Thurgau

Thurgau er tólfta stærsta kantónan í Sviss með 991 km². Hún liggur nær nyrst í landinu og varð formlega að kantónu 1803.

Thurgau

Höfuðstaður	Frauenfeld
Flatarmál	911 km²
Mannfjöldi  – Þéttleiki	244.330 247/km²
Sameinaðist Sviss	1803
Stytting	TG
Tungumál	Þýska
Vefsíða

Lega og lýsing

Thurgau liggur nær nyrst í Sviss og er með landamæri að Þýskalandi. Auk þess eru kantónurnar Zürich fyrir vestan og St. Gallen fyrir sunnan. Kantónan Schaffhausen rétt snertir Thurgau í norðvestri. Thurgau liggur með nær allri suðurströnd Bodenvatns. Tvær stórar ár ganga í gegnum kantónuna: Rín og Thur. Kantónan nær ekki að Alpafjöllum en 61% svæðisins er notað fyrir landbúnað. Íbúar eru 244 þúsund, sem gerir Thurgau að tólftu fjölmennustu kantónunni í Sviss. Höfuðborgin er Frauenfeld.

Skjaldarmerki

Skjaldarmerki Thurgau eru tvö gul ljón á grænum og hvítum grunni. Tungurnar, augun og reðurnir eru rauðir. Merki þetta er runnið undan rifjum Kyburg-ættarinnar sem ríkti yfir svæðinu til 13. aldar, er Habsborgarættin tók við. Græni liturinn stendur fyrir frelsi en sá hvíti fyrir sakleysi.

Orðsifjar

Thurgau er nefnt eftir ánni Thur sem rennur í gegnum kantónuna. Thur er gamalt indóevrópskt orð sem merkir sá sem flýtir sér (ef til vill skylt orðinu þjóta). Gau merkir landsvæði. Gæluheiti Thurgau er Mostindien. Most er þykkur eplasafi, en eplarækt hefur verið stunduð í héraðinu síðan á miðöldum. Indien merkir Indland, enda þykir mörgum ásýnd kantónunnar líkjast Indlandi.

Söguágrip

Snemma á miðöldum tilheyrði héraðið Thurgau hertogadæminu Sváfalandi (Schwaben) og var miklu stærra en það er í dag. Á 9. öld var suðurhlutinn splittaður af og varð að héraðinu Zürich. Seinna var enn klipið af héraðinu að austan og við það myndaðist hluti af St. Gallen og Appenzell. Snemma á 10. öld reyndi Rúdolf II frá Búrgúnd að hrifsa til sín héraðið en samtímis gerði Burchard II frá Sváfalandi tilkall til þess. Í orrustunni við Winterthur árið 917 sigraði Burchard og hélst héraðið (ásamt Zürich) því í Sváfalandi. Greifarnir frá Kyburg réðu héraðinu til 1264, en þá tók Habsborgarættin við. Í sjálfstæðisstríði Svisslendinga börðust íbúar Thurgau með Habsborgurum, til dæmis í orrustunni við Morgarten, sem Svissarar sigruðu í. Árið 1415 lenti Habsborgaraættin upp á kant við Sigismund keisara, sem lét hertaka héraðið. Það skiptist á milli nærliggjandi héraða, svo sem Bern og Zürich. 1798 var helvetíska lýðveldið stofnað að tilstuðlan Frakka. Þá var Thurgau innlimað í lýðveldið. Thurgau varð að eigin kantónu 1803 í endurskipulagningu lýðveldisins. Höfuðstaðurinn varð Frauenfeld. Eftir fall Napoleons varð Thurgau að frjálslyndri kantónu. Kantónan hefur margoft endurnýjað stjórnarskrá sína, síðast 1987.

Borgir

Stærstu borgir Thurgau:

Röð	Borg	Íbúafjöldi	Ath.
1	Frauenfeld	23 þúsund	Höfuðborg kantónunnar
2	Kreuzlingen	19 þúsund	Við Bodenvatn
3	Arbon	13 þúsund	Við Bodenvatn
4	Amriswil	12 þúsund
5	Weinfelden	10 þúsund
6	Romanshorn	9.600	Við Bodenvatn

Heimildir

• Fyrirmynd greinarinnar var „Thurgau“ á þýsku útgáfu Wikipedia. Sótt 5. apríl 2011.