Remove ads
Victor Hugo (26. febrúar 1802, Besançon, Frakklandi – 22. maí 1885, París) var franskur ljóða-, skáldsagna- og leikritahöfundur og einn af áhrifamestu skáldum frönsku rómantíkurinnar. Þekktustu verk hans eru Vesalingarnir (Les Misérables) og Maríukirkjan í París (Notre-Dame de Paris). Hann var íhaldssamur í æsku en varð síðar mikill stuðningsmaður lýðveldisstefnu. Verk hans snertu á helstu málefnum og stefnum ríkjandi í stjórnmálum og list á æviferli hans.
 Victor Hugo árið 1875. | |
| Fæddur: | 26. febrúar 1802 Besançon, Doubs, Frakklandi |
|---|---|
| Látinn: | 22. maí 1885 (83 ára) París, Frakklandi |
| Starf/staða: | Rithöfundur, stjórnmálamaður |
| Þjóðerni: | Franskur |
| Bókmenntastefna: | Rómantík |
| Þekktasta verk: | Maríukirkjan í París (1831) Vesalingarnir (1862) |
| Maki/ar: | Adèle Foucher (g. 1822; d. 1868) |
| Börn: | Léopold Victor Hugo Léopoldine Hugo Charles Hugo François-Victor Hugo Adèle Hugo |
| Undirskrift: |  |
Remove ads
Hugo var yngstur þriggja sona hjónanna Joseph Léopold Sigisbert Hugo (1773–1828) og Sophie Trébuchet (1772–1821). Hann fæddist árið 1802 í Besançon (borg í Franche-Comté fylki) og bjó mestan hluta ævi sinnar í Frakklandi.
Ókyrrð einkenndi æsku Hugo, en skömmu fyrir fæðingu hans endaði valdatíð Búrbóna í frönsku byltingunni, ríkisstéttaþing var sett saman og svo síðar lagt af þegar Napóleon Bónaparte gerði Frakkland að keisaraveldi en þá var Hugo orðinn tveggja ára. Skömmu fyrir átján ára afmæli var konungsveldi Búrbóna svo endurreist. Skoðanir foreldra hans einkenndu þær hugmyndafræðilegu og trúarlegu andstæður sem voru ríkjandi allt hans líf; faðir hans var hermaður, trúlaus lýðræðissinni og dyggur stuðningsmaður Napoleóns en móðir hans var kaþólikki og konungssinni.
Sophie, móðir Hugo, fylgdi eiginmanni sínum á varðstaði til Ítalíu og Spánar. Hún fékk leið á herlíferninu og stanslausum ferðalögum, auk þess að vera upp á kant við ótryggan eiginmann sinn. Hún ákvað því að skilja við hann og flutti til Parísar. Íhaldssemi Hugo á yngri árum má því rekja til þess að móðir hans ól hann upp en í fyrstu verkum hans má greina ástríðufulla hollustu við konung og trúna. Það var ekki fyrr en í kjölfarið á febrúarbyltingunni 1848 sem hann fór að gagnrýna kaþólsku kirkjuna og fór að berjast fyrir lýðræði og frjálsri hugsun.
Hugo varð einn heitasti stuðningsmaður lýðveldishyggju í Frakklandi eftir byltinguna 1848. Þegar Louis-Napoléon Bonaparte, fyrsti forseti annars franska lýðveldisins, framdi valdarán árið 1852 og tók sér keisaratign undir nafninu Napóleon 3. gerðist Hugo einn harðasti gagnrýnandi hans. Hugo fór í sjálfskipaða útlegð á tíma síðara franska keisaraveldisins og neitaði að snúa heim jafnvel þegar keisarinn bauð andstæðingum sínum almenna sakaruppgjöf þar sem Hugo vildi ekki veita keisarastjórninni viðurkenningu sína og búa við ritskoðun á stjórnmálaritum sínum.
Hugo sneri ekki aftur til Frakklands fyrr en eftir að síðara keisaraveldið hrundi í miðju fransk-prússneska stríðinu árið 1870 og þriðja lýðveldið var stofnað í París. Stuttu eftir að Hugo sneri aftur til Parísar hófu Prússar umsátur um borgina. Á meðan á umsátrinu stóð varð matarskortur svo mikill að Parísarbúar neyddust til þess að borða dýragarðsdýr og rottur. Hugo skrifaði um reynslu sína: „Við erum ekki einu sinni að borða hesta lengur. Kannski er þetta hundur? Kannski er þetta rotta? Ég er farinn að fá magapínu. Við leggjum okkur hið óþekkta til munns.“[1]
Eftir að stríðinu lauk tók Hugo virkan þátt í stjórnmálum þriðja lýðveldisins. Hann sat á þingi fyrir Signukjördæmi frá 30. janúar 1876 til dauðadags og átti í samskiptum við ýmsa helstu áhrifamenn Frakklands á þessum tíma, meðal annars Adolphe Thiers, Léon Gambetta og Georges Clemenceau.[2]
Remove ads
Eins og mörg ung skáld á þessum tíma var Hugo undir miklum áhrifum François-René de Chateaubriand, upphafsmans rómantíkur og eitt af afburðarskáldum Frakka á 18. öld. Hugo ákvað ungur að hann skyldi vera eins og Chateaubriand eða vera annars ekki neitt en sú varð raunin að mörgu leiti, hann hélt áfram að breiða út rómantík, tók þátt í stjórnmálum sem lýðræðissinni og fyrir vikið lenti í útleigð, ekki ólíkt Chateaubriand.
Bráðþroska eldmóður og mælska í fyrstu verkum Hugo gerðu hann frægan ungan að aldri. Fyrsta ljóðasafn hans (Nouvelles Odes et Poésies Diverses) var gefið út 1824, þegar hann var aðeins tuttugu og tveggja ára gamall og ávann sér þannig konunglega ölmusu frá Lúðvík XVIII. Ljóðasafnið sem kom tveimur árum síðar (Odes et Ballades) gerði hann þó enn frægari og þar sýndi hann fram á náttúrulega hæfileika sína sem skáld.
Þrátt fyrir að vera gegn óskum móður hans, varð Hugo ástfangin og trúlofaðist leynilega bernsku kærustu sinni, Adéle Foucher (1803-1868). Hann var óvenjulega náin móður sinni og giftist því ekki Foucher fyrr en eftir að móðir hans lést árið 1822. Hann gaf út fyrstu skáldsöguna sína næsta ár (Han d'Islande, 1823) og aðra skáldsögu þrem árum síðar (Bug-Jargal, 1826). Á árunum 1829 til 1840 gaf hann út fimm ljóðarit í viðbót (Les Orientales, 1829; Les Feuilles d'automne, 1831; Les Chants du crépuscule, 1835; Les Voix intérieures, 1837; and Les Rayons et les ombres, 1840) og mótaði orðspor sitt sem eitt helsta harmljóða- og ljóðaskáld síns tíma.
Remove ads
Útgefið á æviferli hans
- Nouvelles Odes (1824)
- Bug-Jargal (1826)
- Odes et Ballades (1826)
- Cromwell (1827)
- Les Orientales (1829)
- Le Dernier jour d'un condamné (1829)
- Hernani (1830)
- Notre-Dame de Paris (1831) (ísl. útg. 1945: Esmeralda; 1948: Maríukirkjan í París; 1996: Hringjarinn í Notre-Dame)
- Marion Delorme (1831)
- Les Feuilles d'automne (1831)
- Le roi s'amuse (1832)
- Lucrèce Borgia (1833)
- Marie Tudor (1833)
- Étude sur Mirabeau (1834)
- Littérature et philosophie mêlées (1834)
- Claude Gueux (1834)
- Angelo (1835)
- Les Chants du crépuscule (1835)
- Les Voix intérieures (1837)
- Ruy Blas (1838)
- Les Rayons et les ombres (1840)
- Le Rhin (1842)
- Les Burgraves (1843)
- Napoléon le Petit (1852)
- Les Châtiments (1853)
- Lettres à Louis Bonaparte (1855)
- Les Contemplations (1856)
- La Légende des siècles (1859)
- Les Misérables (1862) (ísl. útg. 1925: Vesalingarnir)
- William Shakespeare (essay) (1864)
- Les Chansons des rues et des bois (1865)
- Les Travailleurs de la Mer (1866)
- Paris-Guide (1867)
- L'Homme qui rit (1869) (ísl. útg. 1932: Maðurinn sem hlær)
- L'Année terrible (1872)
- Quatre-vingt-treize Ninety-Three (1874)
- Mes Fils (1874)
- Actes et paroles — Avant l'exil (1875)
- Actes et paroles - Pendant l'exil (1875)
- Actes et paroles - Depuis l'exil (1876)
- La Légende des Siècles 2e série (1877)
- L'Art d'être grand-père (1877)
- Histoire d'un crime 1re partie (1877)
- Histoire d'un crime 2e partie (1878)
- Le Pape (1878)
- Religions et religion (1880)
- L'Âne (1880)
- Les Quatres vents de l'esprit (1881)
- Torquemada (1882)
- La Légende des siècles Tome III (1883)
- L'Archipel de la Manche (1883)
Útgefin eftir andlát
- Théâtre en liberté (1886)
- La fin de Satan (1886)
- Choses vues - 1re série (1887)
- Toute la lyre (1888)
- Alpes et Pyrénées (1890)
- Dieu (1891)
- France et Belgique (1892)
- Toute la lyre - nouvelle série (1893)
- Correspondances - Tome I (1896)
- Correspondances - Tome II (1898)
- Les années funestes (1898)
- Choses vues - 2e série (1900)
- Post-scriptum de ma vie (1901)
- Dernière Gerbe (1902)
- Mille francs de récompense (1934)
- Océan. Tas de pierres (1942)
- Pierres (1951)
Rit á netinu
- Les Misérables online
- The Hunchback of Notre Dame online
- E-texts of some of Hugo's works from various sources
- E-texts of Hugo's work, contemporary and modern reviews, and biographical material
- Political speeches by Victor Hugo: Victor Hugo, My Revenge is Fraternity!
- Biography and speech from 1851 Geymt 8 ágúst 2007 í Wayback Machine
- Victor Hugo Central
- A list of works by Victor Hugo
- Victor Hugo ebooks Geymt 22 desember 2005 í Wayback Machine Read Victor Hugo's works online in an easy to read HTML format
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads