From Wikipedia, the free encyclopedia
ჯუჩი ( დ. 1181 — გ.1227) — მონღოლთა სარდალი, ხანი, ჩინგიზ-ყაენისა და ბორტეს უფროსი ვაჟი.
| ჯუჩი-ხანი | |
|---|---|
| Зүчи Хаан | |
 | |
| ჯუჩის ულუსის ხანი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 1224 |
| მმართ. დასასრული: | 1227 |
| წინამორბედი: | სახანო დაარსდა |
| მემკვიდრე: | ბათუ-ყაენი |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 1181 |
| გარდ. თარიღი: | 1227 |
| მეუღლე: |
სარქან ხათუნი ბექუთემიშ ხათუნი სულთან ხათუნი |
| შვილები: |
ორდა-ყაენი ბათუ-ყაენი ბერქა-ყაენი შიბანი |
| დინასტია: | ჩინგიზიდები |
| მამა: | ჩინგიზ-ყაენი |
| დედა: | ბორტე |
ჯუჩი მონაწილეობდა ციმბირის (1207-1209), ჩინეთის (1211-1215), შუა აზიის ქვეყნებისა (1219-1221) და დაშთე-ყივჩაყის დაპყრობაში. მან განსაკუთრებული წვლილი შეიტანა ხვარაზმის იმპერიის განადგურებაში. 1220 წელს მონღოლებმა პირადად მისი სარდლობით წარმატებული ლაშქრობა განახორციელეს ხვარაზმზე, გარკვეული წარმატებების შედეგად, დაიპყრეს და გაანადგურეს მოწინააღმდეგეთა დედაქალაქი — ურგენჩი. არსებობს ვარაუდი, რომ ხვარაზმზე ლაშქრობის დროს ჯუჩის უთანხმოება მოუვიდა თავის ძმასთან, ჩაღათასთან. მათ შორის დაპირისპირება გამოიწვია სწორედ ურგენჩის ხელში ჩაგდების საკითხმა.[1]
1224 წელს, ჩინგიზ-ყაენის მიერ დაპყრობილი მიწების განაწილებისას საუფლისწულოდ ერგო მამული ირტიშიდან ურალამდე და შემდეგ დასავლეთისაკენ. ის ენერგიულად მართავდა თავის ულუსს, ისწრაფვოდა ტერიტორიების გაფართოებისაკენ, თუმცა მამამისის დაუკითხავად იღებდა გადაწყვეტილებებს, რის გამოც დაიმსახურა ჩინგიზ-ყაენის რისხვა. [2]
ჯუჩი გარდაიცვალა 1227 წელს, გაურკვეველ ვითარებაში. იმავე წელს გარდაიცვალა მამამისიც, რომლის შემდეგადაც დიდი ყაენის ტიტული მიიღო ჯუჩის უმცროსმა ძმამ, უგედეიმ.
1240-იან წლებში ჯუჩის ვაჟებმა, ბათუმ და ორდამ რუსეთის ტერიტორიაზე დააფუძნეს მონღოლური, მილიტარისტული სახელმწიფო — ოქროს ურდო. ჯუჩის შთამომავლებმა დროთა განმავლობაში დააარსეს მრავალი სახელმწიფო, რომელთა შორის გამოსარჩევია თეთრი ურდო, დიდი ურდო, ნოღაის ურდო, შაიბანიდების სახელმწიფო, ყირიმის, ყაზანის, ასტრახანისა და ქასიმის სახანოები.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
