From Wikipedia, the free encyclopedia
La batalio di Francia esis l'invado di Francia e di tale nomizita "basa landi" (Belgia, Nederlando e Luxemburgia) dum la duesma mondomilito. Ol komencis ye la 10ma di mayo 1940, kande trupi de Nacional-Socialista Germania invadis Nederlando, e finis ye la 25ma di junio sam yaro, kande Francia signatis la kapitulaco.
| Batalio di Francia | |||
 | |||
| Kelk imaji pri la batalio di Francia. | |||
| Konflikto: | Duesma mondomilito | ||
| Dato: | de la 10ma di mayo til la 25ma di junio 1940 | ||
| Loko: | Francia, Belgia, Nederlando e Luxemburgia | ||
| Rezulto: | Naziista vinko. | ||
| Nacional-socialista Germania Italia (pos la 10ma di junio) |
↔ |  FranciaFranca koloniala imperio  Unionita Rejio Kanada Belgia Nederlando Luxemburgia Polonia | |
| Walther von Brauchitsch Gerd von Rundstedt Fedor von Bock Wilhelm von Leeb Albert Kesselring Hugo Sperrle Umberto la 3ma di Italia |
↔ | Maurice Gamelin Alphonse Georges Maxime Weygand Léopold la 3ma di Belgia John Verecker, Sinioro Gort Henri Winkelman Władysław Sikorski | |
| 141 divizioni 7 378 armi 2,445 tanki 5,638 avioni 3.35 milion soldati Alpi, la 20ma di junio 300,000 Italiani |
↔ | 144 divizioni 13 974 armi 3,383 tanki 2,935 avioni 3.3 milion soldati Alpi, ye la 20ma di junio ~150,000 Franci | |
| Germania: entote 157 621 perdaji (di qui c. 49 mil morti) 1236 avioni 795 tanki Italia: 6 055 soldati |
↔ | 360 mil morti o vunditi 1,9 milion kaptiti 2,233 avioni | |
Ica batalio finis la periodo surnomizita "drola milito", en ke preske nula kombato eventis an l'Ocidentala fronto.
Generalo Maurice Gamelin preparis Francia por eventuala milito kontre Germania simile a la preparo qua facesis por l'unesma mondomilito: ilu pensis ke la nomizita "lineo Maginot" (serio di fortifikuri an la frontiero kun Germania) impedus Germana atako de esto. Do, por ilu, posibla atako Germana eventus tra Nederlando. Kande Belgia deklaris neutreso, to impedis la projeto di la Federiti pri uzar la lando kom bataliagro. Konseque, la Federiti decidis organizar defenso-lineo an la frontiero Francia-Belgia. Li anke pensis ke Belga fortresi, quale Eben-Emael, povus haltar l'ataki dal Germani. Altralatere, Franci pensis ke la regiono Ardeni esus nepenetrebla, e pozis nur rezervo-trupi por defensar la regiono.
Germana armeo dividesis en tri: l'Armeo B lansis atako kontre Belgia por trompar Britaniana e Franca trupi e koaktar li avancar; samatempe, l'Armeo A, qua havis cirkume 45 divizioni - di qui 7 kun tanki - movis tra Ardeni, regiono konsiderita "nepenetrebla", por destruktar Franca defensi proxim la fluvio Meuse; fine l'Armeo C, sude, atakus la lineo Maginot sub komando dal generalo Wilhelm von Leeb.
Ye la 10ma di mayo Germani atakis fuorto Eben-Emael en Belgia, konsiderita "nedestruktebla", per trupi di parashutisti. La fuorto rapide kapitulacis. Ye la 13ma e la 14ma di mayo li atingis la fluvio Meuse. Nederlandani, sen preparo por mobila milito, kapitulacis ye la 15ma di mayo.[1] Multa Britaniana e Franca trupi translojis vers Belgia e Nederlando por kombatar la Naziisti. Samatempe, la Germana trupi del Armeo A rapide translojis tra Ardeni ed atakis la nordo di Francia ye la 13ma di mayo. Ye la 17ma di mayo lore kolonelo Charles de Gaulle atakis Germani en Montcornet, ma lua mikra grupo di tanki poke interferis en la Germana avanco.[1] Ye la 21ma di mayo Britaniana trupi atakis Germani en Arras, ma la tanki de la 7ma Diviziono Panzer komandita da Erwin Rommell represis l'atako.[1] Pos 10 dii de la komenco dil atako kontre Francia, Germana tanki atingis Abbeville, en la litoro, e dividis l'armeo di la Federiti en du.[1]
L'equipuro qua faciligis Germana suceso en la batalio esis la radio-transmisilo.[2] Omna tanki Panzer havis radio-transmisili, qui posibligis komuniko kun altra tanki e rapide chanjar la taktiki dum batalii.
Pos la divido di lua trupi e la kapitulaco di Belgia ye la 28ma di mayo, Britaniani decidis evakuar l'Expedicionala Grupo Britaniana (BEF) tra la portuo di Dunkerque, norde de Francia.[1] Entote, 338 000 soldati (di qui 1/3 Franci) fugis de Dunkerque vers Anglia, en la nomizita "Operaco Dinamo". Tamen, tota l'artilrio, vehili e provizuri de BEF abandonesis en Francia.[1]
Kun Nederlando e Belgia neutrigita ed Unionita Rejio sen trupi en la kontinento, Germana trupi avancis sude por konfrontar la Franci. Ye la 5ma di junio li atakis Franca defensi, e la 14ma di junio Paris kapitulacis.[1] Lyon kaptesis ye la 20ma di junio.
Ye la 22ma di junio Philippe Pétain, lor recente indikita chefministro, signatis armistico kun Germani.[1] Hitler imperis ke l'armistico signatabus en la sama vagono di treno en ke Germani signatis la kapitulaco di 1918.[1] Pétain kreis "stato-marioneto" qua divenis konocita kom "Francia di Vichy", kun chef-urbo en la sudala urbo Vichy, dum ke Germani okupis nemediate la nordo e la westo di Francia.[1]
Germani anke atakis la lineo Maginot per bombi lansita da avioni e ruptis ol en multa punti. Ye la 17ma di junio, Germana tanki komandita da Heinz Guderian atingis la lineo Maginot an la frontiero kun Suisia, e la trupi en la lineo ne povis recevar provizuri de altra regioni di Francia. La maxim multa fortresi kapitulacis ye la 25ma di junio, e la lasta kapitulacis ye la 10ma di julio.
Italiani decidis atakar la sudo di Francia ye la 10ma di junio ma lia 32 divizioni repulsesis da 6 Franca divizioni. L'armistico kun Italiani signatesis en Roma ye la 24ma di junio, ed ye 00:35 kloki la 25ma di junio ol efikeskis.
Francia dividesis en du zoni: la nordo e la westo di la lando okupesis direte dal Germani, dum ke Pétain guvernis la nomizita "libera zono", sude de la lando. Britaniani temis ke Germani uzabus Franca mar-armeo por atakar l'Unionita Rejio (en la surnomizita "Operaco Marala Leono"). Do, ye la 3ma di julio 1940 Britaniana mar-armeo demandis ke Franca mar-armeo donis lua navi a Britaniani od adminime destruktis la navi. Pro ke Franci refuzis facar to, Britaniani bombardis la floto, sinkis o domajis multa navi e mortigis 1 297 Franca maristi.[1]
Pos l'invado di Francia, Germani konquestabis tota landi de westal Europa qui li decidis atakar, ecepte l'Unionita Rejio. Multa judi fugabis de la nordo di Francia vers Bordeaux kande komencis l'invado Germana en mayo e lua expanso en junio. Pos l'armistico Bordeaux pozesis sub Germana administrado, e 2/3 de lua judi deportesis.[3]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
