Fagradalsfjall

„Fagradalsfjall“ getur einnig átt við Fagradalsfjall á Brúaröræfum.

Fagradalsfjall er móbergsfjall á Reykjanesskaganum vestanverðum. Það er talið vera vestasti hluti Reykjanesfjallgarðsins, en vestan þess eru stök fell. Fagradalsfjall er aflangt frá austri til vesturs. Hæsti punkturinn er Langhóll; um 390 metrar á hæð. Það hefur orðið til á ísöld við gos undir jökli og er smáhraunlag á því ofanverðu, sem gefur til kynna að gosið hafi náð lítið eitt upp úr jöklinum. Fjallið flokkast því sem stapi.

Fagradalsfjall
Fagradalsfjall séð frá Reykjanesbraut.
Hæð	385 metri
Land	Ísland
Sveitarfélag	Grindavíkurbær
Hnit	63°54′18″N 22°16′21″V
breyta upplýsingum

Þann 3. maí 1943 fórst herflugvél Bandaríkjahers á Fagradalsfjalli. Fjórtán manns létust en einn komst lífs af. Meðal hinna látnu var Frank Maxwell Andrews en hann var afar háttsettur í bandarískra hernum og heimildir segja að hann hafi átt að stýra innrásinni í Normandí í Evrópu. Eftirmaður hans í hernum var Eisenhower sem síðar varð forseti Bandaríkjanna. Flugvélin mun hafa ætlað að lenda á flugvellinum í Kaldaðarnesi.

Þann 19. mars 2021 hófst eldgos við fjallið, nánar tiltekið í Geldingadölum. Stóð það í 6 mánuði. Gos tók sig aftur upp í Meradölum í ágúst 2022 og í júlí 2023 við Litla-Hrút.

Myndir

• 
  Fagradalsfjall, loftmynd.
• 
  Bandarískir hermenn við flugvélabrakið 1943.
• 
  Fólk í hlíðum Fagradalsfjalls að virða fyrir sér eldgosið í Geldingadölum í lok mars 2021.

Tengt efni

• Eldgosið við Fagradalsfjall 2021
• Eldgosið í Meradölum 2022
• Eldgosið við Litla-Hrút 2023

Heimildir

• Fyrirmynd greinarinnar var „Frank Maxwell Andrews“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 17. ágúst 2011.
• „Hvað getið þið sagt mér um Fagradalsfjall?“. Vísindavefurinn.
• Flugvélaflök við Fagradalsfjall (ferlir.is)