Мамлют ауданы

Мамлют ауданы — Солтүстік Қазақстан облысының солтүстiк-батысында орналасқан әкімшілік бөлік. Аудан 1932 құрылған. Аудан аймағы 4,1 мың шаршы километр. Орталығы – Мамлют қаласы.

Қазақстан ауданы
Мамлют ауданы
Әкімшілігі
Облысы	Солтүстік Қазақстан облысы
Аудан орталығы	Мамлют
Ауылдық округтер саны	11
Қалалық әкімдіктер саны	1
Ауыл саны	32
Қала саны	1
Әкімі	Елена Фёдоровна Степаненко
Аудан әкімдігінің мекенжайы	Мамлют қаласы, Мұқанов көшесі, №12
Тарихы мен географиясы
Координаттары	54°56′35″ с. е. 68°30′00″ ш. б.54.94306° с. е. 68.50000° ш. б. / 54.94306; 68.50000 (G) (O) (Я)
Жер аумағы	4 100 км²
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	17 530[1] адам (2023)
Тығыздығы	4,75 адам/км²
Ұлттық құрамы	орыстар (58,54%) қазақтар (25,2%) татарлар (6,87%) немістер (3,53%) украиндар (1,96%) беларустар (0,73%) басқа ұлт өкілдері (3,17%)[2]
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+7 71541 xxxxx
Автомобиль коды	15
Мамлют ауданының әкімдігі

Географиялық орны, жер бедері

Батысында облыстың Жамбыл, шығысында және оңтүстiк-шығысында Қызылжар, оңтүстiгiнде Есiл аудандарымен, солтүстiгiнде Ресей Федерациясының Қорған облысымен шектесiп, Батыс Сібір жазығының оңтүстігіндегі Есіл даласының орталық бөлігінде орналасқан. Мұнда жер бедері негізінен жазық. Тек оңтүстік-батыс жағы көл қазаншұңқырларының көптігіне байланысты ойлы-қырлы болып келеді.

Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі

Климаты айқын континенттік, қысы суық, ызғарлы. Қаңтардың орташа ауа температурасы — 18°С, аса суық күндері –50°С-қа дейін төмендейді. Жазы қоңыржай, ыстық, шілдедегі орташа ауа температурасы 19°С, кейде 40 — 41°С-қа дейін көтеріледі. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлш. 300 мм. Мұнда 500-ге жуық көл бар, олардың 14-і ғана тұзды, қалғандары тұщы сулы. Жер қыртысы қара топырақты. Ауданның солтүстік жағын ормандар, оңтүстік-батысын астық тұқымдас шөптер жиі өсетін шоқ орманды дала белдемі алып жатыр. Жануарлар дүниесінен қасқыр, түлкі, қарсақ, қоян, борсық, бұлғын, күзен, ақтышқан, ондатр, дала тышқандары, тұяқтылардан бұлан және елік, көлдерде қаз, үйрек, аққу, қасқалдақ, көл жағалай қызғыш, тауқұдырет, жылқышы, ормандарда бүркіт, ителгі, кезқұйрық, қаршыға, т.б. мекендейді.^[3]

Халқы

1939	1959	1970	1979	1989[4]	1999	2009[5]	2021
24532	▲28751	▲40813	▼33037	▼32660	▼29110	▼21369	▼17090

Тұрғындары 17 845 адам (2019).

• Ұлттық құрамы: орыстар (58,35%), қазақтар (25,17%), татарлар (6,76%), немістер (3,60%), украиндар (2,14%), беларустар (0,72%), литвалықтар (0,40%), әзербайжандар (0,31%), поляктар (0,17%), чуваштар (0,18%), басқа ұлт өкілдері (2,19%).

Әкімшілік бөлінісі

33 елді мекен 1 қалалық әкімдік пен 11 ауылдық округке біріктірілген:

Әкімшілік бірлік	Орталығы	Елді мекендері	Халқы (2009)
Андреев ауылдық округі	Андреевка ауылы	3	1121
Белов ауылдық округі	Белое ауылы	4	1305
Бике ауылдық округі	Бике ауылы	3	729
Воскресенов ауылдық округі	Воскресеновка ауылы	3	1426
Дубровин ауылдық округі	Дубровное ауылы	4	1725
Краснознамен ауылдық округі	Краснознамённое ауылы	3	1498
Қызыләскер ауылдық округі	Қызыләскер ауылы	3	867
Леденёв ауылдық округі	Леденёво ауылы	2	792
Мамлют қалалық әкімдігі	Мамлют қаласы	1	7478
Новомихайлов ауылдық округі	Новомихайловка ауылы	4	2443
Пригородный ауылдық округі	Покровка ауылы	1	1046
Станов ауылдық округі	Афонькино ауылы	2	939

Экономикасы (2009 жылдың қорытындылары)

Ауданда 2010 жылғы 1 қаңтарға 219 кәсiпорын тiркелген, оның iшiнде 3 - iрi, 17 - орта, 199 - шағын кәсiпорындар. Олардан 93 заңды тұлға мемлекеттiк меншiк нысанына, 125 - жеке меншiк, 1 - заңды тұлға шетел меншiгi нысанына жатады. Аудан облыстың ауыл шаруашылығының жалпы өнiмiнiң 3,9%-ын өндiрген (9 338,7 млн.теңге). Өнеркәсiп кәсiпорындарымен (қаржылық емес корпорация секторы) 1 370,6 млн.теңгенiң өнiмi өндiрiлген, облыстағы үлесi 2,0%. Өнеркәсiп өнiмiнiң физикалық көлемiнiң индексi 108,0% құрайды. Бөлшек тауарайналымының көлемi (қоғамдық тамақтандырусыз) 962,2 млн.теңге сомасын құрайды. Тауарайналымның физикалық көлемiнiң индексi 109,2% құрады. 2009 жылдың басына аудан кәсiпорындарының негiзгi құрал-жабдықтары 4 629,4 млн.теңге сомасын құрап, тозу деңгейi 28,7% болды. Негiзгi капиталға салынған инвестиция көлемi 2 172,4 млн.теңге құрады. Пайдалануға 3,2 мың шаршы метр тұрғын үй берiлдi. Ауданның экономикасында 13,9 мың адам жұмыс iстейдi.Орташа айлық жалақы (кәсiпкерлiк қызметпен айналысатын шағын кәсiпорындарсыз) өткен жылмен салыстырғанда 24,4% өсiп, 40 315 теңгенi құрады. Нақты жалақы 16,2% өстi. Орташа жан басына шағып есептегенде атаулы ақшалай табыс 25 686 теңге құрады. Орташа жан басына шаққандағы күн көрiстiң ең төменгi деңгейiнiң шамасы жыл аяғына 11 530 теңге құрады.