![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Jama_Masjid_is_the_largest_mosque_in_India._Delhi%252C_India..jpg/640px-Jama_Masjid_is_the_largest_mosque_in_India._Delhi%252C_India..jpg&w=640&q=50)
Ջումա մզկիթ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ջումա մզկիթ (արաբ․՝ مسجد الجمعة մասջիդ ալ-ջումա), մայր մզկիթ կամ ժողովական մզկիթ, ուրբաթ կեսօրին կատարվող կոլեկտիվ աղոթքի համար նախատեսված մզկիթ։ Նամազից առաջ խատիբը (որը սովորաբար իմամն է) կարդում է ուրբաթյա աղոթքը (խուտբա)։ Որպես կանոն ջումա մզկիթը բնակավայրի ամենամեծ մզկիթն է, որի բակում կարող են հավաքվել հարյուրավոր կամ հազարավոր հավատացյալներ։ Շատ ջումա մզկիթներ ունեն նաև կարևոր ճարտարապետական նշանակություն[1]։
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Jama_Masjid_is_the_largest_mosque_in_India._Delhi%2C_India..jpg/640px-Jama_Masjid_is_the_largest_mosque_in_India._Delhi%2C_India..jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Herat_Masjidi_Jami.jpg/640px-Herat_Masjidi_Jami.jpg)
Իսլամում ուրբաթը համարվում է ժողովների և աղոթքների համար հիմնական օրը (համապատասխանաբար, քրիստոնեությունում դա կիրակին է, իսկ հուդայականությունում՝ շաբաթը)[2][3]։ Հենց ուրբաթ օրվա կարևորության պատճառով են մզկիթները կրում այս անվանումը[4]։ Մուսուլմանական հասարակություններում ջումա մզկիթները անջատված են շրջանի այլ մզկիթներից քանի որ կառավարվում են անմիջապես կենտրոնական կրոնական նստավայրից, ինչպես նաև որբաթյա մզկիթները տարածքով ամենամեծ մզկիթներն են[5]։
Ի սկզբանե ջումա մզկիթները կառուցվում էին միայն խոշոր բնակավայրերում, այնուհետև քաղաքի ամեն թաղամասում սկսեցին կառուցել ջումա մզկիթներ, որոնք տեղավորում էին առնվազն 40 մարդ[6]։ Թուրքիայում և Գերմանիայում ուրբաթյա քարոզը իրականացվում է գրեթե բոլոր մզկիթներում։ Այդ պատճառով, օրինակ, թուրքերենում նման մզկիթները անվանում են ջամի, իսկ իջևանատների, ԱԳԼՃԿ-ների, օդանավակայաններին կից փոքր մզկիթները, որոնք չունեն մինբարներ, անվանում են մեսջիդ։
Հնդկական ենթամայրցամաքում կախված տարածաշրջանից և լեզվից ջումա մզկիթները անվանում են Ջամա, Ջամի կամ Ջումա մասջիդ։