Potidaea

Potidaea (Graece Ποτείδαια) fuit urbs Graeca antiqua in paeninsula Chalcidice, a Corinthiis saeculo VII a.C.n. exeunte condita. In loco bene munito et strategico sita erat, in isthmo paeninsulae Pallenae.

Potidaea (Cassandrea) in situ.

Historiɑ

Potidaeenses iam sexto saeculo a.C.n. nummos cudebant et thesaurum Delphis Apollini dedicaverant^[1]. Anno 480 a.C.n., copias Xerxi praestiterunt, sed post pugnam ad Salaminem ad Graecos transfugerunt atque Artabazo eos obsidenti feliciter restiterunt^[2]. Plataeensi pugnae una cum Corinthiis interfuerunt, trecentis hoplitis missis^[3]. Post Persica bella foedus Delium inierunt et tributum annuum Atheniensibus pependerunt donec, orta inimicitia inter Corinthios et Athenienses, anno 432 a.C.n. foedus renuntiarent. Tum Athenienses urbem obsidere coeperunt, atque ibidem cum Corinthiis pugnam commiserunt quae una e causis Belli Peloponnesiaci fuisse refertur^[4]. Hieme 430̈/29 a.C.n., demum Potidaeenses fame victi portas Atheniensibus aperuerunt^[5] qui hoc portu et oppido abhinc in bello adversus Lacedaemonios utebantur. Huic obsidioni inter alios interfuit philosophus Socrates^[6]

Anno incerto inter 365 et 362 a.C.n., Potidaea in secundam confoederationem Atheniensem ingressa est^[7]. Postea anno 356 a.C.n. a Philippo II Macedonum rege expulsis Atticis colonis capta et deleta est agro insuper vicinis Olynthiis tradito^[8]. Urbs anno 316 a.C.n. a Cassandro sub nomine Cassandrea (Κασσανδρεία) rursus condita, sub eodem nomine postea ad dignitatem coloniae Romanae promota est.

Notae

1. Pausanias, Descriptio Graeciae X.11.5.
2. Herodotus, Urania 126-129.
3. Herodotus, Calliope 28.3 et 31.3.
4. Thucydides I.56-65. Plutarchus, Pericles 29.6.
5. Thucydides II.70.
6. Plato, Apologia Socratis 28e.
7. Isocrates, De permutatione 113.
8. Demosthenes, Philippica secunda 20 et quarta 64, 67. De Chersoneso 62. De Halonneso 9-10. In Aristocratem 107 et 116.

Bibliographia

• J. A. Alexander, Potidaea: Its History and Remains (1963).
• J. A. Alexander, “Cassandreia During the Macedonian Period: An Epigraphical Commentary,” Ancient Macedonia, ed. B. Laourdas & Ch. Makaronas (1970).
• Ernst Badian, From Plataea to Potidaea: studies in the history and historiography of the Pentecontaetia. Baltimorae: Johns Hopkins University Press, 1993. Nonnullae paginae apud Guglum librorum.
• H. Gaebler, Die Antiken Münzen Nord-Griechenlands vol. 3 (1935).
• D. Kanatsoules, Μακεδονικὴ Προσωπογραφία (1955).
• E. Meyer, “Potidaia,” “Kassandreia,” in RE Suppl. 10 (1965).
• D. Samsaris, "The Roman Colony of Cassandreia in Macedonia (Colonia Iulia Augusta Cassandrensis)," Dodona 16 (1), 1987, 353-362
• "Poteidaia (Nea Poteidaia) Chalkidike, Greece" in Richard Stillwell et al., The Princeton Encyclopedia of Classical Sites (Princeton, 1976) Textus (fons principalis bibliographiae nostrae).