Ղևոնդ, VIII դարի հայ պատմիչ, որն իր աշխատությունում շարադրել է Հայաստանի պատմությունը 640 թվականից առ 788 թ.։ Գրքի վերջին մասը գրել է որպես ականատես։ Ղևոնդը Հայաստանում արաբական տիրապետության հաստատման, նվաճող արաբների դեմ հայերի պայքարի, և մասնավորապես՝ 703, 748, 762 և 774 - 775 թթ. արաբական լծի դեմ հայերի բարձրացած ապստամբությունների մասին մեր գիտելիքների հիմնական աղբյուրն է։ Ղևոնդը մեծ ուշադրություն է դարձնում նաև երկրի ներքին կյանքին, տալիս է Մեծ Հայքում, Աղվանքում ու Վիրքում արաբների վարած հարկային քաղաքականության նկարագրությունը։ Գրքում զետեղված է նաև արաբական խալիֆ Օմար Բ և բյուզանդական կայսր Լևոն Գ դավանաբանական հարցերով նամակագրությունը, որի հունարեն բնագիրը մեզ չի հասել։
Այս հոդվածը VIII դարի հայ պատմիչ Ղևոնդի մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Ղևոնդ (այլ կիրառումներ)։
Ղևոնդի կյանքի մասին շատ քիչ բան է հայտնի։ Իր աշխատությունը գրել է Շապուհ Բագրատունի իշխանի խնդրանքով (մահ. 818 թ.), ուստի ենթադրվում է, որ Ղևոնդը ապրել և ստեղծագործել է 8-րդ դարի վերջերին։ Հայտնի է, որ Ղևոնդը վարդապետ էր և ուսյալ մենակյաց։
Ղևոնդի «Պատմության» տեքստը[1] երկար ժամանակ համարվում էր կորսված և բացահայտվել է միայն 19-րդ դարի 40-ական թթ.։
Աշխատություններ
Թարգմանություններ
Գրականություն
- Հ. Ներսէս Վ. Ակինեան, Ղեւոնդ երէց պատմագիր, Ղեւոնդ երէց եւ Մովսէս Խորենացի Քննութիւն եւ բնագիր, - Մատենագրական հետազօտութիւններ, Վիեննա, Մխիթարեան տպարան, 1930 (Ազգային մատենադարան, ՃԻԷ)։
- Arthur Jeffery, Ghevond's Text of the Correspondence between 'Umar II and Leo III,- The Harvard Theological Review, Vol. 37, No. 4 (Oct., 1944), pp. 269–332.
- Greenwood Tim, Entries on ‘The History of Sebeos’; ‘The Letter of Leo III in Ghewond’; ‘Movsēs Daskhurants‘i’ and ‘Ghewond’; in Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History vol. 1 (600-900), ed. D. Thomas and B. Roggema, (Leiden, 2009), 139-144, 203-208, 261-267 and 866-871.
- Greenwood Tim, A Reassessment of the History of Łewond,- "Le Muséon", 125, 1-2, (2012), pp. 99-16.
Ծանոթագրություններ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
