From Wikipedia, the free encyclopedia
Յան Ռայնիս (լատիշ․՝ Rainis, իսկական անունը՝ Պլիեկշանս Յանիս (լատիշ․՝ Jānis Pliekšāns), օգոստոսի 30 (սեպտեմբերի 11), 1865[1], Dunava, Լատվիա - սեպտեմբերի 12, 1929[1][2][3][…], Յուրմալա, Լատվիա), լատիշ բանաստեղծ, դրամատուրգ, հասարակական գործիչ։
Յան Ռայնիս լատիշ․՝ Rainis | |
|---|---|
 | |
| Ծննդյան անուն | լատիշ․՝ Jānis Pliekšāns |
| Ծնվել է | օգոստոսի 30 (սեպտեմբերի 11), 1865[1] |
| Ծննդավայր | Dunava, Լատվիա |
| Վախճանվել է | սեպտեմբերի 12, 1929[1][2][3][…] (64 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Յուրմալա, Լատվիա |
| Գերեզման | Ռայնիսի գերեզմանատուն |
| Գրական անուն | Rainis |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ, դրամատուրգ, քաղաքական գործիչ, գրող, թարգմանիչ և լրագրող |
| Լեզու | լատիշերեն |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն և  Լատվիա |
| Կրթություն | Ռիգայի առաջին պետական գիմնազիա (1884)[4], Սանկտ Պետերբուրգի կայսերական համալսարան և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան |
| Գրական ուղղություններ | New Current? |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Ave sol!? |
| Կուսակցություն | Latvian Social Democratic Workers' Party? |
| Պարգևներ |  |
| Ամուսին | Ասպազիա |
| Յան Ռայնիս Վիքիքաղվածքում | |
 Rainis Վիքիպահեստում | |
Մեծ է եղել Ռայնիսի հետաքրքրությունը հայ ժողովրդի պատմության ու մշակույթի նկատմամբ։ Նա թարգմանել է հայ գրողների ստեղծագործությունները, հրապարակախոսական ելույթներ ունեցել հայ գրականության մասին, ինչը հնարավորություն է տվել լատիշ հասարակայնությանը ծանոթանալ Հայաստանի, նրա բազմադարյան գրականության հետ։ Հայ ժողովրդի տառապանքը, նրա գրականության ու մշակույթը առավել հանգամանորեն են ներկայացված Ռայնիսի «Ամենադժբախտ երկիրը և ամենադժբախտ ժողովուրդը» ակնարկում (1927), որտեղ տեղեկություններ կան հայ ժողովրդի պատմության մասին՝ հնագույն ժամանակներից մինչև 1915 թվականի ցեղասպանությունը։ Խաղաղ հայ բնակչության բնաջնջումը Ռայնիսը համարել է թուրքական կառավարող շրջանների ծրագրված քաղաքականություն, որն իրագործվել է Գերմանիայի հովանավորությամբ։ Ըստ Ռայնիսի՝ հայկական հարցը «չի կարող հեշտությամբ լուծվել», քանի որ Արևմտյան Հայաստանը «պետք է Եվրոպային՝ ստատուս քվոն պահպանելու համար»[5], իսկ թուրքական իշխանությունները կօգտագործեն այդ իրավիճակը իրենց շահերի համար։ Ինչպես նշել է Ռայնիսը, անգամ այն բանից հետո, «երբ ընդունվել է ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքը, երբ փոքր, մինչև այժմ ճնշված ժողովուրդները հասել են գոնե տեսական ազատության..., ժամանակակից հայերը և Հայաստանը ոչ միայն առավել ապերջանիկ են, քան առաջ, այլև կարող են համարվել աշխարհի ամենադժբախտ ազգը»[6]։ Դրա հետ մեկտեղ Ռայնիսը հայ ժողովրդին բնորոշել է որպես կենսունակ ու քաջարի, որ պահպանել է ազգային կերպը, ոգին և արժանապատվությունը։
«Կաստանյոլա» հուշերի գրքում Յան Ռայնիսը հայ ժողովրդին անվանել է պանդխտության հարցում գիտակ, թարգմանել է հայկական ժողովրդական երգեր[7]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
