![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Kurdish_flag_%2528Khoiboun%2529.svg/langku-640px-Kurdish_flag_%2528Khoiboun%2529.svg.png&w=640&q=50)
Komara Agiriyê
From Wikipedia, the free encyclopedia
Komara Agiriyê yan Komara Araratê yek ji dewletên kurd ên dîrokî ye. Di pêvajoya Serhildana Agiriyê de ji aliyê tevgera kurd ve hatiye îlankirin.
Komara Agiriyê Komara Araratê | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
![]() Komara Araratê 1927-1931 | ||||||||||||||||||
Agahiyên gelemperî | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rêveberî | Komarî | |||||||||||||||||
Paytext | Kurdava[3][4] | |||||||||||||||||
Ziman | Kurdî | |||||||||||||||||
Dîn | ||||||||||||||||||
TBH | {{{tbh}}} | |||||||||||||||||
TBH/sal | {{{tbh kes}}} | |||||||||||||||||
Dirav | ||||||||||||||||||
Dem | {{{dem}}} | |||||||||||||||||
Nîşana înternetê | {{{nîşana înternetê}}} | |||||||||||||||||
Kd. telefonê | {{{koda telefonê}}} | |||||||||||||||||
{{{agahîgelemp1 sernav}}} | {{{agahîgelemp1}}} | |||||||||||||||||
{{{agahîgelemp2 sernav}}} | {{{agahîgelemp2}}} | |||||||||||||||||
{{{agahîgelemp3 sernav}}} | {{{agahîgelemp3}}} | |||||||||||||||||
{{{agahîgelemp4 sernav}}} | {{{agahîgelemp4}}} | |||||||||||||||||
{{{agahîgelemp5 sernav}}} | {{{agahîgelemp5}}} | |||||||||||||||||
Gelhe | ||||||||||||||||||
{{{gelhe}}} | ||||||||||||||||||
{{{gelhe2}}} | ||||||||||||||||||
{{{gelhe3}}} | ||||||||||||||||||
{{{gelhe4}}} | ||||||||||||||||||
{{{gelhe5}}} | ||||||||||||||||||
Rûerd | ||||||||||||||||||
{{{rûerd}}} | ||||||||||||||||||
{{{rûerd2}}} | ||||||||||||||||||
{{{rûerd3}}} | ||||||||||||||||||
{{{rûerd4}}} | ||||||||||||||||||
{{{rûerd5}}} | ||||||||||||||||||
Dîrok û bûyer | ||||||||||||||||||
{{{bûyer1}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer2}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer3}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer4}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer5}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer6}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer7}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer8}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer9}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer10}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer11}}} | ||||||||||||||||||
{{{bûyer12}}} | ||||||||||||||||||
Serwerî | ||||||||||||||||||
Serokê hikûmetê | ||||||||||||||||||
1927 - 1931 | Biroyê Heskî Têlî | |||||||||||||||||
{{{serokA2}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokA3}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokA4}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokA5}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokA6}}} | ||||||||||||||||||
Fermandarê artêşê | ||||||||||||||||||
Îhsan Nûrî Paşa | ||||||||||||||||||
1921 - 1924 | {{{serokB2}}} | |||||||||||||||||
{{{serokB3}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokB4}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokB5}}} | ||||||||||||||||||
{{{sernav serokC}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokC1}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokC2}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokC3}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokC4}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokC5}}} | ||||||||||||||||||
{{{sernav serokD}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokD1}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokD2}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokD3}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokD4}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokD5}}} | ||||||||||||||||||
{{{sernav serokE}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokE1}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokE2}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokE3}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokE4}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokE5}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokE6}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokE7}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokE8}}} | ||||||||||||||||||
{{{serokE9}}} | ||||||||||||||||||
Karîna qanûndanînê | ||||||||||||||||||
{{{perleman}}} | ||||||||||||||||||
{{{perleman1}}} | ||||||||||||||||||
{{{perleman2}}} | ||||||||||||||||||
{{{perleman3}}} | ||||||||||||||||||
{{{perleman4}}} | ||||||||||||||||||
{{{perleman5}}} | ||||||||||||||||||
|
Gelê Kurd piştî têkçûyîna osmanî wekî gelên din li azadiya xwe digere. Gorî peymana Sevrê mafê kurd û ermeniyan ên dewletbûnê ji aliyê osmaniyan ve hatibû pejirandin. Lê di praktîkê de tirkan nedixwastin kurd bibin xwedî dewlet û ji bo wê jî çi ji destê wan bihata dikirin.
Bi şikestina tevgera di bin pêşengiya Şêx Seîd re, navenda doza azadiya Kurdistanê bû Agirî. Serokê Kurd Îhsan Nûrî Paşa tevger û şereke nûjen dida û roj bi roj Kurd berî bi serkeftinê dibûn. Tê zanîn rêxistina Xoybûnê serhildan birêvedibir. Xoybûn îlankirina Komara Agiriyê (li Ewropa Komara Araratê dihate binavkirin û pirranî wisa tê zanîn) bi fermî kir. Komar dê sazûmaniyeke demokratîk avabikira û Kurd û Ermenî di nava dostanî û têkildariyê de bijiyan.
Biroyê Heskî Têlî (Îbrahîm Heskî) bû serokê birêvebiriya avakirina hikûmetê û karên sîvîl. Herwekî Temir Axa wekî serokê artêşê û berpirsiyarê birêvebiriya avakirina karên leşkerî hate peywirdarkirin.
Bi alîkariya YKSS, Brîtanya û Îranê hêza kurdan hate şikestin û serhildan têkçû. Lê heya sala 1931ê ala Komara Agiriyê her dihate pêldan.