Սայմոն Կուզնեց

Սայմոն (Սեմյոն) Սմիթ Կուզնեց (անգլ.՝ Simon Smith Kuznets, ծննդյան անունը՝ ռուս.՝ Семён Абрамович Кузнец, ապրիլի 30, 1901(1901-04-30)^{[1][2][3][…]}, Պինսկ, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 8, 1985(1985-07-08)^[1][4], Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ), ամերիկյան տնտեսագետ, տնտեսագիտության գծով Նոբելյան մրցանակակիր (1971 թվական)։

Սայմոն Կուզնեց անգլ.՝ Simon Kuznets
Ծնվել է	ապրիլի 30, 1901(1901-04-30)[1][2][3][…] Պինսկ, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հուլիսի 8, 1985(1985-07-08)[1][4] (84 տարեկան) Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  ԱՄՆ
Մասնագիտություն	տնտեսագետ և վիճակագրագետ
Հաստատություն(ներ)	Հարվարդի համալսարան, Ջոնս Հոփքինսի համալսարան և Փենսիլվանիայի համալսարան
Պաշտոն(ներ)	նախագահ
Անդամակցություն	Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[5], Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա[5], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Տնտեսաչափական ընկերություն[6]
Ալմա մատեր	Pinsk Realschule?, Կոլումբիայի համալսարան և Q4496322?[7]
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն[8]
Գիտական ղեկավար	Ուեսլի Քլեր Միտչել
Եղել է գիտական ղեկավար	Միլթոն Ֆրիդմեն, Jacob Schmookler?, Richard Easterlin?, Stanley Engerman?, Ռոբերտ Ֆոգել, Subramanian Swamy?, Lance Taylor?, Robert E. Gallman?, Yoram Ben-Porath?, W. Lee Hansen?[9], Harley Henry Hinrichs?[9], Morris Hamburg?[10] և J. Parker Bursk?[10]
Պարգևներ	[11] Ամերիկյան տնտեսական միության իսկական անդամ Էկոնոմետրիկ միության անդամ [6] և Ամերիկյան վիճակագրական միության անդամ [12]
Simon Kuznets Վիքիպահեստում

Ծնվել է Պինսկում (այժմ՝ Բելառուս), առևտրական Աբրամ Կուզնեցի ընտանիքում։ Հայրը լքել է ընտանիքը և 1907 թվականին բնակություն հաստատել ԱՄՆ-ում՝ թողնելով որդուն և կնոջը՝ Պոլինա Կուզնեցին (ծնունդով՝ Ֆրիդման)։

Սեմյոնն ավարտելով ռեալական ուսումնարանը, ընդունվել է Խարկովի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը, միաժամանակ դասընթացներ անցնելով նաև տնտեսագիտությունից։ Համալսարանում սովորելու տարիներին նյութական պայմաններից դրդված նա աշխատել է արհմիութենական կազմակերպություններում։ Առաջին գիտական աշխատանքը լույս է տեսել 1921 թվականին, Խարկովում։

Արտասահման գնալու նպատակով եղբոր՝ Սոլոմոնի հետ նախ գնում է Լեհաստան, որտեղից էլ 1922 թվականին՝ Նյու Յորք։ Այստեղ եղբայրները ընդունվում են Կոլումբիայի համալսարան։ 1921 թվականին Սեմյոնը, արդեն՝ Սայմոնը, ստանում է բակալավրի, իսկ 1926 թվականին՝ դոկտորի գիտական կոչում։ Երիտասարդ գիտնականի հայացքների ձևավորմանը զգալիորեն նպաստել է անվանի գիտնական Ու. Մետչելլը։

Նա շուրջ 35 տարի աշխատել է այդ մեծ գիտնականի հետ՝ տնտեսագիտական հետազոտությունների Ազգային բյուրոյում (1927-1961 թվականներ), միաժամանակ աշխատելով Փենսիլվանիայի համալսարանում (1930-1954 թվականներ)։

Սայմոնն հռչակվում է իր ժամանակի խոշոր տնտեսագետներից։ Մեկը մյուսին հետևում են նրա աշխատությունները տնտեսագիտության զարգացման խնդիրների վերաբերյալ, որոնցից գլխավորը նա համարում էր ազգային եկամտի աճը և օգտագործված հնարավորությունները։

Սայմոնն ամուսնանում է իր աշխատակցուհի Էդիթ Հանդլերի հետ, ունենում է երկու զավակ։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին՝ 1942-1944 թվականներին, նա գլխավորել է ԱՄՆ-ի սպառազինությունների ծրագրավորման և վիճակագրության Կոմիտեի բյուրոն։

1949 թվականին ընտրվում է Ամերիկյան վիճակագրական ասոցացիայի նախագահ, 1954 թվականին՝ Ամերիկյան տնտեսագիտական ասոցացիայի նախագահ։ 1954 թվականից դասավանդել է Բալթիմորի Ջոն Հոֆինս անվան համալսարանում։

Նա ոչ միայն մեծ տնտեսագետ էր, այլ նաև բազմակողմանի զարգացած մանկավարժ։ Գիտնականը լուրջ հետազոտություններ է նվիրել նաև Իսրայելի տնտեսության վերելքին։

1971 թվականին արժանացել է Նոբելյան մրցանակի՝ տնտեսագիտության գծով։

Վախճանվել է Քեմբրիջում։

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
3. Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
4. Nobelprize.org — Nobel Foundation.
5. Notable Names Database — 2002.
6. https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam
7. Українська Вікіпедія (укр.) — 2004.
8. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
9. Mathematics Genealogy Project — 1997.
10. https://www.google.com/books/edition/Strength_in_Numbers_The_Rising_of_Academ/kPGJUiUCJZkC?hl=en&gbpv=1&pg=PA476
11. The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1971 — Nobel Foundation.
12. Fellows of the American Statistical Association database

Աղբյուրներ

Վիքիպեդիայում կա պորտալ Տնտեսագիտություն

• Պավել Ծատուրյան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ. 1901-2000, գիրք Ա, Երևան, «ՎՄՎ-Պրինտ» հրատարակչություն, 2007, էջ 80-81։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սայմոն Կուզնեց» հոդվածին։