Վրանա պալատ

Վրանա պալատ (բուլղար․՝ Дворец „Врана“, Dvorets „Vrana“), Բուլղարիայի մայրաքաղաք Սոֆիայում գտնվող նախկին արքայական պալատ։ Սիմեոն II Սաքսոբուրգոտացու և նրա կնոջ Մարգարիտայի պաշտոնական նստավայրը։ Սոֆիայի կենտրոնում գտնվող պալատը (այժմ՝ Բուլղարիայի ազգային պատկերասրահ և Ազգային ազգագրական թանգարան) ծառայել է ներկայացուցչական նպատակներով, Վառնայի մոտ գտնվող Էվկսինոգրադ պալատը եղել է ամառային նստավայրը։ Պալատը գտնվում է ծովի մակարդակից 571 մետր բարձրության վրա^[1]։

Վրանա պալատ բուլղար․՝ Царски дворец „Врана“
Վրանա պալատ, 2015, ապրիլ
Տեսակ	պալատ, քաղաքային զբոսայգի և թանգարան
Երկիր	Բուլղարիա
Տեղագրություն	Սոֆիա
Հասցե	гр. София – 1186, 9км. Цариградско шосе
Ճարտարապետական ոճ	մոդեռն
Կառուցման սկիզբ	1904
Հիմնադրված է	1912
Կառուցման ավարտ	1912
Ծանոթագրություններ
Պատմամշակութային հուշարձան ID 23/e-193

Վրանա պալատը 20-րդ դարում, լուսանկարը` Բուլղարիայի ազգային արխիվի

Պատմություն

Լայնածավալ հողատարածքը Բուլղարիայի Ֆերդինանդ I արքան գնել է 1898 թվականին^[2]։ Այն գտնվում է Սոֆիայից դուրս։ Տարածքն ունի ընդարձակ զբոսայգի և երկու շինություն, առաջինը կառուցվել է 1904 թվականին ճարտարապետ Գեորգի Ֆինգովի կողմից՝ նախատեսված որսի համար, երկրորդ շինությունը կառուցվել է 1909 -1914 թվականներին որպես պալատ՝ պետական բյուջեի միջոցներով։ Որսատեղիի ճարտարապետությունը բնութագրվում է որպես վիենական դեկորատիվ տարրերով Պլովդիվյան մեկնաբանություն^[3]։

Ճարտարապետ Նիկոլա Լազարովի կողմից եռահարկ պալատի երեք սենյակները ձևավորվել են բարոկկո ոճով, մեկն ավստրիական արքայական պալատի ոճով, մյուսը՝ բուլղարական ազգային ոճով, աշխատասենյակը՝ վենետիկյան ոճով։ Պալատն առանձնանում է փորագրված փայտե առաստաղով, կաղնե պանելներով, մետաղական ափսեներով ու Դելֆտյան ճենապակիով։ Ներքին սյուները կառուցված են Կարարայի մարմարից և դեռևս օգտագործվում է հին Schindler-յան վերելակը։ Շինության վրա նկատելի է բյուզանդական ճարտարապետության ազդեցությունը, Բուլղարիայի ազգային վերածննդի ավանդույթները, մոդեռն ոճը և ֆրանսիական կլասիցիզմը^[3]։

Կարելյան սրահը Ռուսաստանի Ալեքսանդր III կայսեր նվերն է և ամբողջ կահույքը (սեղանը, աթոռները) պատրաստվել է կարելյան կեչուց Ռուսաստանից ժամանած փայտագործ վարպետների կողմից։ Առաջին հարկում կա կինոսրահ, թեյի սրահ, երկրորդ հարկում սենյակներն են, երրորդ հարկը հատկացված է ծառայողների և խաղասրահի համար։

1918 թվականին պալատը Ֆերդինանդ թագավորից անցնում է Բորիս III-ին։ 1943 թվականի օգոստոսին պալատը դառնում է Սիմեոն II արքայի սեփականությունը։ Պալատի հիմնական շենքը 1943-1944 թվականներին՝ Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ ռմբակոծվում է և մասամբ վնասվում։ Այն վերականգնվում է 1947 թվականին։ Միապետության վերացումից հետո Բուլղարիայի կոմունիստական կուսակցությունը վերցնում է պալատը և այն դառնում է Գեորգի Դիմիտրովի նստավայրը։

Կոմունիստական ռեժիմի տապալումից հետո 1998 թվականին Բուլղարիայի սահմանադրական դատարանը պալատը հանձնում է վերջին արքա Սիմեոն Սաքսոբուրգոտացուն և նրա քրոջը Մարիա Լուիզային։ 1999 թվականին արքայական ընտանիքն զբոսայգին նվիրաբերում է Սոֆիա քաղաքին՝ այն հասանելի դարձնելով հանրության համար^[4]։ Սիմեոնը 2001 թվականին կնոջ հետ տեղափոխվում է վերանորոգված հին որսատեղիի շինությունը։ 2015 թվականից 0.968 կմ ² տարածքը բաց է հանրության համար։ Զբոսայգում կան 400 տեսակի բույսեր և այն հռչակվել է լանդշաֆտային ճարտարապետության ազգային հուշարձան^[5]։ Զբոսայգին ունի լճակ և մի քանի ժայռոտ այգիներ^[3]։

Պատկերասրահ

• Մանրամասներ պալատից
• 
  Ориел
• 
  Ճակատային հատված
• 
  Աշտարակ
• 
  Աշտարակ

Ծանոթագրություններ

1. «Vrana Palace Elevation and Location». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
2. "Ferdinand bought Vrana for 600 leva. Vrana is the favourite family residence of the ruler."
3. «Vrana Park and Palace». H.M. King Simeon II. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին.
   * «Парк и дворец "Врана"» (Bulgarian). Н.В. Цар Симеон II. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
4. «The mayor: "I'm opening the Vrana park if a sponsor donates"» (Bulgarian). 24 Chasa. 2006 թ․ փետրվարի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
5. «Vrana Botanical Park. Vrana Park restoration and development project» (Bulgarian). Capital Municipality website. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Տես նաև

• Վրանա պալատի զբոսայգին – kingsimeon.bg Արխիվացված 2009-03-21 Wayback Machine
• Վրանայի արքայական պալատի պաշտոնական կայքը – vranapalace.bg Արխիվացված 2016-04-09 Wayback Machine
• Վիրտուալ համայնապատկերներ

Արտաքին հղումներ

• Дворец на сайте Симеона II Արխիվացված 2009-03-21 Wayback Machine
• Iliev, Dimitar; Bozhidar Dimitrov (2006 թ․ մայիսի 12). «Not a single royal lev for the construction of Vrana» (Bulgarian). Standart News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
• «Ferdinand bought Vrana for 600 leva. Vrana is the favourite family residence of the ruler» (Bulgarian). Sega. 2004 թ․ հունվարի 22. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վրանա պալատ» հոդվածին։