![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/H%25C3%25A9lo%25C3%25AFse_%2528chapelle_de_lHumanit%25C3%25A9_%25C3%25A0_Paris%2529_%25283927771867%2529.jpg/640px-H%25C3%25A9lo%25C3%25AFse_%2528chapelle_de_lHumanit%25C3%25A9_%25C3%25A0_Paris%2529_%25283927771867%2529.jpg&w=640&q=50)
Էլոիզա
From Wikipedia, the free encyclopedia
Էլոիզա, Էլոիզ (ֆր․ արտասանություն [elɔ.iz], )[8], Էլոիզա դ'Արժանտյո[9] կամ Էլոիզա Պարակլետցի[9], ֆրանսիացի միանձնուհի, փիլիսոփա, գրող, գիտնական և վանամայր։ Էլոիզան հայտնի է որպես «կին գրող» և սիրո և բարեկամության փիլիսոփա, ինչպես նաև կաթոլիկ եկեղեցու բարձրաստիճան աբբայուհի։ Նա ունեցել է եպիսկոպոսին հավասար հեղինակություն և քաղաքական իշխանություն 1147 թվականին, երբ նրան շնորհվել է պրելատ նուլլիուս կոչում[10][11]։
Էլոիզա ֆր.՝ Héloïse | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | 1101[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն |
Վախճանվել է | մայիսի 15, 1164[4] |
Վախճանի վայր | Oratory of the Paraclete, Ֆրանսիայի թագավորություն |
Գերեզման | Պեր Լաշեզ[5][6][7] |
Մասնագիտություն | գրող, փիլիսոփա և Christian nun |
Լեզու | լատիներեն |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Ամուսին | Պիեր Աբելյար |
Էլոիզա Վիքիքաղվածքում | |
![]() |
Էլոիզը հայտնի է պատմության և ժողովրդական մշակույթի մեջ միջնադարյան առաջատար տրամաբան և աստվածաբան Պիեռ Աբելարդի հետ իր սիրավեպով և նամակագրությամբ, ով դարձել է նրա գործընկերը, համագործակիցը և ամուսինը[12]։ Էլոիզը հայտնի է Աբելարդի աշխատանքի վրա իր քննադատական ինտելեկտուալ ազդեցությամբ և նրան բազմաթիվ դժվար հարցեր առաջադրելով, ինչպիսիք են «Աբելարդի և Էլոիզայի նամակները» շարքի «Էլոիզայի հարցերը» (լատ․՝ Problemata Heloissae) նամակում[13]։
Էլոիզայի նամակները համարվում են ֆրանսիական և եվրոպական գրականության հիմքը և կուրտիզանական սիրո մեջ կիրառման հիմնական ոգեշնչումը։ Նրա խորագիտակ, իսկ երբեմն նաև էրոտիկ լիցքով նամակագրությունը լատիներեն հիմքն է դաստիարակչական վեպ (bildungsroman) ժանրի համար և Աբելարդի «Աղետների պատմություն» (լատ․՝ Historia Calamitatum)[14] ինքնակենսագրականի հետ միասին ծառայում է՝ որպես դասական էպիստոլյար ժանրի մոդել։ Նրա ազդեցությունը տարածվում է ավելի ուշ գրողների վրա, ինչպիսիք են Կրետյեն դը Տրուան, Ջեֆրի Շոսերը, Մադամ դը Լաֆայետը, Թոմաս Աքվինասը, Շոդերլոս դե Լակլոսը, Վոլտերը, Ռուսոն, Սիմոն Վեյլը և Դոմինիկ Օրին։