იუსუფ კარში

იუსუფ კარში (დ. 23 დეკემბერი, 1908 — გ. 13 ივლისი, 2002) — სომეხი-კანადელი ფოტოგრაფი, რომელიც ცნობილი გახდა ცნობილი ადამიანების პორტრეტების გადაღებით. მიჩნეულია როგორც, მე-20 საუკუნის ერთ-ერთი უდიდესი პორტრეტების ფოტოგრაფი.

იუსუფ კარში
დაიბადა	23 დეკემბერი, 1908 მარდინი, ოსმალეთის იმპერია
გარდაიცვალა	13 ივლისი, 2002 (93 წლის) ბოსტონი, მასაჩუსეტსი, აშშ
ეროვნება	სომეხი, კანადელი
საქმიანობა	ფოტოგრაფი

სომეხთა გენოციდის შემდეგ, კარში კანადაში იმიგრირდა. 1930-იანი წლებისათვის უკვე დიდი ფოტოგრაფის სახელი ჰქონდა ოტავაში, სადაც მან ახალგაზრდობის უმეტესი დრო გაატარა, თუმცა სამუშაოდ ხშირად მოგზაურობდა. უინსტონ ჩერჩილის 1941 წელს გადაღებული ფოტოს შემდეგ, მან გადაიღო მრავალი პოლიტიკური ლიდერის, მეცნიერი და ხელოვანი ქალებისა და კაცების ფოტოები. კარშის 20-ზე მეტი ფოტო გამოჩნდა ჟურნალ Life-ის გარეკანზე, პენსიაზე გავიდა 1993 წელს.

ბიოგრაფია

იუსუფ კარში დაიბადა სომეხი მშობლების ვაჭარი ამსიჰ კარშის (1872–1962), და ბაია ნაკაშის (1883–1958) ოჯახში, 1908 წლის 23 დეკემბერს, მარდინში, დიარბაქირის ვილაიეთში, ოსმალეთის იმპერიაში. ^{[1] [2]} მას ჰყავდა ორი ძმა: ჯამილი და მალაკი; ეს უკანასკნელი ასევე ფოტოგრაფი იყო. ^[3] მისი გაუნათლებელი მამა ბევრს მოგზაურობდა ავეჯის, ხალიჩების, სანელებლების სავაჭროდ, ხოლო დედამისი განათლებული ქალი იყო, რაც მაშინ იშვიათობას წარმოადგენდა, იგი ძალიან ნაკითხი იყო, განსაკუთრებით თავის საყვარელ ბიბლიაში.

ქალაქის სომხური მოსახლეობა ძირითადად არაბულენოვანი იყო. გაიზარდა სომხების გენოციდის დროს, რომლის დროსაც მისი ოჯახის ნაწილი მოკლეს. ”იმ დღეების მოგონებები შეიცავს სისხლისა და სილამაზის, დევნის და მშვიდობის უცნაურ ნაზავს”, - დაწერა მან მოგვიანებით. კარში და მისი ოჯახი გაიქცნენ ლტოლვილთა ბანაკში ალეპოში, სირიაში, 1922 წელს, ერთთვიანი მოგზაურობით ქურთულ ქარავანთან ერთად . ჟურნალმა ეკონომისტმა აღნიშნა, რომ მას თავი სომეხად მიაჩნდა და, ვართან გრიგორიანის აზრით, მას კანადელობაც და სომეხობაც ერთნაირად ეამაყებოდა. ^[4]

კარში 1938 წელს

კარში ოჯახმა კანადაში გაგზავნა. ^[5] ის ბეირუთდან გემით ჰალიფაქსში, ახალ შოტლანდიაში, 1923 წლის 31 დეკემბერს ჩავიდა. საცხოვრებლად მაშინვე გადავიდა შერბრუკში, კვებეკში, რათა ეცხოვრა ბიძასთან, ჯორჯ ნაკაშიანთან ერთად, რომელიც ასევე პორტრეტების ფოტოგრაფი იყო. იგი ერთი წლის განმავლობაში სწავლობდა შერბრუკის საშუალო სკოლაში. კანადაში მისვლისას მან ცოტა ფრანგული და ინგლისური იცოდა, არ ჰქონდა ფული და განათლებაც არ ჰქონდა მიღებული. კარში მუშაობდა, ხოლო ფოტოგრაფიას ბიძამისი ასწავლიდა. 1928 წლიდან 1931 წლამდე, იუსუფი სწავლობდა ბოსტონში, მასაჩუსეტსის შტატში, ჯონ ჰ. გაროსთან, რომელიც იმ დროისთვის ყველაზე გამოჩენილი სომეხი ფოტოგრაფი იყო ამერიკაში, მან სახელი გაითქვა ბოსტონის ცნობილი ადამიანების ფოტოებით.

ქორწინება

კარშიმ პირველად იქორწინა სოლანჟ გოტიესზე (1902-1961) 1939 წელს. კარში შეხვდა მას ოტავას პატარა თეატრში 1933 წელს. გოტიე დაიბადა ტურში, საფრანგეთში და ახალგაზრდობისას იმიგრირდა კანადაში. ^[6] ისინი თავდაპირველად საცხოვრებლად გადავიდნენ გოტიეს ბინაში და 1940 წელს, არტ დეკოს სტილის სახლში. გოტიესი გარდაიცვალა 1961 წლის იანვარში, კიბოთი.

მეორედ დაქორწინდა მედიკოს მწერალთან, ესტრელიტა მარია ნაჩბართან, 1962 წლის აგვისტოში, რომელიც მასზე 21 წლის უმცროსი იყო. ^[7] მათ ქორწილს უძღვებოდა ფულტონ ჯ. შინი, ნიუ-იორკის კათოლიკე არქიეპისკოპოსის დამხმარე ეპისკოპოსი. 1972 წლიდან 1992 წლამდე ისინი ცხოვრობდნენ მესამე სართულის კომპლექტში შატო ლოურიეში, ოტავაში. მათ შვილი არ ჰყავდათ.

რესურსები ინტერნეტში

• ოფიციალური იუსუფ კარშის ვებსაიტი
• იუსუფ კარშის პროფილი Photogpedia– ში
• იუსუფ კარშის ფონდები (R613) ბიბლიოთეკასა და არქივში კანადაში
• იუსუფ კარშის კოლექცია დაარქივებული 2021-10-20 საიტზე Wayback Machine. კანადის ეროვნულ გალერეაში, ოტავა, ონტარიო

სქოლიო

1. „Décès de Mme Amsih Karsh [Death of Mrs. Amsih Karsh]“. Le Guide (ფრანგული). (via Bibliothèque et Archives nationales du Québec). 30 September 1958. ციტატა: „Nous avons appris avec regret ‘a mort de Mme Amsih Karsh née Bahia Nakash décédée mardi matin le 3 octobre à l'äge de 76 ans ot 7 mois. Elle laisse dans le deuil outre son époux, ses fils, MM. Yousuf Karsh. Malak Karsh, Jamil Karsh, Salim Karsh...“
2. „Deaths“. The Ottawa Citizen. June 28, 1962. p. 49. ციტატა: „Amish Karsh, 90. Turkish-born father of internationally-famous photographers Malak and Yousuf Karsh“
3. „Ottawa photographer Malak Karsh dies“. cbc.ca. Canadian Broadcasting Corporation. November 9, 2001. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2 December 2014.
4. „Karsh Photo Still Enthralls Vartan Gregorian“. Asbarez. November 10, 2011. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 August 2021.
5. Kaufman, Sarah (July 26, 2009). „Review of 'Karsh at 100: Portraits of Artists' at Canadian Embassy“. The Washington Post. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 July 2019. ციტატა: „Karsh, an Armenian emigre who lived most of his life in Ottawa.“
6. „Mrs. Karsh, Wife of Photographer, Business Manager of the Portraitist is Dead--Did Research for his Work“. The New York Times. January 26, 1961.
7. „Yousuf Karsh, Photographer, Marries Estrellita Nachbar“. The New York Times. August 29, 1962.