Archaea (Graece: ἀρχαῖα 'antiqua') grex microorganismorum sunt, quorum quisque solum unam cellulam habet. Hae cellulae nucleis et ullo organello membranis ligato carent. Archaea olim putata sunt inusitatus bacteriorum grex, archaebacteria nominatus, sed quod archaeis est propria historia evolutionaria et ea in sua biochemia ab aliis vitae formis multo differunt, nunc ut dominium separatum in systemate trium dominiorum describuntur, in quo phylogenetice distincti rami originis evolutionariae sunt archaea, bacteria, et eukarya. Archaea praeterea in quattuor phyla agnota dividuntur, sed multo plura phyla fortasse adsunt. Horum gregum, crenarchaeota et euryarchaeota adsiduissime investigantur. Classificatio iam est difficilis, quod plurima archaea in laboratorio numquam investigantur, solumque studio eorum acidorum nucleicorum in speciminibus ex circumiecto extractis inventa sunt. Quamquam archaea cum bacteriis olim ut prokaryotae (in Monerorum regno) in translaticia Linnaeana quinque regnorum taxinomia posita sunt, haec classificatio est obsoleta.[4]

Thumb
Halobacterium sp. strain NRC-1,
quaeque cellula 5 fere μm longa

Archaea  

Woese, Kandler, Wheelis, 1990[1]
   
Subdivisiones: Subregna
* "Euryarchaeota" Woese et al. 1990
    • "Methanopyri" Garrity and Holt 2002
    • "Methanococci" Boone 2002
    • "Eurythermea" Cavalier-Smith 2002[2]
    • "Neobacteria" Cavalier-Smith 2002[2]
  • "DPANN"
    • "ARMAN"
      • "Micrarchaeota" Baker et al. 2010
      • "Parvarchaeota" Rinke et al. 2013
    • "Aenigmarchaeota" Rinke et al. 2013
    • "Diapherotrites" Rinke et al. 2013
    • "Nanoarchaeota" Huber et al. 2002
    • "Nanohaloarchaeota" Rinke et al. 2013
    • "Pacearchaeota" Castelle et al. 2015
    • "Woesearchaeota" Castelle et al. 2015
  • "Proteoarchaeota" Petitjean et al. 2015
    • (TACK)"Filarchaeota" Cavalier-Smith, T. 2014[3]
      • "Aigarchaeota" Nunoura et al. 2011
      • "Bathyarchaeota" Meng et al. 2014
      • Crenarchaeota Garrity & Holt 2002
      • "Geoarchaeota" Kozubal et al. 2013
      • "Korarchaeota" Barns et al. 1996
      • Thaumarchaeota Brochier-Armanet et al. 2008
    • "Asgardarchaeota" Violette Da Cunha et al., 2017
      • "Lokiarchaeota" Spang et al. 2015
      • "Thorarchaeota" Seitz et al. 2016
      • "Odinarchaeota" Katarzyna Zaremba-Niedzwiedzka et al. 2017
      • "Heimdallarchaeota" Katarzyna Zaremba-Niedzwiedzka et al. 2017
Thumb
Aquae calidae salientes in Yellowstone archaea nutriunt.

Ante annum 1980, archaea et eubacteria sub taxon prokaryota subsummata sunt quod organismi in ambabus congeriebus nucleis carent. Distinctionem autem inter superregna discriminatione genetica facta est a Carolo Woese, doctore in Universitate Illinoesiensi. Archaea a bacteriis duobus modis differunt:

  • in structura valli, peptidoglycanum non adest, et nullus sacculus mureinicus.
  • in structura membranae lipidicae, quia archaeorum duplomembranae in hydrocarbonica isomerica consistunt, combinata per ether? combinationes.?

Multae archaeorum species extremos habitant, per exemplum aquam super 373 gradus K, et aquam salinitatis magnae, acidam vel alkaliam.

Archaea morphologia et physiologia habent diversas formas: sphaericas, longas, spirales, lobatas. Diameter est ab 0.1 µm usque ad 15 µm. Procreatio est per fissione duali? sive fragmentatione. Nutritio est chemolithoautotrophica vel organotrophica, aerobica, anaerobica facultativa, anaerobica obligata.

Cladogramna

Hic habes cladogramma apud Tom A. Williams et al. (2017)[5] et Castelle & Banfield (2018)[6] (DPANN): Formula:Barlabel

Habitationes

Thumb
Archaea quae in calida fontis calidis Morning Glory aqua in Yellowstone National Park colores claros efficiunt.

Archaea in pervariis habitationibus fiunt. Maior oecosystematum telluris pars nunc agnoscuntur, et fortasse sunt viginti centesimae cellularum microbialium in oceanis.[7]

Nexus interni

ThumbChloroflexi
Arbor phylogenetica coniunctiones archaeorum et aliorum vitae dominiorum monstrat, eukaryotis rubris, archaeis viridibus, bacteriis caeruleis. Tabula ex Ciccarelli et al. 2006 adaptata.

Notae

Bibliographia

Nexus externi

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.