«Պրոլետարներ բոլոր երկրների, միացե՛ք» (գերմ.՝ Proletarier aller Länder, vereinigt euch!)` ինտերնացիոնալիստական կոմունիստական ամենահայտնի նշանաբաններից մեկը։ Առաջին անգամ ասվել է Կարլ Մարքսի և Ֆրիդրիխ Էնգելսի կողմից «Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստում»[1]`
1920 թվականին Կոմունիստական Ինտերնացիոնալը Արևելքի ժողովուրդների համար հրատարակեց հետևյալ նշանաբան «Պրոլետարներ բոլոր երկրների և ճնշված ազգեր, միացե՛ք »։ Այս հարցի շուրջ Վ. Ի. Լենինը ասել է[2]՝
Իհարկե, «Կոմունիստական մանիֆեստի» տեսանկյունից սխալ է, բայց «Կոմունիստական մանիֆեստը» գրվել է բոլորովին այլ պայմաններում, սակայն ներկայիս քաղաքականության տեսանկյունից ճիշտ է։ |
Նշանաբանի այս տարբերակը թեև այդքան էլ հայտնի չի եղել, բայց հետագայում հաճախ է կիրառվել մաոիստների կողմից։
ԽՍՀՄ
«Պրոլետարներ բոլոր երկրների, միացե՛ք» մակագրությունը եղել է ԽՍՀՄ-ի զինանշանի վրա բոլոր խորհրդային հանրապետությունների լեզուներով, ինչպես նաև խորհրդային հանրապետությունների զինանշանների վրա այդ հանրապետությունների լեզուներով և ռուսերեն լեզվով՝ 1923-1936 թվականներին մակագրությունը ԽՍՀՄ-ի զինանշանի վրա կատարվել է 6 լեզուներով (1922 ԽՍՀՄ կազմում գտնվող խորհրդային հանրապետությունների թվաքանակին համաձայն), 1937-1940 թվականներին 11 լեզուներով, 1940-1956 թվականներին՝ 16, 1956-ից՝ 15 լեզուներով։
Ինչպես նաև 1923 թվականին ԽՍՀՄ Կենտրոնական Գործադիր Կոմիտեն սահմանեց Խորհրդային Միության գլխավոր պետական խորհրդանիշերը՝ արևը, մուրճը և մանգաղը և «Պրոլետարներ բոլոր երկրների, միացե՛ք» նշանաբանը։
Նշանաբանը պատկերված է եղել կուսակցական տոմսերի վրա, թերթերի ընդհանուր վերնագրերերի վրա, ԽՍՀՄ թղթադրամների, ինչպես նաև որոշ շքանշանների վրա։ «Իզվեստիա» թերթի ընդհանուր վերնագրի վրա նշանաբանը հրատարակվել է խորհրդային միության բոլոր լեզուներով։
Այլ լեզուներով
Սև տպատառերով ընգծված են տարբեր ժամանակներում գոյություն ունեցող մակագրությունները՝
- Աբխազերեն` Апролетарцәа атәылақәа зегьы рҿы иҟоу, шәҽеидышәкыл![3])
- Ավարերեն` Тlолго дунялалъул хlалтlухъаби, цолъе нуж! (транскрипция՝ TTōlgo dunyālatlūl hāltukhabī cōtle nūzh!)
- Ադրբեջաներեն` Bütün ölkələrin proletarları, birləşin! (Бүтүн өлкәләрин пролетарлары, бирләшин!, !بوتون اؤلکهلرین پرولئتارلاری، بیرلشین)
- Ալբաներեն` Punetoret e te gjithe vendeve bashkohuni!
- Անգլերեն` Workers of the world, unite! Workers of all lands, unite!
- Արաբերեն` !يا عمال العالم اتحدوا (транскрипция՝ Yā ʿummāla l-ʿālam ittaḥidū!)
- Արևելահայերեն` Պրոլետարներ բոլոր երկրների, միացե՜ք։
- Արևմտահայերեն` Աշխատաւորներ բոլոր երկիրներու, միացէ՛ք։
- Աֆրիկաանս` Werkers van alle lande, verenig!
- Բասկերեն` Herrialde guztietako proletarioak, elkar zaitezte!
- Բելառուսերեն` Пралетарыі ўсіх краін, яднайцеся! (надпись на гербе последовательно менялась` «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!» → «Пролетарыі ўсіх краёў, злучайцеся!» → «Пралятары ўсіх краін, злучайцеся!» → «Пролетарыі ўсіх краін, злучайцеся!» → «Пролетарыі ўсіх краін, еднайцеся!» → «Пралетарыі ўсіх краін, яднайцеся!»)
- Բելառուսերեն` দুনিযার মজদুর, এক হও! (Duniẏār môjôdur, ek hôo!)
- Բոսնիերեն` Proleteri svih zemalja, ujedinite se!
- Բուլղարերեն` Пролетарии от всички страни, съединявайте се!
- Գալիսերեն` Traballadores do mundo, unídevos!
- Գերմաներեն` Proletarier aller Länder, vereinigt euch!
- Գուջարաթի` બધા દેશોમાં કામદાર સંગઠિત!
- Դանիերեն` Proletarer i alle lande, foren jer!
- Եբրայերեն` !פועלי כל העולם התאחדו (транскрипция՝ Поалей коль һаолам hит’ахаду!)
- Էսպերանտո` Proletoj el ĉiuj landoj, unuiĝu!
- Էստոներեն` Kõigi maade proletaarlased, ühinege!
- Թաթարերեն` Барлык илләрнең пролетарийлары, берләшегез! (Barlıq illärneñ proletariları, berläşegez!)
- Թամիլերեն` அனைத்து நாடுகளின் தொழிலாளர்கள், இணைக்க!
- Թուրքերեն` Bütün ülkelerin işçileri, birleşin!
- Թուրքմեներեն` Ähli ýurtlaryň proletarlary, birleşiň! (Әхли юртларың пролетарлары, бирлешиң!)
- Իդիշ` !פראָלעטאריער פון אלע לענדער, פאראייניקט זיך (транскрипция` Пролетариэр фун але лендер, фарайникт зих!)
- Ինդոնեզերեն` Para pekerja di seluruh dunia, bersatulah!
- Իռլանդերեն` Oibrithe an domhain, aontaigh!
- Իսլանդերեն` Verkamenn allra landa, sameinist!
- Իսպաներեն` ¡Trabajadores del mundo, uníos!, ¡Proletarios de todos los Países, uníos!
- Իտալերեն` Lavoratori di tutto il mondo, unitevi!, Proletari di tutti i paesi, unitevi!
- Լատիներեն` Laborantes universis terris iunguntur!
- Լատվիերեն` Visu zemju proletārieši, savienojieties!
- Լիտվերեն` Visų šalių proletarai, vienykitės!!
- Լեհերեն` Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!
- Խորվաթերեն` Proleteri svih zemalja, ujedinite se!
- Կալմիկերեն` Цуг орн-нутгудын пролетармуд, нэгдцхәтн!
- Կաննադա (լեզու)` ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು, ಯುನೈಟ್!
- Կարաչայ-բալկարերեն` Бютеу дунияны пролетарлары, бирлешигиз!
- Կարելերեն` Kaikkien maiden proletaarit, liittykää yhteen!
- Կատալաներեն` Proletaris de tots els països, uniu-vos!
- Կորեերեն` 만국의 노동자들이여, 단결하라!! (транскрипция՝ Мангук-э нодонъджа-дыр-и-ё, тангёльха-ра!)
- Հինդի` दुनिया के मज़दूरों, एक हों!
- Հոլանդերեն` Proletariërs aller landen, verenigt U!
- Հունարեն` Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε! (транскрипция` Пролетарии олон тон хорон, эноѳите!)
- Հունգարերեն` Világ proletárjai, egyesüljetek!
- Ղազախերեն` Барлық елдердің пролетарлары, бірігіңдер!
- Ղրղզերեն` Бардык өлкөлөрдүн пролетарлары, бириккиле!
- Ճապոներեն` 万国の労働者よ、団結せよ! (транскрипция՝ Банкоку но Ро` до` ся ё, данкэцу сэё!)
- Մակեդոներեն` Пролетери од сите земји, обединете се!
- Մալթերեն` Ħaddiema tal-pajjiżi kollha, jingħaqdu!!
- Մոլդավերեն` Proletari din toate ţările, uniţi-vă! (Пролетарь дин тоате цэриле, униць-вэ!)
- Մոնղոլերեն` Орон бүрийн пролетари нар нэгдэгтүн!
- Յակուտերեն` Бүтүн дойдулар пролетарийдара, биир буолуҥ!
- Նորվեգերեն` Arbeidere i alle land, foren dere!
- Շվեդերեն` Arbetare i alla länder, förenen eder!, Arbetare i alla länder förenen er! или Arbetare i alla länder, förena er!, Proletärer i alla länder, förena er!
- Չեխերեն` Proletáři všech zemí, spojte se!
- Չինարեն` 全世界无产者,联合起来! (КНР), 全世界無產者,聯合起來!
- Պարսկերեն` کارگران جهان متحد شوید (Kārgarān-e jahān mottaḥed šavīd!)
- Պորտուգալերեն` Trabalhadores do mundo, uni-vos!
- Ռումիներեն` Proletari din toate ţările, uniţi-vă!
- Ռուսերեն` Пролетарии всех стран, соединяйтесь!
- Սերբերեն` Пролетери свих земаља, уједините се! (Proleteri svih zemalja, ujedinite se!)
- Սլովակերեն` Proletári všetkých krajín, spojte sa!
- Սլովեներեն` Proletarci vse dezel, zdruzite se!
- Սվահիլի` Wafanyakazi wa nchi zote, kuungana!
- Վալլիերեն` Gweithwyr yr holl wledydd, uno!
- Վիետնամերեն` Vô sản toàn thế giới, đoàn kết lại!
- Վրացերեն` პროლეტარებო ყველა ქვეყნისა, შეერთდით! (P’rolet’arebo q’vela kveq’nisa, šeertdit!)
- Տաջիկերեն` Пролетарҳои ҳамаи мамлакатҳо, як шавед!
- Ուզբեկերեն` Butun dunyo proletarlari, birlashingiz! (Бутун дунё пролетарлари, бирлашингиз!)
- Ուկրաիներեն` Пролетарі всіх країн, єднайтеся!
- Օսերեն` Ӕппӕт бӕстӕты пролетартӕ, баиу ут! (Äppät bästäty proletartä, baiu ut!)
- Ֆիններեն` Kaikkien maiden proletaarit, liittykää yhteen!, Kaikkien maiden työläiset, liittykää yhteen!
- Ֆրանսերեն` Prolétaires de tous les pays, unissez-vous!
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.