From Wikipedia, the free encyclopedia
«Ռազմադաշտային սիրավեպ» (ռուս.՝ «Военно-полевой роман»), ռեժիսոր և սցենարիստ Պյոտր Տոդորովսկու խորհրդային մելոդրաման, որի հիմնական իրադարձությունները տեղի են ունենում հետպատերազմյան տարիներին։
 ռուս.՝ Военно-полевой роман | |
|---|---|
 | |
| Երկիր |  ԽՍՀՄ |
| Ժանր | ռոմանտիկ ֆիլմ[1], ռազմական ֆիլմ և մելոդրամա |
| Թեմա | Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ |
| Թվական | նոյեմբերի 7, 1983[2] |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Ռեժիսոր | Պյոտր Տոդորովսկի |
| Սցենարի հեղինակ | Պյոտր Տոդորովսկի |
| Դերակատարներ | Նատալիա Անդրեյչենկո, Իննա Չուրիկովա և Նիկոլայ Բուրլյաև |
| Օպերատոր | Վալերի Բլինով |
| Երաժշտություն | Պյոտր Տոդորովսկի |
| Կինոընկերություն | Օդեսայի կինոստուդիա |
| Տևողություն | 88 րոպե |
| IMDb | ID 0086561 |
Ֆիլմի պրեմիերան կայացել է 1984 թվականին Բեռլինի 34-րդ կինոփառատոնի հիմնական մրցութային ծրագրում, որտեղ Իննա Չուրիկովան պարգևատրվել է «Արծաթե արջ» կնոջ լավագույն դերակատարման համար։ 1985 թվականին «Ռազմադաշտային սիրավեպը» ներկայացվել է «Օսկարի» Լավագույն օտարալեզու ֆիլմ անվանակարգում։
Պատերազմի ժամանակ երիտասարդ զինվոր Սաշա Նետուժիլինը սիրահարվում է բուժքույր Լյուբային, որն ապրում է իր հրամանատարի հետ։ Նրանց ճանապարհները արագ բաժանվում են, որպեսզի նորից հատվեն պատերազմից մի քանի տարի անց[3]։
Այժմ Սաշան ամուսնացած է, աշխատում է որպես կինոմեխանիկ և սովորում է մանկավարժական ինստիտուտի պատմության ֆակուլտետում, մինչդեռ Լյուբան կարկանդակներ է վաճառում Մոսկվայի Սվերդլովի հրապարակում։ Սաշան իմանում է, որ Լյուբան դուստր ունի պատերազմում զոհված հրամանատարից։ Գլխավոր հերոսի հարաբերությունները կոպիտ բնավորության տեր փողոցային վաճառողուհու և մանկավարժ կնոջ հետ աստիճանաբար վերածվում են դասական սիրային եռանկյունու։
Սյուժեն ոգեշնչված է ռեժիսորի հետպատերազմյան առաջին տարիների հիշողություններով[4]։
 |
ՎԳԻԿ-ում սովորելու ժամանակ մի ձմեռային ցուրտ օր ես քայլում էի ՑՈՒՄ-ի կողքով և հանկարծ լսեցի շատ ծանոթ, խռպոտ ծիծաղ։ Շրջվեցի։ Հանրախանութի պատի մոտ՝ բամբակաբաճկոնով, առանց մատների ձեռնոցներով կարկանդակներ էր վաճառում մեր գումարտակի հրամանատարի սիրելին։ Արկղի կողքին նստած էր մի սառած, ինչ-որ շարֆերի մեջ փաթաթված մի աղջիկ։ Ես երկար կանգնած էի և չէի կարողանում հայացքս կտրել։ Ի՞նչ է պատահել նրան՝ գեղեցկուհուն, առաջնագծի թագուհուն։ Ինչո՞ւ է կյանքն այդքան փոխել նրան։ Անցնում էին տարիներ, իսկ այդ հանդիպման հիշողությունը հանգիստ չէր տալիս։ |  |
Սկզբում Պ. Տոդորովսկին գլխավոր դերում նախատեսել է Սվետլանա Կրյուչկովային, բայց նա հրաժարվել է իր փոքր երեխայի հիվանդության պատճառով։ Երիտասարդ մայր Նատալյա Անդրեյչենկոն որոշ ժամանակ հրաժարվել է ֆիլմում նկարահանվելուց, ինչի պատճառով ռեժիսորը ստիպված է եղել լրացուցիչ փորձեր կատարել Անաստասիա Վերտինսկայայի համար[5][6]։
Գլխավոր հերոս Սաշայի կերպարում շատ բան հենց ռեժիսորից է՝ սկսած կարկանդակների իրական դրվագից մինչև անձնական պատերազմական հիշողություններ։ Հետևաբար, Պյոտր Եֆիմովիչը ինքը պետք է խաղար այս դերը։ Էական խոչընդոտ է դարձել նրա տարիքը, այդ պատճառով կինոփորձերին մասնակցել է Վիկտոր Պրոսկուրին (Լյուբայի դերի համար փորձերի մասնակցող Վերտինսկայայի հետ), իսկ ավելի ուշ՝ Նիկոլայ Բուրլյաևը[6]։
Նիկոլայ Բուրլյաևը ֆիլմի նկարահանումներից առաջ Պյոտր Տոդորովսկու հետ ծանոթ չի եղել։ Նրանց առաջին հանդիպումը տեղի է ունեցել կինոփորձերի ժամանակ, երբ դերասանը հենց «Մոսֆիլմի» միջանցքում գրկել ու երեք անգամ համբուրել է նրան, որից հետո հայտարարել է. «Վերջ տվեք կինոփորձերին։ Այդ դերը ես ոչ մեկին չեմ տա»[5]։
1983 թվականին «Ռազմադաշտային սիրավեպ» ֆիլմն առաջադրվել է «Օսկարի» Լավագույն արտասահմանյան ֆիլմ անվանակարգում։ Ամերիկա՝ մրցանակաբաշխության արարողությանը մասնակցելու մեկնել է միայն Պյոտր Տոդորովսկին։ Վերադառնալով Մոսկվա՝ նա ինձ կանչեց իր աշխատասենյակ «Մոսֆիլմում» և պատմեց, որ կինոակադեմիկոսները միաձայն ասում էին. «Օսկարը» ձերն է»։ Այդ տարի չկար ֆիլմ, որը հավասար լիներ «Ռազմադաշտային սիրավեպին» իրենց սյուժեով և տաղանդով։ Բայց «Օսկար» մրցանակաբաշխությունը քաղաքականացված է, այդ ժամանակ նվիրական արձանիկը բաժին հասավ գրոսմայստեր Վիկտոր Կորչնոյի մասին հակախորհրդային ֆիլմին («Փղի անկյունագիծ»)։
«Քո ցանկացած ֆիլմում ես կխաղամ ցանկացած բան։ Կասես մարմնավորիր ձիու, ես կխաղամ։ Բայց հաշվի առ՝ նա կկաղա հետևի ձախ ոտքից»,— ասել է կաղացող դերասան Զինովի Գերդտն իր վաղեմի ընկերոջը՝ ռեժիսոր Պյոտր Տոդորովսկուն։ Արդյունքում «Ռազմադաշտային սիրավեպում» հայտնվել է կինոթատրոնի ադմինիստրատորի փոքր, բայց հուզիչ դերը[7]։
Շատ դերասանների կողմից պարզունակ համարվող քեռի Գրիշայի կերպարը Վսեվոլոդ Շիլովսկին ինքնուրույն է ընտրել[6].
|
Նա [ռեժիսորը] խիստ զարմացավ իմ ցանկությունից, ասաց. «Դա ընդամենը երկու նկարահանման օր է»։ Ես ասում եմ. «Պետյա, ինձ մի լեյտենանտ պատմել է, որ մի ամբողջ սերունդ զոհվել է. ռազմաճակատի տղաները եկել են, նրանք 22-23 տարեկան են, ոչ մեկի պետք չեն...»։ «Քեզ ի՞նչ լեյտենանտն է պատմել»։ Ես ասում եմ. «Լեյտենանտ Տոդորովսկին»։ | |
Բացի հատուկ ֆիլմի համար գրված հեղինակային երաժշտությունից (կոմպոզիտորներ Իգոր Կանտյուկով և Պյոտր Տոդորովսկի), ֆիլմում հնչում են ռազմական և նախապատերազմական տարիների բազմաթիվ մեղեդիներ։ Այսպես, ռազմական բլինդաժից լսվում է Վադիմ Կոզինի կատարմամբ «Осень» («Не уходи, тебя я умоляю, слова любви сто крат я повторю. Пусть осень у дверей, я это твёрдо знаю, но всё ж «не уходи» тебе я говорю») երգը։ Երեխաների կատարմամբ հնչում է «Утомлённое солнце», իսկ խնջույքի ժամանակ՝ «Ой, цветёт калина»: Բացի այդ, ֆիլմում օգտագործվել է Դմիտրի Շոստակովիչի № 7 սիմֆոնիայի մի հատված։
Որպես լեյտմոտիվով հնչող «Рио-рита» երգը գրել է կոմպոզիտոր Իգոր Կանտյուկովը Գենադի Շպալիկովի տեքստօ հիման վրա՝ հատուկ այս ֆիլմի համար։ Նրա տեքստն ու մեղեդին կապված են 1930-ական թվականների համանուն հայտնի պասոդոբլի հետ[8][9]։ Տարիներ անց Պյոտր Տոդորովսկին այդ անունը տվել է կինոյի բնագավառում իր վերջին աշխատանքին։
Ֆիլմի հիմնական մասը նկարահանվել է մոսկովյան տաղավարներում։ Օդեսայի մոտ կատարվել են նատուրային նկարահանումներ՝ գետաբերանի ծովախորշերում՝ ռազմական տեսարանները, խրամատներում՝ Սաշայի հանդիպումը Լյուբայի հետ[5]։
Ֆիլմի ավարտը, երբ գլխավոր հերոսը ոտքով հարվածում է ջրատար խողովակներին, որտեղից դղրդյունով ժայթքում են կոտրված սառույցի կտորներ, կինոքննադատների կողմից ընկալվել է որպես մոտեցող ձնհալի փոխաբերական պատկեր[10]։ Յուրի Բոգոմոլովը այս տեսարանի իմաստն այլ կերպ է բացատրել[11].
|
Անձամբ նրա համար ամեն ինչ մնացել է հետևում։ Լավագույն բանը, որ նա կարող էր անել իր կյանքում, մի գեղեցիկ անծանոթուհի հորինելն ու նրան հոգին տալն էր, ինչը նա արդեն արել էր։ Դրանից էլ հավանաբար ծնվել է կարոտը։ | |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
