პერუს პრეზიდენტი

პერუს პრეზიდენტი (ესპ. Presidente del Perú) — სახელმწიფოს უმაღლესი თანამდებობა პერუში, ქვეყნის მეთაური. პერუს კონსტიტუციის მიხედვით იგი წარმოადგენს ქვეყანას საშინაო და საგარეო ურთიერთობებში. არის შეიარაღებული და პოლიციური ძალების მთავარსარდალი. 1993 წლის კონსტიტუციის მიხედვით პრეზიდენტს ირჩევენ საყოველთაო, პირდაპირი და ფარული არჩევნების გზით 5 წლის ვადით. ინაუგურაცია ხდება 28 ივლისს, რომელიც წარმოადგენს ეროვნულ დღესასწაულს და არის დასვენების დღე.

პერუს პრეზიდენტების სია

დამოუკიდებელი რესპუბლიკური პერუს 180 წლიანი ისტორიის განმავლობაში ქვეყნის მმართველის პოსტი ეკავა სხვადასხვა ტიტულის მქონე ლიდერებს. დასავლურ ისტორიოგრაფიაში მიღებულია ყველა რესპუბლიკური მმართველის პრეზიდენტად წოდება, იმის მიუხედავად, რომ ზოგი მათგანი სხვა ტიტულს ატარებდა (მაგალითად, უმაღლესი კანონმდებელი, ან უმაღლესი მმართველი). გარკვეულ პერიოდებში პერუს პრეზიდენტი ერთდროულად რამდენიმე პიროვნება იყო - ძირითადად ეს ხდებოდა პოლიტიკური არასტაბილურობის პერიოდებში. ქვემოთ წარმოდგენილია იმ პირთა სია, რომლების ამა თუ იმ პერიოდში ახორციელებდნენ პერუს მართვას.

№	პორტრეტი	პრეზიდენტი	ინაუგურაცია	უფლებამოსილების დასასრული	ხელისუფლებაში მოსვლის მეთოდი	ტიტული
1		ხოსე სან-მარტინი	28 ივლისი 1821	20 სექტემბერი 1822	არაპირდაპირი არჩევნები	პროტექტორი
2		ფრანსისკო ხავიერ დე ლუნა პისარო	20 სექტემბერი 1822	22 სექტემბერი 1822	არაპირდაპირი არჩევნები	დროებითი
3		ხოსე დე ლა-მარი	22 სექტემბერი1822	27 თებერვალი 1823	აირჩია კონგრესმა	სამთავრობო ხუნტის პრეზიდენტი
4		ხოსე ბერნანდო დე ტაგლე	27 თებერვალი 1823	28 თებერვალი 1823		დროებითი
5		ხოსე დე ლა-რივა აგუერო	28 თებერვალი 1823	23 ივნისი 1823	აირჩია კონგრესმა
6		ანტონიო ხოსე სუკრე	23 ივნისი 1823	17 ივლისი 1823	აირჩია კონგრესმა
7		ხოსე ბერნანდო დე ტაგლე	17 ივლისი 1823	17 თებერვალი 1824	აირჩია კონგრესმა	უმაღლესი დელეგატი
8		სიმონ ბოლივარი	17 თებერვალი 1824	28 იანვარი 1827	აირჩია კონგრესმა	პერუს განმათავისუფლებელი
9		ანდრეს დე სანტა-კრუსი	28 იანვარი 1827	9 ივნისი 1827	აირჩია კონგრესმა	დროებითი პრეზიდენტი
10		მანუელ სალაზარ ი ბაკიხანო	9 ივნისი 1827	22 აგვისტო 1827	აირჩია კონგრესმა	დროებითი პრეზიდენტი
11		ხოსე დე ლა-მარი	22 აგვისტო 1827	7 ივნისი 1829	პირდაპირი არჩევნები
12		ანტონიო გუტიერეს დე ლა ფუენტე	7 ივნისი 1829	1 სექტემბერი1829	სახელმწიფო გადატრიალება
13		აგუსტინ გამარა	1 ოქტომბერი 1829	20 დეკემბერი 1833	აირჩია კონგრესმა
14		ფრანსისკო ხავიერ დე ლუნა პისარო	20 დეკემბერი 1833	21 დეკემბერი 1833	აირჩია კონგრესმა	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი
15		ლუის ხოსე დე ორბეგოსო	21 დეკემბერი 1833	11 აგვისტო 1836	აირჩია კონგრესმა
16		პედრო პაბლო ბერმუდესი [1]	4 იანვარი 1833	24 აპრილი1834	სახელმწიფო გადატრიალება	დროებითი უმაღლესი მმართველი
17		ფილიპე სანტიაგო სალავერი[2]	23 თებერვალი 1835	7 თებერვალი 1836	სახელმწიფო გადატრიალება	უმაღლესი კანონმდებელი
18		ანდრეს დე სანტა-კრუსი[3]	11 აგვისტო 1836	25 აგვისტო 1838		პერუსა და ბოლივიის კონფედერაციის პროტექტორი
19		აგუსტინ გამარა	25 აგვისტო 1838	18 ნოემბერი 1841	აირჩია კონგრესმა
20		მანუელ მენენდესი	18 ნოემბერი 1841	16 აგვისტო 1842	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი	დროებითი პრეზიდენტი
21		ხუან კრისოსტომო ტორიკო გონსალესი	16 აგვისტო 1842	17 ოქტომბერი 1842	სახელმწიფო გადატრიალება
22		ფრანსისკო ვიდალი	17 ოქტომბერი 1842	15 მარტი 1843	სახელმწიფო გადატრიალება
23		ხუსტო ფიგეროლა	15 მარტი 1843	20 მარტი 1843	სახელმწიფო გადატრიალება
24		მანუელ იგნასიო დე ვივანკო	20 მარტი 1843	17 ივნისი 1844	თვითგამოცხადებული პრეზიდენტი
25		დომინგო ნიეტო	20 მარტი 1843	17 თებერვალი 1844	თვითგამოცხადებული პრეზიდენტი
26		რამონ კასტილია	17 თებერვალი 1844	10 მარტი 1844
27		დომინგო ელიასი	17 ივნისი 1844	10 აგვისტო 1844	თვითგამოცხადებული პრეზიდენტი
28		მანუელ მენენდესი	10 აგვისტო 1844	11 აგვისტო 1844	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი	დროებითი პრეზიდენტი
29		ხუსტო ფიგეროლა	11 აგვისტო 1844	7 ოქტომბერი 1844	სახელმწიფო გადატრიალება
30		მანუელ მენენდესი	7 ოქტომბერი 1844	20 აპრილი 1845	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი	სამთავრობო საბჭოს პრეზიდენტი
31		რამონ კასტილია	20 აპრილი 1845	20 აპრილი 1851	პირდაპირი არჩევნები
32		ხოსე რუფინო ეჩენიკე	20 აპრილი 1851	5 იანვარი 1855	პირდაპირი არჩევნები
33		რამონ კასტილია	5 იანვარი 1855	24 ოქტომბერი 1862	სახელმწიფო გადატრიალება პირდაპირი არჩევნები
34		მიგელ დე სან-რომანი	24 ოქტომბერი1862	3 აპრილი 1863	პირდაპირი არჩევნები
35		რამონ კასტილია	3 აპრილი 1863	9 აპრილი 1863	რევოლუცია	თვითგამოცხადებული პრეზიდენტი
36		პედრო დიეს კანსეკო	3 აპრილი 1863	5 აგვისტო 1863	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი	მეორე ვიცე-პრეზიდენტი
37		ხუან ანტონიო პესეტი	5 აგვისტო 1863	25 აპრილი 1865		პირველი ვიცე-პრეზიდენტი
38		მარიანო იგნასიო პრადო	25 აპრილი 1865	24 ივნისი 1865	სახელმწიფო გადატრიალება
39		ხუან ანტონიო პესეტი	24 ივნისი 1865	8 ნოემბერი 1865
40		პედრო დიეს კანსეკო	8 ნოემბერი 1865	28 ნოემბერი 1865	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი
41		მარიანო იგნასიო პრადო	28 ნოემბერი 1865	8 იანვარი 1868	პირდაპირი არჩევნები
42		პედრო დიეს კანსეკო	8 იანვარი 1868	2 აგვისტო 1868	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი
43		ხოსე ბალტა	2 აგვისტო 1868	22 ივლისი 1872	პირდაპირი არჩევნები
44		ტომას გუტიერესი	22 ივლისი 1872	26 ივლისი 1872	სახელმწიფო გადატრიალება	ერის უზენაესი ლიდერი
45		ფრანსისკო დიეს კანსეკო	26 ივლისი 1872	27 ივლისი 1872	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი
46		მარიანო ერენსია სევალიოსი	27 ივლისი 1872	2 აგვისტო 1872	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი
47		მანუელ პარდო	2 აგვისტო 1872	2 აგვისტო 1876	პირდაპირი არჩევნები
48		მარიანო იგნასიო პრადო	2 აგვისტო 1876	23 დეკემბერი 1879	პირდაპირი არჩევნები
49		ნიკოლას დე პიეროლა	23 დეკემბერი 1879	28 ნოემებერი 1881	სახელმწიფო გადატრიალება	სახელმწიფოს მთავარსარდალი
50		ფრანსისკო გარსია კალდერონი	12 მარტი 1881	28 სექტემბერი 1881	აირჩია კონგრესმა ჩილეს ოკუპაცია	რესპუბლიკის დროებითი პრეზიდენტი
51		ლისარდო მონტერო ფლორესი	28 სექტემბერი 1881	6 ნოემბერი 1881	აირჩია კონგრესმა ჩილეს ოკუპაცია	რესპუბლიკის დროებითი პრეზიდენტი
52		ანდრეს აველინო კასერესი	6 ნოემბერი 1881	25 დეკემბერი 1882	თვითგამოცხადებული ჩილეს ოკუპაცია
53		მიგელ იგლესიასი	6 ნოემბერი 1881	25 დეკემბერი 1882	აირჩია კონგრესმა ჩილეს ოკუპაცია
54		ანტონიო არენასი	3 დეკემბერი 1885	5 ივნისი 1886	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი	ხუნტის პრეზიდენტი
55		ანდრეს აველინო კასერესი	5 ივნისი 1886	10 აგვისტო 1890	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
56		რემიხიო მორალეს ბერმუდესი	10 აგვისტო 1890	1 აპრილი 1894	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
57		ხუსტინიანო ბორგონიო	1 აპრილი 1894	10 აგვისტო 1894	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი	ხუნტის პრეზიდენტი
58		ანდრეს აველინო კასერესი	10 აგვისტო 1894	20 მარტი 1895	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
59		მანუელ კანდამო	20 მარტი 1895	8 სექტემბერი 1895	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი	ხუნტის პრეზიდენტი
60		ნიკოლას დე პიეროლა	8 სექტემბერი 1895	8 სექტემბერი 1899	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
61		ედუარდო ლოპეს დე რომანია	8 სექტემბერი 1899	8 სექტემბერი 1903	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
62		მანუელ კანდამო	8 სექტემბერი 1903	7 მაისი 1904	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
63		სერაფიო კალდერონი	7 მაისი 1904	24 სექტემბერი 1904	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი	ხუნტის პრეზიდენტი
64		ხოსე პარდო ი ბარედა	24 სექტემბერი 1904	24 სექტემბერი 1908	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
65		აუგუსტო ლეგია	24 სექტემბერი 1908	24 სექტემბერი 1912	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
66		გილერმო ბილინგურსტი	24 სექტემბერი 1912	4 თებერვალი 1914	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
67		ოსკარ ბენავიდესი	4 თებერვალი 1914	18 აგვისტო 1915	სახელმწიფო გადატრიალება
68		ხოსე პარდო ი ბარედა	18 აგვისტო 1915	4 ივლისი 1919	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
69		აუგუსტო ლეგია	4 ივლისი 1919	25 აგვისტო 1930	პირდაპირი არჩევნები სახელმწიფო გადატრიალება	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
70		მანუელ მარია პონსე ბრუსეტი	25 აგვისტო 1930	27 აგვისტო 1930	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი
71		ლუის მიგელ სანჩეს სერო	27 აგვისტო 1930	1 მარტი 1931	სახელმწიფო გადატრიალება	დროებითი სამთავრობო ხუნტის პირველი პრეზიდენტი
72		რიკარდო ლეონსიო ელიასი	1 მარტი 1931	5 მარტი 1931	სახელმწიფო გადატრიალება	დროებითი სამთავრობო ხუნტის მეორე პრეზიდენტი
73		გუსტავო ხიმენესი	5 მარტი 1931	11 მარტი 1931	სახელმწიფო გადატრიალება	დროებითი სამთავრობო ხუნტის მესამე პრეზიდენტი
74		დავიდ სამანეს ოკამპო	11 მარტი 1931	8 დეკემბერი 1931	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი	სამხრეთის ხუნტის პრეზიდენტი
75		ლუის მიგელ სანჩეს სერო	8 დეკემბერი 1931	30 აპრილი 1933	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
76		ოსკარ ბენავიდესი	30 აპრილი 1933	8 დეკემბერი 1939	აირჩია კონგრესმა	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
77		მანუელ პრადო ი უგარტეჩე	8 დეკემბერი 1939	28 ივლისი1945	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
78		ხოსე ბუსტამანტე ი რივერო	28 ივლისი 1945	29 ოქტომბერი 1948	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
79		მანუელ ოდრია	29 ოქტომბერი 1948	1 ივნისი 1950	სახელმწიფო გადატრიალება
80		ზენონ ნორიეგა აგუერო	1 ივნისი 1950	28 ივლისი 1950	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი
81		მანუელ ოდრია	28 ივლისი 1950	28 ივლისი 1956	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
82		მანუელ პრადო ი უგარტეჩე	28 ივლისი 1956	18 ივლისი 1962	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
83		რიკარდო პერეს გოდოი	18 ივლისი 1962	3 მარტი 1963	სახელმწიფო გადატრიალება	სამხედრო ხუნტის პირველი პრეზიდენტი
84		ნიკოლას ლინდლეი	3 მარტი 1963	28 ივლისი 1963	სახელმწიფო გადატრიალება	სამხედრო ხუნტის მეორე პრეზიდენტი
85		ფერნანდო ბელაუნდე ტერი	28 ივლისი 1963	3 ოქტომბერი 1968	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
86		ხუან ველასკო ალვარადო	3 ოქტომბერი 1968	30 აგვისტო 1975	სახელმწიფო გადატრიალება	რევოლუციური შეიარაღებული ძალების პირველი პრეზიდენტი
87		ფრანსისკო მორალეს ბერმუდესი	30 აგვისტო 1975	28 ივლისი 1980	სახელმწიფო გადატრიალება	რევოლუციური შეიარაღებული ძალების მეორე პრეზიდენტი
88		ფერნანდო ბელაუნდე ტერი	28 ივლისი 1980	28 ივლისი 1985	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
89		ალან გარსია პერესი	28 ივლისი 1985	28 ივლისი 1990	პირდაპირი არჩევნები	კონსტიტუციური პრეზიდენტი
90		ალბერტო ფუხიმორი	28 ივლისი 1990	22 ნოემბერი 2000	პირდაპირი არჩევნები სახელმწიფო გადატრიალება	პრეზიდენტი
91		ვალენტინ პანიაგა	22 ნოემბერი 2000	28 ივლისი 2001	მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი	პრეზიდენტი
92		ალეხანდრო ტოლედო	28 ივლისი 2001	28 ივლისი 2006	პირდაპირი არჩევნები	პრეზიდენტი
93		ალან გარსია პერესი	28 ივლისი 2006	28 ივლისი 2011	არჩევნები	პრეზიდენტი
94		ოლიანტა უმალა	28 ივლისი 2011	28 ივლისი, 2016	არჩევნები	პრეზიდენტი
95		პედრო კუჩინსკი	28 ივლისი 2016	21 მარტი, 2018	არჩევნები	პრეზიდენტი
96		მარტინ ვისკარა	23 მარტი, 2018	9 ნოემბერი, 2020	კონსტიტუციური მემკვიდრეობა (1-ლი ვიცე-პრეზიდენტი)	პრეზიდენტი
97		მანუელ მერინო	10 ნოემბერი, 2020	15 ნოემბერი, 2020	კონსტიტუციური მემკვიდრეობა (კონგრესის პრეზიდენტი)	პრეზიდენტი
98		ფრანსისკო საგასტი	17 ნოემბერი, 2020	28 ივლისი 2021	კონსტიტუციური მემკვიდრეობა (კონგრესის პრეზიდენტი)	პრეზიდენტი
99		პედრო კასტილო	28 ივლისი, 2021	7 დეკემბერი, 2022	არჩევნები	პრეზიდენტი
100		დინა ბოლუარტე	7 დეკემბერი, 2022	დღემდე	კონსტიტუციური მემკვიდრეობა (1-ლი ვიცე-პრეზიდენტი)

რესურსები ინტერნეტში

• პერუს ისტორიის ქრონოლოგია
• პერუს პრეზიდენტები 1945 წლიდან

სქოლიო

1. თვითგამოცხადებული პრეზიდენტი, ორბეგოსოს მთავრობის პარალელურად, არეკიპაში
2. თვითგამოცხადებული პრეზიდენტი, ორბეგოსოს მთავრობის პარალელურად, პერუში
3. პერუს და ბოლივიის რესპუბლიკები გაერთიანდა და ეწოდა პერუსა და ბოლივიის კონფედერაცია, რომლის პროტექტორიც გახდა ანდდრეს დე სანტა–კრუსი