jî
From Wiktionary, the free dictionary
Bilêvkirin
Hoker
jî
- Herwiha, herwisan, hem, him, lê zêde, û.
- Ez jî dixwazim bêm.
- Wî du bira jî hene.
- Ez dê bikirrim û bifiroşim jî.
- Gelek caran (jî) li şûna (heta) tê bikaranîn.
- Eger 100, 000 jî bin, her têra min nakan. (Heta eger 100, 000 bin, her têra min nakan.)
Herwiha
Etîmolojî
Hevreha devokî ya kurmancî jik û ji (bi maneya "herwiha, jî"), soranî -îş, zazakî zî, farisî نیز (nîz) û pehlewî nîz (herdu bi metatezê), sanskrîtî च (ça), albanî dhe (û), latînî -que, yûnaniya kevn τε (tê: jî, herwiha, û) hemû ji proto-hindûewropî *-kʷe (“û”).
Bi zaravayên din
Werger
herwiha, hem
- Albanî: gjithashtu → sq, edhe → sq
- Almaniya navendî ya rojhilat: aah
- Almanî: auch → de
- Elmanîşî: au
- Amharî: ደግሞ (dägmo)
- Apaçî:
- Apaçiya rojava: dóʼ
- Aragonî: tamien
- Aromanî: anaghiore
- Astûrî: tamién → ast
- Azerî: də, həmçinin
- : aa
- Belarusî: такса́ма (taksáma)
- Bengalî: -ও → bn (-o)
- Bretonî: ivez → br
- Bulgarî: съ́що → bg (sǎ́što), също така (sǎšto taka)
- Burmayî: လည်း → my (lany:)
- Çekî: také → cs
- Çîkasawî: ano̠wa'
- Çînî:
- Dalmatî: anca
- Danmarkî: også → da
- Endonezyayî: juga → id, pula → id
- Erebî: أَيْضًا → ar (ʾayḍan), كَذٰلِكَ (ka-ḏālika), بِالمِثْل (bi-l-miṯl)
- Ermenî: նաև (naew), նույնպես → hy (nuynpes)
- Esperantoyî: ankaŭ → eo
- Estonî: samuti → et, ka → et, ühtlasi
- Extremaduranî: tamién
- Farefareyî: mẽ
- Farisî: نیز → fa (niz), هم → fa (ham), همچنین → fa (hamčenin)
- Ferî: eisini, við → fo
- Fînî: myös → fi, -kin → fi
- Fransî: aussi → fr, également → fr
- Friyolî: ancje
- Frîsiya bakur: uk
- Frîsî: ek
- Gaelîka skotî: cuideachd, mar an ceudna
- Galîsî: tamén → gl
- Galûrîsî: sina, puru
- Gotî: 𐌾𐌰𐌷 (jah), 𐌰𐌿𐌺 (auk)
- Gurcî: აგრეთვე → ka (agretve), დამატებით (damaṭebit), ასევე → ka (aseve), -ც (-c)
- Hindî: भी → hi (bhī)
- Holendî: ook → nl, eveneens → nl, tevens → nl
- Iştihardî: جی (ji)
- Îbranî: גַּם → he (gam)
- Îdoyî: anke → io
- Îngilîziya kevn: ēac
- Îngilîzî: also → en, too → en
- Înterlîngua: anque, etiam, tamben
- Îrlendî: freisin, chomh maith, fosta → ga, leis
- Îstriyotî: anca
- Îstro-romanyayî: anke
- Îtalî: anche → it, inoltre → it, in aggiunta, altresì → it
- Îzlendî: líka → is
- Japonî: も → ja (mo), また → ja (mata), さらに → ja (sara ni), にも (ni mo)
- Javayiya kevn: waneh
- Javayî: uga → jv
- Kaşûbî: téż
- Katalanî: també → ca
- Keçwayî: utaq
- Kirgizî: да → ky (da), дагы → ky (dagı)
- Koreyî: 또한 → ko (ttohan), 또 → ko (tto), 역시 → ko (yeoksi)
- Latgalî: taipat, taipoš
- Latînî: quoque → la, etiam → la
- Latviyayî: arī, tāpat
- Lawsî: ດ້ວຍ (duāi), ກໍ (kǭ), ດອມ (dǭm)
- Lingalayî: lokóla, mpé
- Lîmbûrgî: ouch → li, ooch, ouk
- Lîtwanî: taip pat → lt
- Lombardî: anca
- Makedonî: и́сто та́ка (ísto táka), ка́ко и (káko i)
- Malezî: juga
- Maltayî: ukoll, anke
- Maorî: hoki
- Meänkiyelî: kansa
- Mecarî: szintén → hu, is → hu, ugyancsak → hu
- Miskitoyî: sin
- Mongolî: мөн → mn (mön)
- Moreyî: me
- Napolîtanî: pure
- Navajoyî: ałdóʼ, dóʼ
- Nedersaksî:
- Nepalî: पनि → ne (pani)
- Normandî: étout, itou
- Norwecî:
- Oygurî: مۇ (mu), يەنە (yene), ھەمدە (hemde)
- Ozbekî: ham → uz, shuningdek → uz
- Plodîşî: uk
- Polonî: też → pl, również → pl, także → pl
- Portugalî: também → pt
- Qazaxî: да → kk (da), де (de), сондай-ақ (sondai-aq)
- Romanyayî: și → ro, de asemenea, încă → ro
- Rusî: то́же → ru (tóže), та́кже → ru (tákže)
- Samiya bakurî: maid, maiddái, -ge
- Sardînî:
- Sassarîsî: finamènta
- Sebwanoyî: pud
- Sirboxirwatî:
- Skotî: alswa, alsua
- Slovakî: aj, tiež
- Slovenî: túdi → sl
- Sorbî:
- Sorbiya jêrîn: teke
- Spanî: también → es, además → es
- Swahîlî: pia
- Swêdî: också → sv, likaså → sv
- Şîngazîcayî: na
- Tacikî: низ (niz), ҳам → tg (ham), ҳамчунин (hamčunin), инчунин → tg (inčunin)
- Tagalogî: din → tl, rin → tl
- Taosî: hóbo
- Tayî: ด้วย → th (dûai), ก็ → th (gɔ̀)
- Teterî: дә (dä)
- Tirkî: da → tr, de → tr, hem → tr
- Tirkmenî: hem
- Tîbetî: ཡང (yang)
- Toxarî B: rano
- Ugarîtî: 𐎀𐎔 (ảp)
- Urdûyî: بھی (bhī)
- Ûkraynî: так са́мо → uk (tak sámo), теж (tež), тако́ж → uk (takóž)
- Venîsî: anca → vec
- Viyetnamî: cũng → vi
- Weylsî: hefyd
- Ximêrî: ក៏ → km (kɑɑ)
- Yidîşî: אויך (oykh)
- Yûnanî: επίσης → el (epísis)
- Kevn: καί (kaí)
- Zêlandî: ok
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr 1
jî nêr
- Dirêjiya demê kesek yan tiştek jiyaye yan hebûye.
- Di jiyê xwe yê 16 salî de Mesûd Barzanî mecbûr ma dev ji xwendina xwe berde û tevî şerê çekdarî bibe. — (Silav.net, 11/2006)
- Demê kesek yan tiştek dikare bijî yan hebe yan bixebite.
- Ev kompûter ne jîdirêj e.
- Demek dirêj xwe ranagire.
- Qonaxek di jiyana kesekê/î de ku lê digihe tiştekî.
- Ew hatibû jiyê dibistanê.
- Bûbû ewqas salî ku dikarî / diviya biçe dibistanê
- Jiyan, jîn, heyat.
- Maşallah!... Xwedê jiya te dirêjtir bike, sofî! — (Hesenê Metê, Labîrenta Cinan, Weşanên Welat, 1994)
Jê
Etîmolojî
Ji proto-hindûewropî *dī- (“dem”), têkildarî dīti ("dem") ya sanskrîtî, տի (tî, "jî, temen, umr; sedsal, qirn") ya ermenî, ditë ("roj") ya elbanî, dydd ("roj") ya weylsî, δαΐζω ("parve kirin") ya yûnanî, time ("dem") ya îngilîzî, Zeit ("dem") ya almanî, tid ("dem") ya swêdî... Têkildarî dem (wext, çax, zeman) ya kurdî.
Werger
temen, umir, emir, hîn
- Almanî: Lebenszeit → de m
- Aromanî: etã m
- Baskî: adin
- Belarusî: узро́ст n (uzróst), ўзрост n (ŭzrost)
- Bengalî: বয়স → bn (bôẏôś), ওমর → bn (omôr)
- Bojpûrî: उमिर (umir)
- Bulgarî: въ́зраст → bg m (vǎ́zrast)
- Burmayî: အသက် → my (a.sak), အသက်အရွယ် → my (a.sak-a.rwai)
- Cingphoyî: ăsak
- Çeçenî: оьмар (ömar)
- Çînî:
- Danmarkî: levetid
- Erebî: عُمُر → ar n (ʿumur)
- Ermenî: տարիք → hy (tarikʿ)
- Esperantoyî: aĝo
- Fînî: elinikä → fi, ikä → fi
- Fransî: âge → fr n
- Fransiya navîn: eage n
- Gaelîka skotî: aois m
- Galîsî: idade → gl m
- Gujaratî: ઉમર (umar)
- Gurcî: ასაკი (asaḳi), ხნოვანება (xnovaneba), წლოვანება (c̣lovaneba)
- Hindî: आयु → hi (āyu), उमर → hi m (umar), उम्र → hi m (umra), वयस् → hi n (vayas)
- Holendî: leeftijd → nl n, ouderdom → nl n
- Îbranî: גִּיל → he n (gil)
- Îngilîziya kevn: ieldu m
- Îngilîziya navîn: age
- Îngilîzî: age → en
- Îrlendî: aois → ga m
- Îtalî: età → it n
- Îzlendî: aldur → is n
- Japonî: 寿命 → ja (じゅみょう, jumyō), 一生 → ja (いっしょう, isshō)
- Javayî: umur → jv
- Kapverdî: idadi
- Katalanî: edat → ca n
- Koreyî: 일생 → ko (ilsaeng), 수명 → ko (sumyeong)
- Kornî: oos n
- Latînî: natus → la n, aetas → la m
- Lawsî: ອາຍຸ → lo (ʼā nyu)
- Malayalamî: പ്രായം → ml (prāyaṃ)
- Malezî: umur → ms
- Maorî: taipakeke
- Mecarî: életkor → hu
- Mongolî: нас → mn (nas)
- Oksîtanî: atge → oc n, edat → oc m
- Oriyayî: ଆୟୁ (ayu), ବୟସ → or (bôyôsô)
- Oromoyî: umurii
- Oygurî: ياش (yash)
- Ozbekî: yosh → uz
- Papyamentoyî: edat
- Polonî: życie → pl nt
- Portugalî: idade → pt m
- Romanyayî: viață → ro m
- Rusî: во́зраст → ru n (vózrast), продолжи́тельность жи́зни m (prodolžítelʹnostʹ žízni), век → ru n (vek)
- Somalî: cimri
- Spanî: años → es
- Swahîlî: umri → sw
- Swêdî: livslängd → sv g, livstid → sv g
- Şanî: ဢသၢၵ်ႈ (ʼǎ sāak)
- Tagalogî: anyos, edad → tl
- Tayî: อายุ → th
- Tirkî: ömür → tr, yaşam → tr
- Tirkmenî: ýaş
- Urdûyî: عمر m (umr)
- Ûkraynî: вік → uk n (vik)
- Votî: itšä
- Walonî: ådje → wa m
- Weylsî: oed → cy n, oedran
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr 2
jî nêr
Etîmolojî
Hevreha pehlewî 𐭦𐭩𐭧 (zīh), farisî زه (zêh), ji zimanên îranî.
Werger
jih, têl
- Almanî: Saite → de m
- Altayiya başûrî: кыл (kïl)
- Azerî: tel → az, sim → az
- Başkîrî: ҡыл (qïl)
- Belarusî: струна́ m (struná)
- Bengalî: তার → bn (tar)
- Bulgarî: струна → bg m (struna)
- Çekî: struna → cs m
- Çînî:
- Erebî: وَتَر → ar n (watar)
- Esperantoyî: kordo
- Estonî: keel → et
- Farisî: سیم → fa (sim)
- Fînî: kieli → fi
- Fransî: corde → fr m
- Galîsî: corda → gl m
- Hindî: तंतु → hi n (tantu), ताँत → hi m (tā̃t), तंत → hi n (tant)
- Îbranî: מֵיתָר → he n (meytár)
- Îngilîzî: string → en
- Îtalî: corda → it m
- Îzlendî: strengur → is n
- Japonî: 弦 → ja (つる, tsuru)
- Kirgizî: кыл → ky (kıl)
- Koreyî: 현 → ko (hyeon)
- Lîtwanî: styga m
- Makedonî: струна m (struna)
- Mecarî: húr → hu
- Mongolî: утас → mn (utas)
- Osmanî: شراع (şiraʿ)
- Polonî: struna → pl m
- Portugalî: corda → pt m
- Qazaxî: қыл (qyl)
- Romanyayî: coardă → ro m
- Rusî: струна́ → ru m (struná)
- Sirboxirwatî:
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: строуна m (struna)
- Slaviya rojavayî ya kevn: струна m (struna)
- Slovakî: struna m
- Slovenî: struna → sl m
- Spanî: cuerda → es m
- Swêdî: sträng → sv
- Tayî: สาย → th (sǎai)
- Tirkî: tel → tr
- Ûkraynî: струна́ m (struná)
- Viyetnamî: đàn → vi, dây → vi, huyền → vi
- Yûnanî: χορδή → el m (chordí)
- Kevn: χορδή m (khordḗ)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Formeke lêkerê
jî
- Dema borî ya sade kesa duyem yekjimar ya jiyan.
Formeke lêkerê
jî
- Dema borî ya sade kesa sêyem yekjimar ya jiyan.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
