Չարլզ Լոութոն

Չարլզ Լոութոն^[5][6][7] (հուլիսի 1, 1899(1899-07-01)^{[1][2][3][…]}, Սկարբորո, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - դեկտեմբերի 15, 1962(1962-12-15)^{[1][2][3][…]}, Հոլիվուդ, ԱՄՆ^[4]), բրիտանացի և ամերիկացի դերասան և ռեժիսոր, «Օսկար» մրցանակակիր տղամարդու լավագույն դերի համար «Հենրի VIII-ի անձնական կյանքը» դրվագում։

Չարլզ Լոութոն
Ծննդյան թիվ՝	հուլիսի 1, 1899(1899-07-01)[1][2][3][…]
Ծննդավայր՝	Սկարբորո, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Վախճանի թիվ՝	դեկտեմբերի 15, 1962(1962-12-15)[1][2][3][…] (63 տարեկան)
Վախճանի վայր՝	Հոլիվուդ, ԱՄՆ[4]
Քաղաքացիություն՝	Միացյալ Թագավորություն ԱՄՆ
Մասնագիտություն՝	թատերական ռեժիսոր, կինոռեժիսոր, կինոդերասան, թատրոնի դերասան, դերասան, հեռուստատեսային դերասան և ռեժիսոր
Պարգևներ՝	և Հոլիվուդյան փառքի ծառուղու աստղ
IMDb։	ID 0001452

Կենսագրություն

26 տարեկան հասակում գոգոլյան «Ռևիզոր»-ում Օսիպի դերով առաջնաելույթ է ունեցել բեմում։ 1928 թվականին նկարահանվել է Հերբերտ Ուելսի պատմվածքների հիման վրա և Այվոր Մոնտեգյուի բեմադրմամբ (Էլզա Լանչեստերի հետ համատեղ) երեք կարճամետրաժ համր ֆիլմերում։ Սրան հաջորդել են էպիզոդիկ դերեր «Պիկադիլի» («Piccadilly», 1928) և «Հին մութ տուն» (1932) ֆիլմերում՝ Լոութոնի առաջին հոլիվուդյան ֆիլմերում։ 1929 թվականին Լոութոնը և Լանչեստերն ամուսնացել են, բայց երեխաներ չեն ունեցել. կյանքի մայրամուտին հրապարակված հուշագրություններում Լոութոնի այրին այդ հանգամանքը բացատրել է ամուսնու հոմոսեքսուալիզմով^[8]։

«Հին մութ տուն» ֆիլմից հետո դերասանն արագ ճանաչվել է Հոլիվուդում։ Լոութոնը երբեք չի մնացել որոշակի դերասանական տիպաժի մեջ։ Չնայած տպավորիչ կառուցվածքին՝ նա շատ շարժուն դերասան էր, որի կատակերգական տաղանդը հրաշալիորեն լրացվում էր բարձր մտավորականությամբ։ Նա փայլել է թատերական բեմում ոչ պակաս, քան կինոյում։ Նրա հրաշալի դերասանական տվյալները հատկապես նկատելի են եղել չեխովյան «Բալի այգին» (Լոնդոն, 1933) պիեսում և Բերտոլդ Բրեխի «Գալիլեո Գալիլեյ»-ում (Լոս Անջելես, 1947 թվական)։

Չարլզ Լոութոնի հաջողությունները կինոմատոգրաֆիայում արժանացել են բարձր գնահատականի։ Նա առաջին անգլիացին է, որն արժանացել է «Օսկար» մրցանակի։ Այս մրցանակը նա ստացել է Ալեքսանդր Կորդայի «Հենրի VIII-ի անձնական կյանքը» (1933) ֆիլմում Հենրի VIII-ի դերի համար։ Լայնորեն հայտնի է Լոութոնի կապիտան Ուիլիամ Բլայի դերը «Ապստամբություն Բաունտիի վրա» ֆիլմում։

1940 թվականին դերասանը ստացել է ամերիկական քաղաքացիություն և աշխատել է Հոլիվուդի տարբեր նախագծերում։ 1955 թվականին նկարահանել է «Որսորդի գիշեր» ֆիլմը, որը նրա միակ աշխատանքն է որպես ռեժիսոր և սցենարիստ։ Նրա հետագա դերասանական աշխատանքներից լավագույն մաս են անվանել «Մեղադրանքի վկա» («Witness for the Prosecution», 1957) ֆիլմը, որտեղ Լոութոնը խաղացել է փորձառու, խորաթափանց փաստաբանի դեր։ Վերջին ֆիլմը եղել է «Խորհուրդ և համաձայնություն» («Advise and Consent», 1962) քաղաքական դրաման, որում գլխավոր դեր խաղալու համար Լոութոնը հետմահու արժանացել է բրիտանական կինոակադեմիայի մրցանակի։

Չարլզ Լոութոնը մահացել է 1962 թվականին երիկամի քաղցկեղից Հոլիվուդում և թաղվել է Հոլիվուդ Հիլզ գերեզմանատանը։

Ֆիլմագրություն

Տարի		Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Դեր
1932	ֆ	Հին մութ տունը	The Old Dark House	պարոն Ուիլյամ Պորթերհաուս
1932	ֆ	Խաչի նշանը	The Sign of the Cross	Ներոն
1932	ֆ	Կորուսյալ հոգիների կղզի	Island of Lost Souls	դոկտոր Մորո
1932	ֆ	Հետաձգված վճարում	Payment Deferred	Ուիլյամ Մարբլ
1933	ֆ	Հենրի VIII-ի անձնական կյանքը	The Private Life of Henry VIII	Հենրիխ VIII
1934	ֆ	Բարետա Ուիմպոուլ-սթրիթի հետ	The Barretts of Wimpole Street	Էդուարդ Մոուլթոն-Բարետ
1935	ֆ	Մերժվածները	Les Misérables	տեսուչ Էմիլ Ջավեր
1935	ֆ	Ապստամբություն Բաունտիի վրա	Mutiny on the Bounty	կապիտան Ուիլյամ Բլայ
1936	ֆ	Ռեմբրանդ	Rembrandt	Ռեմբրանդ
1939	ֆ	Պանդոկ «Յամայկա»	Jamaica Inn	պարոն Համֆրի Պենգալան
1939	ֆ	Սապատավորը Նոտր Դամից	The Hunchback of Notre Dame	Քվազիմոտո
1942	ֆ	Մանհեթենի հեքիաթները	Tales of Manhattan	Չարլզ Սմիթ
1943	ֆ	Հավերժություն և մեկ օր	Forever and a Day	Բելամի
1943	ֆ	Այս հողն իմն է	This Land Is Mine	Ալբերտ Լորի
1944	ֆ	Քենտերվիլյան ուրվականը	The Canterville Ghost	պարոն Սայմոն Քենտերվիլ, ուրվական
1945	ֆ	Կասկածյալը	The Suspect	Ֆիլիպ Մարշալ
1945	ֆ	Կապիտան Քիդ	Captain Kidd	կապիտան Ուիլյամ Քիդ
1947	ֆ	Պարադայնի գործը	The Paradine Case	դատավոր Թոմաս Հորֆիլդ
1948	ֆ	Հաղթական կամար	Arch of Triumph	Իվոն Խահակե
1948	ֆ	Մեծ ժամացույց	The Big Clock	Էրլ Ջենոտ
1949	ֆ	Կաշառում	The Bribe	Ջ. Ջ. Բիլեր
1952	ֆ	Էբոթն ու Կաստելոն դիմավորում են կապիտան Քիդին	Abbott and Costello Meet Captain Kidd	կապիտան Ուիլյամ Քիդ
1952	ֆ	Կարմրամորթների առաջնորդը և այլք	O. Henry's Full House	Սոուպի
1953	ֆ	Սալոմե	Salome	Իրոդ Անտիպա
1953	ֆ	Բես փոքրիկը	Young Bess	Հենրիխ VIII
1954	ֆ	Հոբսոնի ընտրությունը	Hobson's Choice	Հենրի Գորացիո Հոբսոն
1957	ֆ	Մեղադրանքի վկան	Witness for the Prosecution	պարոն Ուիլֆրիդ Ռոբարտս
1960	ֆ	Սպարտակ	Spartacus	Գրակքոս
1962	ֆ	Խորհուրդ և համաձայնություն	Advise & Consent	սենատոր Սիբրայթ Կուլի

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Internet Broadway Database — 2000.
3. filmportal.de — 2005.
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #118726684 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
5. Лоутон / Дорошевич А. Н. // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
6. Կաղապար:Книга:Кино: Энциклопедический словарь
7. Ермолович Д. И. Англо-русский словарь персоналий. — М.: Рус. яз., 1993. — 336 с. — С. 192
8. THE BRIDE OF FRANKENSTEIN — NYTimes.com

Գրականություն

• Яковлев А. Чарлз Лоутон. В сб. Актёры зарубежного кино. Выпуск I. М.: «Искусство», 1965.

Արտաքին հղումներ

• Չարլզ Լոութոն на сайте անգլ.՝ screenonline (անգլ.՝ British Film Institute)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 666)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չարլզ Լոութոն» հոդվածին։