Çelle
comûne italiàn From Wikipedia, the free encyclopedia
comûne italiàn From Wikipedia, the free encyclopedia
Çelle (Çélle in zeneize, Celle Ligure in italian) u l'è 'n cumüne de 5.171 abitanti ch'u se tröva int'a pruvincia de Sann-a. A l'é a patria d'u Pappa Sisto IV, Françesco della Rovere.
SV |
Questa pagina a l'è scrita in savuneize |
Çelle comùn | ||
---|---|---|
(IT) Celle Ligure | ||
Panuramma d'a maina de Çelle | ||
Localizaçión | ||
Stâto | Itàlia | |
Región | Liguria | |
Provìnsa | Sann-a | |
Aministraçión | ||
Scìndico | Marco Beltrame (lista civica "SiAmo Celle") da-o 10-6-2024 | |
Dæta de instituçión | 1861 | |
Teritöio | ||
Coordinæ: | 44°20′31.56″N 8°32′44.07″E | |
Altitùdine | 4 m s.l.m. | |
Superfìcce | 9,56 km² | |
Abitanti | 9 787[1] (2020) | |
Denscitæ | 1 023,74 ab./km² | |
Fraçioìn | Boschi, Brasi, Cassisi, Costa, Ferrari, Natta, Piani, Pecorile, Sanda, Terrenin | |
Comùn confinanti | D'äto d'Arbisseua, A Steja, Väze | |
Âtre informaçioìn | ||
CAP | 17015 | |
Prefìsso | 019 | |
Fûzo oràrio | UTC+1 | |
Còdice ISTAT | 009022 | |
Cod. cadastrâ | C443 | |
Targa | SV | |
Cl. scìsmica | zöna 4 (sismicitæ tànto bàssa)[2] | |
Cl. climàtica | zöna D, 1 490 GG[3] | |
Nomme abitanti | Çelaschi (it) Cellesi o Cellaschi | |
Sànto patrón | San Michê Arcàngiou | |
Giórno festîvo | 29 setenbre | |
Cartògrafîa | ||
Pusiçiùn d'u cumüne de Çelle int'a pruvincia de Sann-a. | ||
Scîto instituçionâle | ||
I çelaschi nu gh'an in riccu patrimònio storicu da vantä, perchè a stoja ciü antiga d'u paize a se cunfunde cun quella d'u rèstu da Ligüria. A cunträ de Sanda, insce-i bricchi deré a-u paize d'ancö, saieiva steta fondä da di romæn che scappavan da-i Longobardi.
Doppu ese intróu int'a marca aleramica, u paize u devegne proprietæ d'i marchéisi de Bosco e Ponzon. Int'u 1389 a devegne liberu cumüne int'a podestaria de Väse. Doppu che Dria Döia u fa déruâ Sann-a e u sö centru insc'ou briccu d'u Priamàr, Çelle intra int'u statto Zenèise, unde a resta scinn-a che a mêxima Zena è tacä a-u duxæ de Savoia e a-u Regno de Sardegna. Ancö 'stu paize chi, negóu da-u çimento e da-i troppi abitanti, u recalca u destìn da Ligüria, privóu da sö natüa e cultüa[4].
Abitanti censìi[5]
Segundu l'ISTAT, a-i 31 dixenbre 2017, a Çelle ghe sun 191 rexidenti furèsti.
L'ativitæ storica d'u paize a l'êa u cummersu cu-a Provensa pe mä, u trasportu d'e mercansìe a-u zovu e int'u Piemonte (ascì u minérale de fèru da l'îzua d'Elba vèrsu e feree de Sascello, vìa a muattea di Ferræ ch'a-u dì d'ancheu a l'è devegnua in senciu senté), poca agricultûa e a pesca.
Doppu a costruçiùn d'e stradde int'u seculu XIX, l'ativitæ prinçipäle a l'ê a cultivaçiùn de l'ouvivu. A destruçiùn d'u paizaggiu cu'u çimento d'i anni '60 e '70, ch'a cuntinua d'ancö, a levóu a-u paize a sö ciü grande ricchessa, u turismu de lüsso. 'Sta deciziùn chi de trasformâ Çelle inte'n durmitoriu pe-i pendolari de Zena e de Sann-a, pigiä da-u cumüne inti anni setanta, se tradüe inte na cazüa d'u 52% d'u turismu int'u periudu tra i anni '70 e i anni '90[4]. Restan di bagnanti che végnan a duménega da Zena e d'i milaneizi che han catóu de cæ inti anni pasæ.
A litteatüa storica in vernaculu a l'è asè ricca inti anni a cavallu tra a fin d'u XIX e l'inprinçippiu d'u secolo XX. Ripurtemmu chi - int'a grafìa uriginäle - Meodinn-a (inspirà da 'na puexìa d'u Goethe) de Domenego Silvio Volta, l'autù da Commédia Çelasca ascì[6], poema épico in d'e quartìne, dedicóu a-e sö gente e a-u sö paize natìo.
«Chi l'è chi cavarca da nêutte, cö vento - Papà, dixe o figgio con voze tremante - Bambin, ti ghe vegni a demoâte con mi? - Ho misso da parte e ciù belle demôe, O spronn-a o cavallo, a galoppo serrôu |
O santu patrùn de Çelle u l'è San Michê Arcàngiou ch'u se festeza a-i 29 setenbre cu'a processiôn d'e Cazasse cu'e casce che se treuvan inte l'âtóiu omonimu, vixìn a-a paruchiäle.
Çelle a se tröva insc'ä Stradda Statäle n° 1 Aurelia ch'a culega cun D'äto d'Arbisseua a punente e cun Väze a levante. A se pö razzunze ascì da l'autustradda A10, sciurtindu a-u sö casellu.
A Çelle a gh'è na staçiùn fêruviaria insc'ä liĝn̂a Zena-Vintimiggia.
Perîodo | Prìmmo çitadìn | Partîo | Càrega | Nòtte | |
---|---|---|---|---|---|
26 züĝn̂u 1985 | 25 mazzo 1990 | Renato Zunino | Partio Comunista Italian | Scìndicu | |
28 züĝn̂u 1990 | 18 lüggiu 1992 | Renato Zunino | Partio Comunista Italian | Scìndicu | |
29 agustu 1992 | 10 zenä 1995 | Maria Carbone | Partio Democràtico da Scinìstra | Scìndicu | |
10 zenä 1995 | 24 arvì 1995 | Andrea Santonastaso | Comm. straord. | ||
24 arvì 1995 | 14 züĝn̂u 1999 | Sergio Acquilino | Alliansa d'i Prugrescìsti | Scìndicu | |
14 züĝn̂u 1999 | 14 züĝn̂u 2004 | Remo Zunino | Lìsta cìvica de centru-mancinn-a | Scìndicu | |
14 züĝn̂u 2004 | 8 züĝn̂u 2009 | Remo Zunino | Lìsta cìvica de centru-mancinn-a | Scìndicu | |
8 züĝn̂u 2009 | 26 mazzo 2014 | Renato Zunino | Lìsta cìvica de centru-mancinn-a | Scìndicu | |
26 mazzo 2014 | 27 mazzo 2019 | Renato Zunino | Insieme per Celle (lìsta cìvica de centru-mancinn-a) |
Scìndicu | |
27 mazzo 2019 | in carega | Caterina Mordeglia | Aria nuova (lista civica) |
Scìndicu |
Çelle a l'è binellä cun:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.