Կորեա
From Wikipedia, the free encyclopedia
Կորեա, տարածաշրջան Արևելյան Ասիայում։ Ներառում է Կորեական թերակղզին, Ջեջու կղզին և մի շարք փոքր կղզիներ թերակղզու մոտ։ Կորեան 1948 թվականից բաժանված է երկու ինքնիշխան պատությունների՝ Հյուսիսային Կորեա և Հարավային Կորեա։ Կորեան հյուսիս-արևելքից սահմանակցում է Ռուսաստանին, հյուսիս-արևմուտքից՝ Չինաստանին և արևելքում Կորեական նեղուցով ու Ճապոնական ծովով անջատված է Ճապոնիայից։
Կորեա | |
---|---|
Տեսակ | տարածաշրջան, ազգ և բաժանված երկիր |
Մայրցամաք | Ասիա |
Երկիր | Three Kingdoms of Korea, Later Silla, Later Three Kingdoms, Գորյո, Չոսոն, Կորեական կայսրություն և Ճապոնական կայսրություն |
Մակերես | 219 155 կմ² |
Կազմված է | Կորեական թերակղզի |
Աշխարհագրական տեղադրություն | Արևելյան Ասիա և Կորեական թերակղզի |
Ջրլիցի ափին | Ճապոնական ծով, Դեղին ծով և Արևելաչինական ծով |
Անվանված է | Գորյո |
1-ին հազարամյակի առաջին կեսին Կորեան բաժանված էր երեք մրցակից պետությունների միջև՝ Գոգուրեո, Պեկչե և Սիլլա, որոնք միասին կոչվում էին «Կորեայի երեք թագավորություններ»։ 1-ին հազարամյակի երկրորդ կեսին Սիլլան պարտության մատնեց և նվաճեց Պեկչեն և Գոգուրեոն, և սկսվեց «Միացյալ Սիլլա»-յի ժամանակաշրջանը։ Այնուամենայնիվ հյուսիսում նախկին Գոգուրեոյի տարածքում ձևավորվեց Բոհայ պետությունը։ Միացյալ Սիլլան փլուզվեց քաղաքացիական պատերազմի արդյունքում և ձևավորվեց Ուշ երեք կորեական թագավորությունները։ 1-ին հազարմյակի վերջում Գոգուրեոն վերաձևավորվեց որպես Գորյո և պարտության մատնեց մյուս երկու պետություններին և միավորեց Կորեական թերակղզին որպես միացյալ անկախ պետություն։ Նույն ժամանակ Բոհայը փլուզվեց և նրա վերջին թագաժառանգ արքայազնը փախավ հարավ դեպի Գորյո։ Գորյոն, որի անվանումը տառադրաձվեց ժամանակակից Կորեայի, բարձր մշակութային պետություն էր[1][2][3][4][5][6]։ Սակայն մոնղոլների բազմակի արշավանքները 13-րդ դարում զգալի թուլացրեցին երկիրը և մի քանի տասնամյակ պայքարից հետո համաձայնվեցին դառնալ վասալ պետություն։ Գոնմին Արքայի ռազմական ապստամբությամբ վերջ դրվեց մոնղոլների քաղաքական ազդեցությունը Գորյոյում և դրան հաջորդեց քաղաքական պայքար և Գորյոն դարձավ գեներալ Տհեջոյի հեղաշրջման զոհը, ով հիմնադրեց Չոսոն պետությունը 1392 թվականի հուլիսի 17-ին։
Չոսոնի ժամանակաշրջանի առաջին 200 տարին համեմատաբար խաղաղ էր։ Այս ընթացքում Սեջոնգ Մեծ ստեղծեց կորեերեն այբուբենը 15-րդ դարում և մեծացրեց Կոնֆուցիականության ազդեցությունը։ Տոհմի կառավարմեն հետագա տարիներին Կորեան իր մեկուսական քաղաքականության պատճառով Արևմուտքի կողմից ստացավ «Լքյալ թագավորություն» մականունը։ 19-րդ դարի վերջին Կորեան դարձավ կայսերական Ճապոնիայի գլխավոր նպատակներից մեկը։ Առաջին սինո-ճապոնական պատերազմից հետո 1910 թվականին Կորեան բռնակցվեց Ճապոնիային և մնաց նրա տիրապետության տակ մինչև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտը։
1945 թվականին ԽՍՀՄ-ը և Միացյալ Նահանգները Ճապոնիայի կապիտուլյացիայից հետո համաձայնվեցին բաժանել Կորեան 38-րդ զուգահեռականով։ Հյուսիսը գտնվում էր ԽՍՀՄ-ի վերահսկողության տակ, իսկ հարավը՝ ԱՄՆ-ի։ Հետագայում այս երկու տարածքներում ձևավորվեցին երկու առանձին անկախ պատություններ՝ Հյուսիսային Կորեան և Հարավային Կորեան։