Chamberwale vum 14. Oktober 2018

Bei de Chamberwale vum 14. Oktober 2018 zu Lëtzebuerg goufe 60 Deputéiert fir e Mandat vu 5 Joer an d'nationaalt Parlament, d'Chamber, gewielt.

Walrecht

D'Walbezierker an d'Zuel vun de Sëtz

Zur Wiel stounge 60 Mandater, déi sech op 4 Walbezierker verdeelen. Jee no der Zuel vun de Walberechtegte gi pro Bezierk ënnerschiddlech vill Deputéiert gewielt: Am Walbezierk Süde sinn et der 23, am Zentrum 21, am Norden der 9, an am Walbezierk Osten der 7. All Partei däerf maximal sou vill Kandidaten opstellen, wéi Mandater an deem jeeweilege Bezierk ze vergi sinn. Kandidaten däerfe sech nëmmen an engem Walbezierk opstellen. D'Wieler kënnen entweeder eng Parteilëscht wielen, deemno all hir Stëmmen enger Partei ginn, oder eenzel Kandidate stëmmen, sief et all vun enger Lëscht, sief et vun hirer méi (Panachéieren), andeems se hinnen eng bis zwou Stëmme ginn (am Ganzen awer net méi, wéi d'Zuel vun den Deputéiert am Walbezierk).

Et gëtt keng explizit Spärklausel (d. h. e minimale Prozentsaz, deen eng Partei oder e Kandidat misst kréien, fir an d'Parlament ze kommen). Well d'Mandater duerch den D'Hondt-Procedé vergi ginn, gëtt et, wéinst der ënnerschiddlecher Zuel vu Sëtz pro Bezierk, implizit Spärklausele vu ronn 4 % am Süde bis 12 % am Osten.

Walberechtegt sinn all Lëtzebuerger iwwer 18 Joer. Et besteet eng allgemeng Walflicht, ausser fir Walberechtegter iwwer 75 Joer an där, déi am Ausland wunnen oder do den Dag vun der Wal berufflech ze dinn hunn. Jiddereen deen dat wëll, kann iwwer Bréifwal stëmmen, amplaz an de Walbüro ze goen. Fir iwwer Bréifwal ze stëmmen, muss een eng Demande un de Schäfferot vu senger Gemeng schécken, entweeder iwwer eng zertifiéiert staatlech Internetsäit oder iwwer de Postwee^[1]. Et ass net erlaabt, engem aneren eng Procuratioun ze gi fir an engem senger Plaz ze wielen.

Parteien

Aacht Parteien hunn an alle véier Walbezierker kandidéiert. Dobäi koumen der zwou, déi just an engem oder zwee Bezierker Lëschten opgesat hunn. D'Lëschteplaze goufen de 17. Juli 2018 vun der Joséane Schroeder, Presidentin vum Stater Bezierksgeriicht, ausgeloust^[2].

Et sinn dat:

• An alle 4 Bezierker:
  • Lëscht 1 – Piraten
  • Lëscht 2 – déi gréng
  • Lëscht 3 – LSAP
  • Lëscht 4 – CSV – Chrëschtlech-Sozial Vollekspartei
  • Lëscht 5 – KPL d'Kommunisten
  • Lëscht 6 – DP - Demokratesch Partei
  • Lëscht 7 – ADR – Alternativ Demokratesch Reformpartei
  • Lëscht 8 – déi Lénk
• Am Zentrum zousätzlech:
  • Lëscht 9 – Demokratie^[3]
• Am Süden zousätzlech:
  • Lëscht 9 – Demokratie
  • Lëscht 10 – Déi Konservativ

Plakater wärend der Walcampagne

• 
  Lëscht 8

Resultater

Zesummesetzung vun der Chamber, no Partei.

Stäerkst Partei gëtt d'CSV, mat 21 Sëtz, wat 2 manner si wéi virdrun. D'DP kritt 12 Sëtz (-1), an d'LSAP der 10 (-3). Déi Gréng gewannen 3 Sëtz bäi a kommen op 9; d'ADR kritt 1 Sëtz bäi a kënnt op 4, d'Pirateipartei kënnt vun 0 op 2 Sëtz, déi Lénk behalen hir 2, iweerdeems d'KPL, déi Konservativ an Demokratie kee Sëtz kréien.

Déi nei gewielt Chamber ass den 30. Oktober 2018 zu hirer éischter Sëtzung zesummekomm.

De 15. Oktober 2018 huet de Groussherzog Henri d'Procureure General Martine Solovieff als Informateur genannt, fir him Rapport ze maachen iwwer d'Positioune vun de Parteien, fir eng Regierungskoalitioun ze bilden.^[4] Schonn deen Dag drop, de 16. Oktober, gouf de Xavier Bettel vum Grand-Duc zum Formateur vun enger neier Regierung ernannt.^[5] Dës soll sech, wéi déi virdrun, aus enger Koalitioun vun DP, LSAP an déi Gréng, déi zesummen eng Majoritéit vun 31 Deputéierten hunn, zesummesetzen. De 17. Oktober hunn d'Koalitiounsverhandlungen tëscht deenen dräi Parteien ugefaangen.^[6] Nodeems d'Gremie vun de Parteien de 4. Dezember allen dräi den ausgehandelte Koalitiounsaccord guttgeheescht hunn, gouf déi nei Regierung Bettel-Schneider-Braz de 5. Dezember 2018 vereedegt.^[7]

D'Resultat an Zuelen

Sëtz no Walbezierk

Partei		Prozent 2013	Sëtz 2013	Prozent 2018	+/−	Sëtz 2018	+/−
	CSV	33,68	23	28,31		21	-2
	DP	18,25	13	16,91		12	-1
	LSAP	20,28	13	17.60		10	-3
	déi gréng	10,13	6	15,12		9	+3
	ADR	6,64	3	8,28		4	+1
	Piratepartei	2,94	0	6,45		2	+2
	déi Lénk	4,94	2	5,48		2	+/- 0
	KPL	1,64	0	1,27		0	+/- 0
	Demokratie	-	-	0,29	+0,29	0	nei
	Déi Konservativ	-	-	0,27	+0,27	0	nei

^[Source?]

Gewielt an nogeréckelt Deputéiert

Alphabetesch Lëscht vun der aktueller Zesummesetzung (Stand: Dez. 2022) vun der Chamber, inklusiv déi Deputéierten, déi op hiert Mandat verzicht hunn a vun deenen, déi s'ersat hunn (déi nogeréckelt sinn).

Aktuell Deputéiert no de Chamberwale vum 14. Oktober 2018

Zuel	Numm	Partei	Bezierk	gewielt	Stëmmen[8]	Mandat vun	Mandat bis	Bemierkung
1	Diane Adehm	CSV	Zentrum	direkt	18 010	30/10/2018
1	Semiray Ahmedova	déi gréng	Süden	nogeréckelt	10 581	08/10/2019		nogeréckelt fir de Roberto Traversini
	Marc Angel	LSAP	Zentrum	direkt	10 260	30/10/2018	Nov. 2019	huet op d'Mandat verzicht fir Deputéierten am Europäesche Parlament ze ginn
1	Guy Arendt	DP	Zentrum	direkt	13 931	06/12/2018
1	Nancy Arendt	CSV	Süden	direkt	23 802	30/10/2018
	Jean Asselborn	LSAP	Süden	direkt	40 283			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Simone Asselborn-Bintz	LSAP	Süden	nogeréckelt		21/01/2020		nogeréckelt fir den Alex Bodry
1	Carlo Back	déi gréng	Zentrum	nogeréckelt	9 310	06/12/2018		nogeréckelt fir de François Bausch
1	André Bauler	DP	Norden	direkt	9 227	30/10/2018
1	Gilles Baum	DP	Osten	direkt	7 299	30/10/2018
	Marc Baum	déi Lénk	Süden	direkt	10 525	30/10/2018	19/05/2021	op d'Mandat verzicht zu Gonschte vun der Myriam Cecchetti
	François Bausch	déi gréng	Zentrum	direkt	19 887			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Simone Beissel	DP	Zentrum	direkt	14 630	30/10/2018
1	François Benoy	déi gréng	Zentrum	direkt	9 830	30/10/2018
	Eugène Berger	DP	Süden	nogeréckelt	10 845	06/12/2018	21/01/2020	nogeréckelt fir de Claude Meisch; den 21. Jan. 2020 gestuerwen
1	Djuna Bernard	déi gréng	Zentrum	nogeréckelt	9 135	06/12/2018		nogeréckelt fir d'Sam Tanson
	Xavier Bettel	DP	Zentrum	direkt	30 774			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Dan Biancalana	LSAP	Süden	direkt	20 601	30/10/2018
	Alex Bodry	LSAP	Süden	direkt	20 599	30/10/2018	21/01/2020	op d'Mandat verzicht fir an de Staatsrot ze goen
	Félix Braz	déi gréng	Süden	direkt	25 124			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Tess Burton	LSAP	Osten	nogeréckelt	4 944	06/12/2018		nogeréckelt fir den Nicolas Schmit
	Corinne Cahen	DP	Zentrum	direkt	19 471			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Myriam Cecchetti	déi Lénk	Süden	nogeréckelt		19/05/2021		nogeréckelt fir de Marc Baum
1	Sven Clement	Piratepartei	Zentrum	direkt	8 007	30/10/2018
1	Francine Closener	LSAP	Zentrum	nogeréckelt	8 467	03/12/2019		nogeréckelt fir de Marc Angel
1	Frank Colabianchi	DP	Zentrum	nogeréckelt	13 486	06/12/2018		nogeréckelt fir de Xavier Bettel
1	Yves Cruchten	LSAP	Süden	nogeréckelt	18 325	06/12/2018		nogeréckelt fir den Dan Kersch
	Lex Delles	DP	Osten	direkt	10 396			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Mars Di Bartolomeo	LSAP	Süden	direkt	27 310	30/10/2018
	Carole Dieschbourg	déi gréng	Osten	direkt	9 752			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Emile Eicher	CSV	Norden	direkt	12 956	30/10/2018
1	Félix Eischen	CSV	Süden	direkt	25 892	30/10/2018
	Joëlle Elvinger	DP	Zentrum	nogeréckelt	13 199	06/12/2018	Dez. 2019	nogeréckelt fir d'Corinne Cahen; verzicht Enn 2019 op hiert Mandat fir lëtz. Vertriederin um Europäesche Rechnungshaff ze ginn.
1	Stéphanie Empain	déi gréng	Norden	nogeréckelt	5 692	06/12/2018		nogeréckelt fir de Claude Turmes
1	Georges Engel	LSAP	Süden	direkt	19 204	30/10/2018
1	Jeff Engelen	ADR	Norden	direkt	6 094	30/10/2018
1	Fernand Etgen	DP	Norden	direkt	9 819	06/12/2018
	Franz Fayot	LSAP	Zentrum	nogeréckelt	9 347	06/12/2018	02/2020	nogeréckelt fir den Etienne Schneider; huet 2020 op säi Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen.
1	Paul Galles	CSV	Zentrum	direkt	16 942	30/10/2018
1	Chantal Gary	déi gréng	Osten	nogeréckelt	4 309			nogeréckelt fir den Henri Kox
1	Gast Gibéryen	ADR	Süden	direkt	18 370	30/10/2018
1	Léon Gloden	CSV	Osten	direkt	9 754	30/10/2018
1	Marc Goergen	Piratepartei	Süden	direkt	9 818	30/10/2018
1	Gusty Graas	DP	Süden	nogeréckelt	9 537	06/12/2018		nogeréckelt fir de Pierre Gramegna
	Pierre Gramegna	DP	Süden	direkt	18 383			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Claude Haagen	LSAP	Norden	nogeréckelt	7 696	06/12/2018		nogeréckelt fir de Romain Schneider
1	Max Hahn	DP	Süden	direkt	11 228	30/10/2018
1	Jean-Marie Halsdorf	CSV	Süden	direkt	23 853	30/10/2018
1	Marc Hansen	déi gréng	Süden	nogeréckelt	11 546	06/12/2018		nogeréckelt fir de Félix Braz (de Martin Kox huet verzicht)
1	Martine Hansen	CSV	Norden	direkt	20 249	30/10/2018
1	Carole Hartmann	DP	Osten	nogeréckelt	6 015	06/12/2018		nogeréckelt fir de Lex Delles
1	Cécile Hemmen	LSAP	Zentrum	nogeréckelt		04/02/2020		nogeréckelt fir de Franz Fayot
1	Françoise Hetto-Gaasch	CSV	Osten	direkt	12 150	30/10/2018
1	Ali Kaes	CSV	Norden	direkt	12 198	30/10/2018
1	Fernand Kartheiser	ADR	Süden	direkt	10 355	30/10/2018
	Dan Kersch	LSAP	Süden	direkt	21 441			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Pim Knaff	DP	Süden	nogeréckelt		02/2020		nogeréckelt fir den Eugène Berger
	Henri Kox	déi gréng	Osten	nogeréckelt	5 995	06/12/2018		huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Claude Lamberty	DP	Zentrum	nogeréckelt		21/01/2020		nogeréckelt fir d'Joelle Elvinger
1	Marc Lies	CSV	Zentrum	direkt	17 573	30/10/2018
1	Josée Lorsché	déi gréng	Süden	direkt	17 323	30/10/2018
1	Charles Margue	déi gréng	Zentrum	direkt	9 515	30/10/2018
1	Elisabeth Margue	CSV	Zentrum	nogeréckelt		11/10/2022
	Claude Meisch	DP	Süden	direkt	15 527			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Georges Mischo	CSV	Süden	direkt	25 387	30/10/2018
1	Octavie Modert	CSV	Osten	direkt	10 222	30/10/2018
1	Laurent Mosar	CSV	Zentrum	direkt	17 210	30/10/2018
1	Lydia Mutsch	LSAP	Süden	nogeréckelt	18 762	06/12/2018		nogeréckelt fir de Jean Asselborn
1	Nathalie Oberweis	déi Lénk	Zentrum	nogeréckelt		19/05/2021		nogeréckelt fir den David Wagner
1	Lydie Polfer	DP	Zentrum	direkt	18 934	30/10/2018
1	Roy Reding	ADR	Zentrum	direkt	6 319	30/10/2018
	Viviane Reding	CSV	Zentrum	direkt	17 922	30/10/2018	11/10/2022	zu Gonschte vun der Elisabeth Margue op d'Mandat verzicht.
1	Gilles Roth	CSV	Süden	direkt	23 846	30/10/2018
1	Marco Schank	CSV	Norden	direkt	14 096	30/10/2018
	Nicolas Schmit	LSAP	Osten	direkt	5 522			huet op d'Mandat verzicht fir kënne Kommissär an der EU-Kommissioun ze ginn
	Etienne Schneider	LSAP	Zentrum	direkt	16 871			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
	Romain Schneider	LSAP	Norden	direkt	12 306			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
1	Marc Spautz	CSV	Süden	direkt	28 685	30/10/2018
	Sam Tanson	déi gréng	Zentrum	direkt	17 290			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
	Roberto Traversini	déi gréng	Süden	direkt	19 136	30/10/2018	Okt. 2019	zeréckgetrueden
	Claude Turmes	déi gréng	Norden	direkt	11 243			huet op d'Mandat verzicht fir e Ministerposten unzehuelen
	David Wagner	déi Lénk	Zentrum	direkt	8 988	30/10/2018	19/05/2021	op d'Mandat verzicht zu Gonschte vun der Natalie Oberweis
1	Serge Wilmes	CSV	Zentrum	direkt	20 809	30/10/2018
1	Claude Wiseler	CSV	Zentrum	direkt	27 388	30/10/2018
1	Michel Wolter	CSV	Süden	direkt	24 068	30/10/2018
60

Um Spaweck

Commons: Chamberwale vum 14. Oktober 2018 – Biller, Videoen oder Audiodateien

• D'offiziell Websäit iwwer d'Wale vum Oktober 2018 (fr)
• Recueil de la législation relative aux élections législatives, communales et européennes: D'Walgesetz um offiziellen Internetsite iwwer d'Walen zu Lëtzebuerg

Referenzen an Notten

1. Artikel 168-171 vum Walgesetz (Loi électorale du 18 février 2003 (telle qu'elle a été modifiée)
2. "D'Lëschtennummere goufe gezunn," rtl.lu, Leschten Update: 17.08.2018, 18:28:30.
3. Nodeems bekannt gouf, datt verschidde Persounen net averstane waren, op der Lëscht ze stoen, huet d'Partei hir Kandidatur zeréckgezunn. Wéi d'Lëschte bis publizéiert waren, konnte se net méi geännert ginn. Quell: "D'Lëschte vun der Partei "Demokratie" kënnen net zeréckgezu ginn." rtl.lu, 22.08.2018, 20:01:18.
4. "D'Procureure General Martine Solovieff gouf Informateur genannt." rtl.lu, Leschten Update: 15.10.2018, 18:19:55.
5. "De Grand-Duc huet de Xavier Bettel Formateur genannt." rtl.lu, 16.10.2018, 17:46:37.
6. "Auftakt der Koalitionsgespräche." wort.lu, 17.10.2018.
7. "Assermentation des membres du gouvernement 2018." gouvernement.lu, 05.12.2018.
8. Résultats officiels op elections.public.lu, gekuckt den 21. Februar 2019