Remove ads
Հարմոնիկա տարբեր տեսակի լեզվակավոր, պնևմատիկ[2], հիմնականում ստեղնաշարավոր երաժշտական գործիքների ընդհանուր անվանումը։ Այդ գործիքներում ձայնը դուրս է գալիս նրանց լեզվակների վրա ազատ հասնող օդի ազդեցությամբ` ներմղող փուքսի օգնությամբ կամ էլ կատարողի բերանից օդի մղումով։
| Հարմոնիկա | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | երաժշտական գործիքների դաս |
| Որակավորում | լեզվակավոր երաժշտական գործիք[1] |
| Հորնբոսթել-Զաքսի հանմակարգ | 412.132[1] |
Ըստ Զակս-Խորնբոստել համակարգի հարմոնիկան պատկանում է ազատ աերոֆոնների շարքին։ Հարմոնիկայում ձայնի բարձրությունը կարգավորվում է գործիքի ներսում գտնվող սյան չափերով, ինչպես փողային երաժշտական գործիքներում։
Remove ads
Հարմոնիկայի ընտանիքի հնագույն գործիքներից է շենը[3], որն անվանում են նաև շրթնային մաս[2]։ Շենը հիշատակվում է մ.թ.ա. 2-3 հազարամյակի չինական ձեռագրերում։
Ձեռքի հարմոններ
Ձեռքի հարմոնների մեծամասնությունն ունեն գործիքի երկու մասերի վրա տեղադրված աջ կամ ձախ ստեղնաշար, որոնց միջև գտնվում է փուքսը։ Ձեռի հարմոնների վրա նվագում են երկու ձեռքով` կանգնած կամ նստած։
Ոտքի հարմոններ
Փուքսի վրա ազդեցությունը կատարվում է ոտքերով։ Տարատեսակներ`
- Ֆիսհարմոն, գործիքը նման է դաշնամուրին։ Կա նաև հատուկ տեսակ` հնդկական փոխադրական ֆիսհարմոն` ձեռքի փուքսով։
- Ոտնային բասեր (ռուս.՝ ногофон[4]), օգտագործվում է նվագակցության համար, այդ ընթացքում ձեռքերով կարելի է նվագել այլ երաժշտական գործիք։
- Տարատեսակներ
- Հնդկական Ֆիսհարմոն, ֆիսհարմոնի փոխադրական տեսակ։ Հնդկական ազգային երաժշտական գործիք, օգտոգործվում է կրոնական երաժշտության համար։
- Օրգանոլա, ֆիսհարմոնի էլեկտրիֆիկացված տեսակ, որում օդի ներմղումը կատարվում է էլեկտրական օդամղիչի օգնությամբ[5]։
Հնդկական ձեռքի Ֆիսհարմոն
Շրթնահարմոն
Փուքս չունի։ Օդը մղվում է կատարողի բերանով։ Տարատեսակներ`
- Դիատոնիկ
- Քրոմատիկ
- Նվագախմբային
- Տարատեսակներ
- Հարմոնետտա (գերմ.՝ Harmonetta), նման է շրթհարմոնին։ Ստեղծվել է 1955 թվականին Hohner ֆիրմայի կողմից[6]։
Հարմոնետտա
Այլ տեսակներ
- Օրկեստրիոն, նման է երգեհոնին, իր կառուցվածքում ունի լարեր և խողովակներ[7]։
- Մուլտիմոնիկա (անգլ.՝ Multimonica) էլեկտրա-պնևմատիկ հարմոնիկա, սինթեզատորների տարատեսակ։ Արտադրվել է 1940 թվականին գերմանական Hohner ֆիրմայի կողմից։
- Մելոդիկ հարմոնիկա, ինչպես շրթնահարմոններում օդը մղվում է բերանով, սակայն ի տարբերություն նրա, պետք է նաև սեղմել ստեղները[8]. Этот инструмент был разработан фирмой Hohner и впервые представлен в печатной брошюре на немецком языке в ноябре 1958 года[9]:
Մուլտիմոնիկա
Մելոդիկ հարմոնիկա
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads