Chirographum

Chirographum^[1] (Graece χειρόγραφος 'manu scriptus') est codex, epistula, libellus, aliudve monumentum litterale ab ipso auctore manu propria scriptum, quod etiam autographum^[2] appellatur. Chirographum a manuscripto eo differt, quod illud propria manu auctoris, hoc manu cuiuslibet scribae exaratum est.

Chirographum (sive manus) Alberti Einstein (Princetoniae, 1934).

Chirographum (sive litterae autographae) ab Hectore Berlioz ad Fredericum Soulié missum.

Chirographum^[3] est etiam manus^[4] sive personalis scribendi modus scriptoris. Quoniam probabilitas et auctoritas tabularum publicarum apud antiquos in chirographo signoque scriptoris posita erat, chirographum ditatum est significatione obligationis.^[5] Chirographo enim aliquis sua manu alicui aliquid promittit,^[6] sicut debitor creditori suo cavet.^[7]

Nexus interni

• Calligraphia
• Subscriptio

Notae

1. Cic. Fam. 2.13.3; 10.21.3 (Plancus)
2. Symm. Epist. 3.11; litterae autographae apud Suetonium (Aug. 87).
3. Cic. N.D. 3.74.
4. Cic. Att. 7.2.3; Cat.3.5.12.
5. Gröschler 2006.
6. Suet. Calig. 12.2.
7. Digesta 32.1..102.pr; 39.6.18.2.

Bibliographia

• Amelotti, Mario & Migliardi Zingale, Livia. 1990. Συγγραφή, χειρόγραφον – testatio, chirographum. Osservazioni in tema di tipologie documentali. Symposion 1988: Vorträge zur griechischen und hellenistischen Rechtsgeschichte : Siena – Pisa, 6.-8. Juni 1988), ed. Nenci, Giuseppe & Thür, Gerhard. Köln: Böhlau.
• Camodeca, Giuseppe. 2006-2007. Una inedita Tabula Herculanensis dell'ottobre 66: confische, ornamenta quaestoria e la repressione della coniuratio Viniciana. Rendiconti della Accademia di Archeologia, Lettere e Belle Arti 74: 411-427. Società Nazionale di Scienze, Lettere ed Arti: Napoli.
• Gröschler, Peter. 2006. Tabulae privatae. Brill’s New Pauly, ed. Hubert Cancik & Helmuth Schneider. Brill Online, 2016; primum 2006.
• Jakab, Éva. 2011. Chirographum in Theorie und Praxis. Römische Jurisprudenz. Dogmatik, Überlieferung, Rezeption. Festschrift für Detlef Liebs zum 75. Geburtstag, hrsg. von Karlheinz Muscheler, 275-292. Berlin: Duncker und Humblot.