasiui e burgae

• 
  Panuramma de Bergalla Suttana, l'antigu Vilæru
• 
  Panuramma du Cuniu
• 
  Panuramma du Pöżżu Survan e Suttan
• 
  Panuramma du Burgu

U cumün de Barestin u se cumpune de quattru frasiui, de lucalitae recunusciüe dau sò statütu e de burgae tostu sparie da Fasciöra e du Fusou^[2]. In particulà, da munte a valle, e quattru frasiui barestee i sun chelle de:

• Bergalla: a frasiun ciü a munte, a l'è furmà dae burgae de Bergalla Suttana e Survana, spartie intu messu dau stradun pe Castrevegliu. A burgà de sutta, antigamente diccia Vilæru, a se tröva intu scitu dund'i se tacca e due vie ch'i travèrsa a valle e a s'è svilüpà int'ina furma a prumuntoriu; chella Survana a l'è int'in cian de d'ætu au stradun e a se presenta cumm'ina riga de cà mescie in parallelu aa via. In curispundensa du stradun a gh'è ascì a capella da burgà, intitulà a Sant'Apulonia^[10].
• Cuniu: frasiun mescia a messa costa, appena sutta au stradun, a s'è svilüpà a valle da veglia via pe Bergalla, in si fianchi d'in riżżö perpendiculære a sta chi ch'u cara żü pe i campi sutta ae cà, facciu ch'u gh'à dou ina furma alungà vèrsu u bassu. A capella du Cuniu, ch'a se tröva ciü a punente, a l'è dedicà a Sant'Antoniu^[10].
• Pöżżu: a żinquesèntu metri a munte du Burgu, u l'è spartiu inte due burgae du Pöżżu Suttan e du Pöżżu Survan, destacae dau stradun che chi u piglia u camin da veglia via. U Pöżżu Suttan, ciü picenin, u se tröva in żimma a in briccu e u l'è liou aa via da valle da l'antigu riżżö da Muntaella; a burgà survana a l'è pe cuntru ciü svilüpà, cu'e sò cà ch'i se tröva in si dui fianchi da via Piemunte, ch'a munta vèrsu l'Arpe de travèrsu au stradun. Intu Pöżżu, cresciüu du bèllu cun l'abandun du Burgu, a gh'è a gexa növa de Sant'Andria, a parocchia de Barestin^[10].
• Burgu: sede da cumüna e frasiun ciü impurtante primma de l'abandun da sò parte veglia, a l'è custruia au reundu d'in bæżu dund'u gh'è, in sa żimma, u castellu di marchesi de Barestin. Intu burgu vegliu, in ruvina, i se tröva ancua di ætri edifiżżi storici, cumme a gexa veglia de Sant'Andria, u Tribunæ, l'Uspiæ e, dau stradun, l'uratoriu de San Carlu e e scuderie du Marchese^[10].

Cunfin

U cumün de Barestin u gh'à di cunfin cun chellu de Türan a nord e a levante, cu-u Seriæ a süd-est, Cixan a süd, Sücaré a süd-ovest e Castrevegliu a punente^[2].

Storia

Urigine du numme

Preistoria

Antighitae

Etae de messu

Etae mudèrna

Etae cuntempurania

Abitanti

Evulusiun demugrafica

Abitanti censîi^[11]

Minuranse furèste

Dandu amentu a l'ISTAT, au 31 de dixèmbre du 2023 a Barestin i ghe sun 18 residenti furèsti^[12].

Cugnummi ciü difüxi

I cugnummi ciü difüxi a Barestin i sun: Panizza (Paniżża), Rosso (Russu), Richero (Richeru), Ronco (Runcu) e Pastorino (Pastürin)^[13].

Posti de interèsse

Architetüre religiuse

Architetüre civili

Architetüre militæri

Ecunumia

Cultüra

Manifestasiui

Fèste e fêre

Aministrasiun

Scindici de Barestin

A cumüna de Barestin

Perîodo		Prìmmo çitadìn	Partîo	Càrega	Nòtte
29 de żügnu du 1988	5 d'avrì du 1990	Pietro Beccaria	DC	Scindicu	[14]
5 d'avrì du 1990	7 de żügnu du 1993	Carlo Ismarro	DC	Sindaco
7 de żügnu du 1993	28 d'avrì du 1997	Carlo Ismarro	PPI	Scindicu
28 d'avrì du 1997	14 de mażżu du 2001	Carlo Ismarro	PPI	Scindicu
14 de mażżu du 2001	30 de mażżu du 2006	Ubaldo Pastorino	lista civica	Scindicu
30 de mażżu du 2006	16 de mażżu du 2011	Italo Panizza	lista civica	Scindicu
16 de mażżu du 2011	6 de żügnu du 2016	Gabriella Ismarro	"Un futuro per Balestrino" (lista civica)	Scindicu
6 de żügnu du 2016	4 d'utubre du 2021	Gabriella Ismarro	"Un futuro per Balestrino" (lista civica)	Scindicu
4 d'utubre du 2021	in carega	Stefano Saturno	"Balestrino oggi" (lista civica de centru-driccia)	Scindicu

Cumünicasiui

Stradde

Notte

Notte au testu

1. Dicciu [bareʃ'tiŋ]; [bares'tiŋ] in tuiranin e carporu; [baɹεʃ'tiŋ] in Èrli e a Castrevegliu
2. A Türan cunusciüu cumme Rian de Baresciun

Notte bibliugrafiche

1. Dætu Istat - Pupulasiun residente au 31 d'utubre du 2023.
2. (IT) Cumüna de Barestin, Statuto (PDF), in sce dait.interno.gov.it. URL consultòu o 7 arvî 2024.
3. Clascificaçion sismica (XLS), in sce protezionecivile.gov.it.
4. Lézze 26 agósto 1993, n. 412, alegòu A, Tabélla di gràddi/giórno di Comùn pe Región e Provìnsa (PDF), in sce efficienzaenergetica.acs.enea.it, 1 màrso 2011, p. 151. URL consultòu o 25 arvî 2012.
5. (LIJ, IT) Angelo Gastaldi, Nummi de sittè, paisi e lucalitè, in De tüttu in po', Arbénga, Edizioni del Delfino Moro, 1996, p. 120.
6. Zunino, 2015, p. 12
7. Zunino, 2015, p. 13
8. Gallea & Lertora, 2005, pp. 10-11
9. Zunino, 2015, pp. 12-13
10. Zunino, 2015, p. 16
11. Statistiche I.Stat ISTAT  URL cunsürtàu u 30-12-2023.
12. (IT) Bilancio demografico popolazione straniera al 31 dicembre 2023, in sce demo.istat.it. URL consultòu l'11 arvî 2024.
13. (IT) I cugnummi ciü difüxi cumün pe cumün, Barestin, in sce cognomix.it. URL consultòu l'11 arvî 2024.
14. U s'è demisciu daa carega

Bibliugrafia

• (IT) Antonino Ronco, Balestrino: una valle, un feudo, una civiltà, Sena, De Ferrari Editore, Lügliu 2000.
• (IT) Francesco Gallea e Eugenio Lertora, Balestrino. Il Castello e le sue Borgate, Löa, Tipolitografia Natgraf, Nuvembre 2005.

Ætri prugètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Barestin

Liammi de föra

• (IT) Enrico Zunino, Piano di Recupero del Borgo antico di Balestrino (PDF), in sce balestrino-api.municipiumapp.it, 22 màzzo 2015. URL consultòu o 7 arvî 2024.

Contròllo de outoritæ	VIAF (EN) 158472888 · LCCN (EN) n2003045136 · WorldCat Identities (EN) n2003-045136